کابل_باختر د کب دمياشتې ٢٤مه:
متن کامل سخنرانی حامد کرزی رئیس جمهوری اسلامی افغانستان در اجلاس هفتم، سال چهارم، دوره شانزدهم تقنینی شورای ملی افغانستان
۲۴ حوت ۱۳۹۲
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد الله رب العالمین و الصلوات و السلام الله خاتم النبیین،
د جمهوري رياست محترم معاون صاحب؛ د ملي شورى د مجلسينو محترمو رییسانو؛ د نن د مجلس محترم رییس صاحب، فضيلت ماّب قاضى القضات او د سترې محكمې محترمو غړو؛ محترمو جهادي مشرانو؛ د اساسي قانون پر تطبيق د نظارت كميسيون ښاغلی رئيس صاحب او محترمو غړو؛ د علماوو د سراسری شورا محترم رییس صاحب، د كابينې محترمو غړو؛ محترم لوى څارنوال؛ د ولسي جرگې او مشرانو جرگې محترمو غړو؛ ورونو سناتور صاحبانو، وکیل صاحبانو، محترمو کاندید صاحبانو د ریاست جمهوری، د دوستو هيوادنو ښاغلو استازو؛ د رسنيو محترمو استازو؛ خويندو او وروڼو او راغلو محترم میلمنو السلام عليكم و رحمة الله و بركاته!
د افغانستان د ملى شورى د شپاړسمې دورې د څلورم تقنيني كال د افتتاح غونډې ته ښه راغلاست؛ خداى مو راوله ، خوش اّمديد، خوش كيلدنگ.
په ډيرې ژورې خواشينۍ سره د ملي شورى د تقنيني كال د افتتاح په دې غونډه كې د افغانستان د اسلامي جمهوريت اول معاون، د هيواد يو زړه سواند خدمتگار، مارشال محمدقسيم فهيم له موږ سره نشته، د ده غمجنه مړينه يوه درنه ضايعه ده.
جنت برین دې د ده په نصیب وي او خاطره يې دې له موږ سره تل ژوندۍ وي.
ځای یې نن خالي دی خو پرځای خوشحاله یم ، چې ګل پروت دی. نن د ده ورور او زوی له موږ سره ناست دي، حصین فهیم او زوی حبیب جان فهیم دواړه راسره دي. دوی ته صبر جمیل او په ژوند کې کامیابي ورته غواړم او د خپل پلار او ورور پر هغه تګلاره تګ ورته غواړم، چې ما تجربه کړې هغه د مارشال فهیم کلکه وطن دوستي کلکه مینه د خاورې خدمت او له ملت سره ښیګڼه وه.
محترمو سناتور صاحبانو او وکیل صاحبانو نن له موږ سره زموږ د خاورې یو خدمتګار بچی چې تیر کال په انتحاري تروریستي حمله کې شدید زخمی شو او تر یو کال زیات تر تداوی لاندې ؤ زمونږ د امنیت رئیس اسدالله خان خالد هم جوړ تیار او تکړه راغلی دی او راسره ناست دی خدای دې راوله.
خواهران و برادران عزیز! امروز خوشحال هستم که امروز یکی از شخصیت های بزرگ ما محمود خان اچکزای صاحب عضو شورای ملی پاکستان و رهبر پښتونخواه ملی عوامی پارتی که به فاتحه مارشال صاحب تشریف آورده بودند، به صفت مهمان ما در جلسهء افتتاح شورای ملی حضور دارند، خوش آمدید، خدای دې راوله،په خیر راشې!
گرانو هېوادوالو!
دولس كاله دمخه په هيواد كې د موقتې ادارې په جوړيدو سره د افغانستان خلكو ته د خدمت مسووليت ماته راوسپارل شو. دا په داسې وخت كې چې د هيواد ټول بنسټونه نړيدلي وو او زموږ خلك له خپل ملي حاكميته محروم شوي وو. افغانستان يو منزوي شوى او د قانون له حاكميته بې برخې هيواد و.
پدې كلونو كې زما په باور زموږ ستره لاسته راوړنه دا وه چې افغانستان بيا د ټولو افغانانو كور شو. نن زموږ د هيواد ټول اوسيدونكي نه يوازې دا چې افغانستان خپل مشترك كور ګڼي، بلكه پدې گډ كور كې يې د ژوند او سياسي مشاركت آزاد او برابر امكانات هم تر لاسه كړي دي.
د هيواد د ټولو اوسيدونكو استازي او د بيلابيلو سياسي افكارو خاوندان د افغانستان په حكومت، ملي شورا، قضائيه قوه او زموږ په ملي موسساتو كې فعال حضور لري.
په ډير وياړ بايد د دې خبرې يادونه وكړم چې د نړۍ په دې سيمه كې افغانستان هغه هيواد دى چې ټولو اوسيدونكو يې دافغانستان د وياړلي نامه او ملي وحدت لپاره سرښندنې كړې دي. زموږ د خاورې د بقا راز زموږ د خلكو په ټينگه وطندوستی كې نغښتى دى.
سياسي مشرانو، روشانفكرانو او زموږ ملت ته زما دا پيغام دى چې وطنپالنه او ملي وحدت بايد له ټولو ارزښتونو لوړ وگڼو او د خپلو نيكونو په څير يې وساتو. موږ بايد د څښتن تعالى دربارته د شكرانې لاسونه پورته كړو چې موږ يې د دې ښكلي هيواد په غيږكې پيداكړي يو.
گرانو هيوداوالو!
د اضطراري لويې جرگې او د اساسي قانون د تصويب د لويي جرگې جوړيدل، زموږ د خلكو لپاره د قانوني بنسټونو د تدوين او تصويب لومړني اقدامات وو. په 1382 هـ ش كال كې د افغانستان د اساسي قانون تصويب، زموږ د سياسي نظام د قانوني كولو په لاره كې يو سترگام و. دا قانون په صراحت وايي چې "په افغانستان كې حاكميت په ملت پورې اړه لري". په دې ډول د افغانستان ملت بيرته د سياسي حاكميت خاوند شو. د اساسي قانون له انفاذه تر اوسه 255 تقنيني اسناد طي مراحل شوي دي او افغانستان له يوې داسې خاورې چې قانون او قانون مداري پكې نه وه، داسې يو هيواد شو چې قوانين لري او قانون پكې حاكم دى. البته پدې كې شك نشته چې د قوانينو د جوړولو په برخه كې نور كارونه هم بايد ترسره شي. زموږ هيواد د ډيرو نورو فرعي قوانينو تصويب، د نافذو قوانينو اصلاح او د اساسي قانون له متن او روح سره يې هم آهنگولو ته ضرورت لري. له ټولو مهمه موضوع دا ده چې د تيرو لسو كلونو تجربو موږ ته وښووله چې زموږ اساسي قانون هم يو لړ تغييراتو او اصلاحاتو ته اړتيا لري، موږ بايد خپل اساسي قانون داسې اصلاح كړو چې د خلكو د اساسي آزاديو د تحكيم د لاپراختيا او د هيواد د سياسي نظام د موثريت د ارتقا موجب شي.
د اساسي قانون مواد له 149 مې مادې پرته، نور ټول تعديليدلاى شي. زموږ د اساسي قانون د 149مې مادې سره سم : "د اسلام د سپيڅلي دين له حكمونو څخه د پيروى اصل او اسلامي جمهوري نظام نه تعديليږي. د اتباعو د اساسي حقوقو تعديل، يوازې د هغوى د حقوقو د ښيگڼې په منظور جواز لري". له دغو ياد شویو مواردو پرته، د نورو مواردو اصلاح او تعديل كيداى شي. زه بشپړ يقين لرم چې د افغانستان خلك او زموږ د هيواد راتلونکي مشران به د اساسي قانون له تعديل سره په خورا دقت او لازم حساسيت برخورد وكړي.
مهمانان عزيز، خواهران و برادران!
در عرصهء آزادى فكر و رسانه ها ما گام هاى بسيار بزرگى را برداشته ايم. دوازده سال پيش، در كشور ما حتى يك فرستنده راديويى و يا روزنامه و نشريهء غير دولتى وجود نداشت. امروز كشور ما داراى صدها مجله و روزنامه و ده ها فرستنده راديويى و تلويزيونى مى باشد. افغانستان در منطقه، داراى آزادترين و انتقادى ترين رسانه ها مى باشد.
آزادى بيان، يكى از با ارزش ترين دست آوردهاى ما در سال هاى گذشته بوده یعنی در دوازده سال گذشته، ايجاد دولت مبتنى بر قانون هم یکی از بهترین و بزرگترین دست آوردهای ما مى باشد. پيام من به مسوولان كنونى كشور ما و به رهبران آينده اين است تا از آزادى بيان و آراى مردم افغانستان، بر بنياد ايجابات قانون اساسى كشور پاسدارى كنند. اقتدار در هر جاى دنيا، تمايل به خودسرى و قانون گريزى دارد. رسانه هاى آزاد، بى طرف و مسوول از مؤثرترين ابزار كنترول دولت ها مى باشند. اما رسانه هاى آزاد نيز مكلف به رعايت يك سلسله اصول و ارزش هاى اند كه بايد به آنها پايبند باشند. رسانه ها مكلف به رعايت قانون، رعايت اطلاع رسانى روشنگرانه براى تقويت وحدت ملى، استقلال و حاكميت كشور مى باشند. رعايت اصل بى طرفى، اجتناب از هر نوع تعصب، شايعه پراگنى و تفرقه، احترام به حريم خصوصى افراد و ارزش هاى مانند اينها بايد از تعهدات قانونى و اخلاقى رسانه هاى ما باشند. رسانه هاى كشور ما وقتى مى توانند به تعهد دموكراتيك و ملى خود عمل كنند كه از لحاظ مالى و فكرى از كليه ارگانهاى خارجى مستقل باشند؛ وابسته نباشند و مستقلانه عمل نمايند. هرنوع استفاده مغاير قانون از منابع خارجى، موجب مى شود تا رسانه هاى كشور ما ته ابزار دست بيگانه گان تقليل يابند. يقين دارم كه اهالى شريف ووطن دوست رسانه هاى ما به اين مسايل توجه لازم را نشان خواهند داد.
با قبول كمبودها در دوازده سال گذشته ما در مسير نهادينه كردن مردم سالارى به دست آوردهاى چشم گيرى دست يافته ايم. در كنار برگزارى انتخابات رياست جمهوري، شوراي ملى و شوراهاى ولايتى در اين سال ها، ۴۴۷۱ سازمان اجتماعى اجازه فعاليت گرفته اند. تعداد احزاب سياسى ثبت شده به ۶۰ حزب مى رسد، بيشتر از ۳۲ هزار شوراى انكشافى در ولسوالى ها و محلات كشور ما فعاليت دارد. اين رقم سازمان هاى اجتماعى، احزاب سياسى و شوراى هاى مردمى نشان مى دهد كه مردم كشور ما از فرصت هاى سياسى و اجتماعى براى سازماندهى و مشاركت در تمام سطوح كشور استفاده مى كنند. حضور فعال مردم از تمام اقشار اجتماعى نيرومند ترين ضامن بقا و توسعه مردم سالارى مى باشد. آرزومندم تا ما در همين مسير باتعهد كامل به تحكيم نظام مردم سالار ادامه دهيم.
زنان كشور ما دوازده سال قبل از حقوق اسلامى، بشرى و شهروندى خود محروم بودند. در افغانستان امروز حضور زنان در خدمات ملكى به ۲۱ درصد، در شوراى ملى به ۲۸ درصد و در مكاتب به ۴۰ در صد رسيده است. بازگشت زنان كشور ما به زنده گى اجتماعى، سياسى و مؤسسات تحصيلى، نشان از رشد قدرتمند مردم سالارى و عدالت در كشور ما دارد. يقين كامل دارم كه مردم ما و مسوولان سياسى ما د ر اين راستا به تلاش هاى جارى ادامه خواهند داد. با وجود همه دستآوردها، ما در اين راستا كمبوديهايى داريم كه بايد به آنها بپردازيم. هيچ كشورى نمى تواند به عدالت دست يابد اگر نيمى از پيكر آن در معرض تبعيض و ستم قرار داشته باشد. بهتر بگویم هیچ کشوری نمیتوان به عدالت و ترقی دست یابد اگر نیمی از پیکر آن در معرض تبعیض و ستم قرار داشته باشد. رفع ستم بر زنان يك وجيبهء دينى و ملى مى باشد و ما همه بايد براى برطرفى ستم بر خواهران خود مساعى لازم را مبذول داريم. اخبار خشونت عليه زنان افغانستان مايهء نگرانى جدى است. ما با گسترش تعليم و تربيه و ارتقاى سطح سواد و تحكيم نهادهاى قانونى مى توانيم اين ستم ها را كاهش دهيم. حكومت به تنهايى نمى تواند اين مشكل را حل كند. در اين رابطه علماى كرام و بزرگان قوم مسؤوليت بس بزرگي دارند و بايد مردان را متوجه وجيبه هاى دينى شان بنمايند.
حضار گرامی، خواهران و برادران عزیز!
شما مخالفت هاى مرا با رفتار خلاف قانون نيروهاى خارجى، درمورد تلفات ملكى، خانه پالى ها و زندانها بياد داريد. آنچه را که زیاد نشنیده اید و كه در افكار عامهء مردم افغانستان به حد كافى انعكاس نيافته است، مساعى من براى حراست از حقوق بشرى و شهروندى مردم افغانستان در برابر نهادهاى حکومتی كشور خود ما مى باشد. با كودتاى حزب دموكراتيك خلق نقض مصؤونيت قانونى و حقوق شهروندى افغان ها توسط دستگاه دولت آغاز شد. دستگيرى هاى وسيع، عدم مصؤنیت مردم در خانه ها و زندگی روزمره به امر عادی در كشور ما تبديل شدند. مردم افغانستان بايد از امنيت و آزادى هاى قانونى خود برخوردار باشند. تاكيد من به نيروهاى امنيتى افغانستان، هميشه اين بوده است كه در انجام وظايف شان، بايد خدمت به مردم و رعايت حقوق بشرى و شهروندى آنها اساس كار شان باشد. هيچ كس نبايد بدون حكم قانون زندانى شود و يا اينكه حريم زنده گى خصوصى و آزادى هاى شهروندان كشور خدشه دار شود.
این یکی از مسائل بسیار مهم ملی کشور ما است خواهران و برادران عزیز! که ما بالاخره به کشوری برسیم و ملتی باشیم که هیچ فردی از افراد این ملت، هیچ خانه، هیچ مادری، هیچ همسری، هیچ خواهری و هیچ طفلی در اضطراب به خانه خود نباشند و هیچ گاهی، هیچ مأمور دولت افغانستان چه در دستگاه های امنیتی ما و چه دستگاه های دیگر دولت ما این پیام را نداشته باشد که برای اغراض شخصی و یا اهداف دیگر شخصی به خانه کسی رفته بتواند و کسی را بندی، گرفتار و یا تعقیب کرده بتواند هنوز به این آرزوی خود بطور کامل نرسیده ایم. من میدانم و شما همگی میدانید که حکومت افغانستان میتواند اگر بخواهد نقض حقوق بشری مردم افغانستان را بکند. آرزوی ما این است که به دولت و دولتداری برسیم تا همچو نقضی در توان دولت نباشد و مطمئناً حکومتهای آینده افغانستان این کوشش را ادامه خواهند داد البته نقش شورای ملی کشور ما در این راستا و بزرگهای دینی و کلانهای قوم کشور در این راستا همراه با جامعه مدنی ما بسیار مهم است البته منظور از جامعه مدنی، جامعه مدنی حقیقی افغانستان است.
نماينده گان محترم مردم افغانستان!
بدون شك كه حضور بيشتر از ده میليون پسر و دختر ما در مكاتب، پوهنتون ها، آموزشهاي مسلكی و تحصيلات عالی در خارج از كشور از دست آوردهاى بس بزرگ مردم افغانستان در دوازده سال گذشته بوده است. در سالهای اخیر ما به این کامیابی چشمگیر دست یافتیم. ما مى دانيم كه در اين راستا بايد كارهاى زيادترى صورت بگيرد. هنوز هم تعداد زيادى از فرزندان ما يا به دليل ناتوانى ما در عرضهء خدمات تعليمى و تحصيلى و يا به دليل نا امنى ها نمى توانند از تعليم و تحصيل استفاده كنند.
تنها دسترسى فرزندان ما به تحصيل كافى نيست. بايد برنامه هاى اقتصادى اشتغال زا را گسترش دهيم و وسعت دهیم. در اين رابطه بخش خصوصى اقتصاد كشور ما مسووليت بزرگى را بر عهده دارد. از لحاظ اقتصادى دولت به تنهايى قادر به فراهم آورى كار براى جوانان داوطلب كار نمى باشد و اين امر از لحاظ اقتصادى هم نادرست است. توجهء بيشتر به بخش هاى اشتغال زا و تغيير ديدگاه در اين زمينه بسيار مهم مى باشد. در نظام اقتصادى كه ما انتخاب كرده ايم، دولت تنظیم کننده امور است و نقش متوازن سازی را دارد پس برماست و برسکتور خصوصی است یعنی بر دولت و سکتور خصوصی است که باهم یکجای در مورد بهبود وضع ایجاد کار باهم همکاری بیشتر کنیم.
د ملي شورا د مجلسينو مشرانو، محترمو وكيلانو او سناتورانو!
دولس كاله دمخه زموږ په هيواد كې په متداول مفهوم ملي اقتصاد موجود نه و او څه چې وو زموږ له ملي ضرورتونو او د معاصرې نړۍ له واقعيتونو سره يې هیڅ ډول تناسب نه درلود. زموږ په هيواد كې د ډلو له خوا څو ډوله پيسې چاپيدې او په متفاوتو ارزښتونو په بازار كې چليدې. د پولي اصلاح سره سم زموږ پولي واحد (افغانۍ) د سيمې په باثباتو پيسو كې حساب شوې او زموږ اسعاري ذخاير له 180 میلیونه ډالرو څخه 7.18 میلیارده ډالرو او زموږ د خلكو سرانه عايد له 150 ډالرو څخه 700 ډالرو ته لوړ شول، خو له دغو ټولو برياوو سره سره زموږ اقتصاد اوس هم پر ملي توليدي وړتياوو متكي نه دى. سره له دې چې په تيرو كلونو كې 39 زره شركتونو د سرمايه گذارۍ جواز اخيستى دى، خو له دې سره سره بيا هم په توليدي برخو كې د سرمايه گذارۍ حجم لږ دى. په تيرو كلونو كې زموږ په هيواد كې بريالۍ سرمايه گذاري د مخابراتو او تعميراتو په برخه كې شوي دي چې د توجه وړ دي، او موږ یې قدر کوو.
موږ يو زراعتي هيواد يو، په تيرو كلونو كې د زراعت په حوزه كې څه بهبود راغلى دى، خو زموږ د هيواد ظرفيتونو ته په پام سره لا هم موږ تر اوسه بشپړې او تلپاتې خودكفايى ته نه يو رسيدلي. كه چيرې د زراعت وزارت برنامې عملي شي، نو موږ به په دې ساحه كې خودكفايى ته انشاالله ژر ورسيږو. د زراعت او انرژى د خودكفايى او تامين په برخو كې زموږ جدي ستونزه د بندونو جوړول دي، دا خبره سمه ده چې د وړو بندونو جوړول د چاپيريال او اقتصادي دلايلو له مخې مفيد او اّسان دي، خو دلته بايد دا يادونه وكړم چې زموږ له مكررو يادونو سره سره د لويو بندونو د جوړولو په برخه كې د مرسته كوونكو هيوادونو همكاري و نه كړه. د حل يوازينۍ لار داده چې موږ پر خپلو امكاناتو دا پروژې عملي كړو. د ځينو لويو بندونو مقدماتي مطالعات شوي دي او ځينې هم تركار لاندې دي. د لويو بندونو د جوړولو كار بايد ډير ژر پيل كړو.
که بهرنۍ مرسته راسره نه وي موږ په دې اړه په کابینه کې له درې کالو را هیسې خبرې شروع کړي دي، افغانستان به انشاالله دا کار په خپل عاید او په خپلو پیسو وکړي.
درنو حاضرینو!
د افغانستان د معدني منابعو له مطالعاتو ښكاري چې زموږ هيواد د نړۍ له غني هيوادونو څخه دى. موږ بايد له دې منابعو څخه د استخراج په برخه كې په دقت او جديت كار وكړو. د ځینو هيوادونو د ناامنيو او د دولتونو دتضعيف او ماتې اصلي دلايل د معدنى منابعو درلودل وو. په ځینو هيوادونو كې د دغو منابعو غيرقانوني استخراج د دې سبب كيږي چې د قانون له كنتروله وتلي قوتونه له دې منابعو د خصوصي ثروت په توگه استفاده وكړي او مركزي دولت ضعيف كړي، بلکې ماتې ته یې و دروي. د افريقا په ځينو هيوادونو كې لوى غربي شركتونه، د معدنياتو او نفتي موادو بين المللي قاچاقچيان او غيرقانوني مسلح ډلې يو له بل سره په همكارۍ د دوامداره داخلي جنگونو د بروز موجبات برابركړي او د قانوني دولتونو د تحكيم مخنيوى يې كړى دى.
دغو تجاربو ته په پاملرنه، زموږ معدني منابع كه له يوې خوا د هيواد د پرمختيا او اقتصادي ودې لپاره فرصتونه برابروي، خو كه له بلې خوا په بشپړ شفافيت د خلكو په گټه مديريت نه شي، نو زموږ د اوسني او اّينده نسلونو گټې به متضررې كړي او دا كار به احتمالاً د يوې دوامدارې بې امنيتۍ باعث شي.
دې موضوع ته توجه زموږ ډیره اساسي وظیفه ده او زه ډاډه یی، چې آینده حکومت به دې موضوع ته توجه کوي.
محترم رئيس، اعضاى محترم شوراى ملى!
سى و پنج سال مى شود كه سرزمين ما از جنگ و خونريزى رنج ميبرد. صدها هزار زن و مرد افغانستان قربانى جنگ هايى شده اند كه برما تحميل شده اند. روزانه زنان، مردان و كودكان ما قربانى مى شوند. هر روز كه گزارش هاى امنيتى را مرور مى كنم، در مى يابم كه باز چندين تن از جوانان رشيد اردو، پوليس و امنيت ملى ما در دفاع از وطن شهيد شده اند. بدون شك، دليرى و پايدارى در دفاع از اين خاك مقدس، ايجاب قربانى را مى كند. اما سخن بر سر اين است كه چرا و تاكى جوانان ما و هموطنان ما كشته شوند. ما مسؤوليت داريم تا جلو خون ريزى را هرچه زود تر بگيريم و به کشور خود صلح بياوريم.
پايان دادن به اين حالت خانمان سوز، بزرگترين آرمان مردم ما و تحقق آن، اولويت كاری من بوده است. من با تمام نيرو تلاش كردم تا با حفظ استقلال، حق حاکمیت ملی و حق تاریخی افغانستان، صلح و امنیت کامل در کشور تأمین و رابطه دوستانه ما با پاكستان تحكيم يابد. برگزاري لويه جرگه منطقه يى و لويه جرگه صلح همه به همين منظور بوده اند. ايجاد شوراي عالي صلح، تلاش هاى استاد ربانى شهيد ما در راه صلح، سفرهاى پيهم به كشور همسايه پاكستان، حمايت از برگزارى گفتگوهاى سه جانبه، ميان افغانستان، پاكستان و تركيه، گفتگو های سه جانبه میان افغانستان، پاکستان و بریتانیا و ساير كشورها همه فقط به هدف رسيدن به صلح بوده اند. من به آن عده از طالبانی كه شهروندان اين كشور اند، فرزندان این کشوراند هميشه برادر خطاب كردم در حاليكه مى دانستم برخی با این خطاب من به طالبها بنام برادر موافق نبودند و انتقاد کردند. اما آنها از این کشوراند و برادر اند. تلاش من اين بود تا با مخاطب قراردادن آنها، راهى بيابم تا آن بخش هاى از طالبان را كه فرزندان اين وطن اند، تشويق كنم تا خود را از چنگ بيگانه نجات دهند، به برادركشى و خون ريزى در خاک خود پايان داده و به روند سياسى روى آورند.
من بر اين باورم خواهران و برادران عزیز، كه پاكستان و ايالات متحده امريكا مى توانند به امر صلح در افغانستان كمك كنند. اما ما ميدانيم كه رهبرى طالبان در پاكستان در امن و آمان زنده گى مى كنند. آن عده از اعضای طالبان که آماده مذاکره و گفتگو با مردم خود با کشور خود می باشند، متأسفانه دستگیر و یا کشته می شوند. چنانچه اخیرا بعد از اعلام حمایت معتصم آغا جان به نماینده گی عده ای از سران طالبان از پروسه صلح در افغانستان، افرادی از بزرگان طالبان متأسفانه به شهادت رسیدند. با این هم ما هر اقدام و گفتگوی صلح را گامی به پیش ارزیابی می کنیم.
این گفتگو ها و تماس ها اگر چه در روند صلح قدمى به پيش است افغانستان مصرانه بر شروع رسمى مذاكرات صلح تأكيد مى دارد. به دليل اهميت حياتى كه صلح براى مردم افغانستان دارد، من پيش شرط امضاى قرارداد امنيتى با ايالات متحده امريكا را، آغاز پروسه صلح قرار دادم. مردم افغانستان در لويه جرگه اخير صلح را توصيه كردند تا قرارداد امنيتى با ايالات متحده امريكا امضاء شود، اما در عين زمان آغاز پروسه صلح را نيز به مثابه پيش شرط امضاى اين قرارداد، مطرح كردند.
در جرگه ای که برای قرارداد امنیتی با امریکا دایر کرده بودیم شما خواهرها و برادرها به تعداد زیادی حضور داشتید. مردم افغانستان مخالف قرارداد امنیتی با امریکا نیستند، مردم افغانستان شاید طرفدادر هم باشند ولی مردم افغانستان صلح را اساس زندگی میدانند مثل هر کشور دیگر جهان و مثل هر ملت دیگر جهان پس اگر کشوری با ما قرارداد امنیتی میطلبد و رابطه میطلبد و پایگاه میطلبد آن حضور باید به افغانستان صلح بیاورد تا ما در صلح زندگی کنیم و آنها در منفعت خود.
هموطنان عزیز،
منطقهء ما بيشتر از هر زمان ديگر در معرض تهديد تروريزم قرار دارد. مردم پاكستان نيز از همان تروريزمى رنج مى برند كه توسط برخى از حلقه هاى آن كشور رشد داده شده است. متأسفانه، دیروز در پیشاور انتحاری شد یازده نفر شهید شدند. همچنان در کویته انتحاری شد تعداد زیادی آنجا شهید شدند، تعداد زیادی زخمی میشوند. ما رنج میبریم ما از رنجی که مردم پاکستان میبرند رنج میبریم و میخواهیم که رنج مردم پاکستان و رنج مردم افغانستان ختم شود و هر دو کشور به صلح و امنیت دست یابند و به همین دلیل هم تنها افغانستان و پاكستان زمانى مى توانند به صلح و امنيت دست يابند به شرطیكه هر دو كشور حق و حاکمیت و استقلال هر دو کشور را احترام کنند و باهم همكارى صادقانه كنند.
به بزرگان پاکستان پیامم امروز این است از حمله ای شوروی تا به امروز در افغانستان کوشش بر این شده که افغانستان مطیع باشد برای پاکستان و افغانستانی باشد که زیر اثر سیاست پاکستان باشد بزرگهای پاکستان دیدند که این ممکن نیست، افغانستانی که تسلیم شوروی، امریکا و انگلیس نشد، تسلیم هیچکس دیگر هم نمی شود. پس افغانستان با پاکستان دوستی میخواهد ولی دوست و فقط دوست در استقلال، در عزت و در حاکمیت خاک خود هیچ عملی افراط گری و تروریزم ما را تابع کسی ساخته نمیتواند.
میخواهم تکرار کنم که ايالات متحده امريكا مى تواند به روند صلح در افغانستان کمک کند و كمك مؤثر کند. من بارها گفتم كه دو راه وجود دارد يا بايد با تروريزم در همانجا مبارزه شود كه از آن جا منبع مي گيرد و يا اينكه به حمايت وتمويل حاميان تروريزم پايان داده شود. حاميان تروريزم نبايد پاداش ببينند. جهان بايد به سياست به مثابه يك رويكرد متمدن و صلح طلب برخورد كند. تمويل و حمايت از تروريزم نبايد تشويق و ترغيب شود و نباید که در این مورد سیاست دوگانه باشد و یا از سیاست دوگانه استفاده شود.
خواهران و برادران گرامی!
شما مى دانيد كه يكى از موارد مورد اختلاف ميان ما و ايالات متحده امريكا، موضوع تلفات ملكى و امنيت شهروندان كشور ما بوده است. مردم افغانستان از يك جانب مورد حمله تروريست ها قراردارند كه در بیرون از مرزهاى ما آموزش مى بينند، حمايت مى شوند و پايگاه دارند و از جانب ديگر توسط آنانى كه براى مبارزه با همين تروريزم آمده اند، زيان مى ديدند و كشته مى شدند. افغان ها بايد مانند شهروندان همه كشورهاى جهان، از امنيت و مصؤونيت برخوردار باشند. هيچ كشور خارجى نبايد اين حق را به خود قايل شود كه مى تواند در سرزمين ما زندان برپا كند و شهروندان ما را در قيد نگهدارد. هموطنان عزيز! خوشحالم، كه ما توانستيم به اين سلسله ای اعمال خارجیان پايان دهيم، افغانستان از این رهایی یافت.
خانم ها و آقايان، خواهران و برادران عزیز!
ما در چند روز آينده انتخابات رياست جمهورى و شوراهاى ولايتى را برگزار مى كنيم. تعدادی از کاندیدان محترم ریاست جمهوری امروز به همراه ما حضور دارند، خوش آمدند ما بايد با تمام نيرو كوشش كنيم تا اين انتخابات، آزاد، شفاف و درفضاى امنيت برگزار شود.
برگزاری انتخابات آزاد در صورتی ممکن است که در روند انتخابات کشور ما مداخله صورت نگیرد. یکبار دیگر، بلکه چندین بار میخواهم تکرار کنم پيام خود را به خارجيان؛ که رئيس جمهور آينده كشور بايد در نتيجه ابراز ارادهء آزاد مردم افغانستان انتخاب شود. از اين رو به تمام كشورهاى خارجى كه عادت و يا تمايل به مداخله در انتخابات كشورهاى ديگر دارند، هوشدار مى دهم، از هر نوع مداخله در انتخابات افغانستان دورى بجويند، بخیرشان است. اطمينان دارم كه كانديدان رياست جمهورى كشور در كارزارهاى انتخاباتى شان، وحدت اين ملت بزرگ را هميشه درنظر دارند. که الحمدالله تا به حال در کمپاینهای انتخاباتی این را مشاهده کردیم و خوش هستیم بی غم باشید حکومت بسیار کم زور است. هر کاندید در حکومت نفر دارد، بعضی شان ندارد، دیگران دارد، خوشحال هستیم که تکرار میکنم که کاندید صاحبها در مبارزات انتخاباتی شان وحدت این ملت بزرگ را همیشه در نظر گرفته اند. افغانستان خانهء همه ساكنان اين سرزمين است. هيچ افغان را بر افغان ديگر امتياز نيست. افغانستان در اين منطقهء از جهان تنها كشورى است كه همه باشنده گان آن در راه دين و وطن و به نام افغانستان مشتركاً جانبازى كرده اند. راز بقاى اين ملت غيور، على الرغم توفان هاى بزرگ كه ما در ادوار گوناگون تاريخ خود با آن روبرو بوده ايم، همين عشق و دلبستگى عميق شما مردم و خانهء مشترك ما افغانستان بوده است.
از رسانه هاى كشور مى خواهم، تا به جاى شكل دادن و جانبدار بودن، با رعايت اصل آزادى و بى طرفى به رأى دهنده گان اطلاع دهى و روشنگرى كنند. رسانه ها مكلف اند تا در ميان كانديداها تبعيض قايل نشوند. هر نوع جانبدارى از روى تبعيض و يا امتناع از فراهم آورى فرصت هاى برابر براى تمام كانديداها با روح مطبوعات آزاد و دموكراسى در مغايرت قرار دارد. تلويزيون هاى خصوصى هم مانند رسانه هاى عامه مكلف به رعايت اصل فراهم آورى فرصت هاى برابر مى باشند.
مسؤوليت حكومت، تأمين فضاى امن براى كانديداها و راى دهنده گان مى باشند. رعايت استقلال كميسيون انتخابات در تمام زمينه هاى كارى اش، از مسؤوليت هاى همه ارگان هاى دولتى مى باشد. من با صراحت يك بار ديگر بر استقلال كميسيون مستقل انتخابات و کمیسیون شكايات انتخاباتى تأكيد مى كنم و هردویشان اینجا تشریف دارند و میدانند که همانطور است اگر نیست صدای خود را هر زمانیکه خواسته باشند بلند کرده میتوانند هر زمانیکه خواسته باشند کتبی هم برایشان نوشتیم در مجالس کابینه هم گفتیم و در مجالس خصوصی هم برایشان گفتیم که استقلال کمیسیونهای انتخاباتی باعث ثبات افغانستان میشود از طریق انتخابات آزاد و درست و همچنین از تمام ارگانهاى دولتى مى خواهم تا به اين استقلال هر دو کمیسیون كاملاً احترام گذاشته و از هر نوع مداخله در امور اين كميسيون ها پرهيز كنند.
آقاى رئيس، اعضاى محترم مجلسين!
دولت افغانستان مكلف است، امسال پروسه انتقال و مسؤوليتهاى امنيتى را به فرجام برساند. همين اكنون در بيشتر از ۹۳ درصد خاك كشور، مسؤوليت عام و تام به نيروهاى افغانستان انتقال يافته است. تمام عمليات جنگى و دفاعى را نيروهاى خود ما انجام مى دهند. انحلال شركت هاى امنيتى خصوصى اگر چه به دليل مقاومت شبكه هاى داخلى وخارجى يك كار دشوار بود، اما قدمى بسيار سنجيده به سوى تأمين امنيت توسط ارگان هاى ملى كشور شمرده ميشود.
تصميم حكومت افغانستان، مبنى بر انتقال مسؤوليت هاى امنيتى به نيروهاى كشور ما يك امر بسيار معقول و سنجيده مى باشد. اميدوارم همانگونه كه با كشورهاى ناتو و آيساف توافق كرديم، سربازان اين كشورها تا اخير اين سال تماماً به كشورهاى شان برگردند. تأمين امنيت افغانستان كار و مسووليت مردم افغانستان است و ما مصممانه دفاع از سرحدات و تامين امنيت را عهده دار مى باشيم.
در راستای تقویت اردوی ملی افغانستان مشورتها به مسئولان اردو و متخصصان دفاعی و امنیتی کشور را از دو سال بدینسو درباره ای چگونگی جلب و جذب و تصریح و تمویل اردوی افغانستان آغاز کردیم و مشورتها در جریان اند. ما باید اردو و نیروهای امنیتی و دفاعی کشور خود را مطابق با توانایی ها و واقعیتهای افغانستان عیار بسازیم. اینکار باید موجب قطع وابستگی خارجی نیروهای امنیتی افغانستان گردد. یعنی ما باید خود را از تمویل بیرونی آزاد بسازیم. نمیگویم که اینکار امروز ممکن است، ولی کوشش ما و کار ما باید طرفی باشد که انشاءالله در آینده افغانستان از این لحاظ در تقویت اردو و نیروهای امنیتی خود کاملاً به پای خود ایستاده باشد، چون ما دیدیم در دوازده سال گذشته در مواردی که ما ضرورت داریم قوای هوایی مجهز، از نیروهای مجهز قوتهای خارجی با ما همکاری نخواهند کرد. ما به این نتیجه رسیدیم لهذا تلاش کردیم تا نیروهای خود را به بهترین وجه اش تجهیز کنم و ترتیبات انشاء الله در این راستا گرفتیم.
محترمو حاضرينو!
په اوسنۍ نړۍ كې تر بل هروخت زيات خارجي سياست د راكړې وركړي، معاملاتو او مراوداتو د ايجاباتو تابع دى. په داسې يوې نړۍ كې چې هيوادونه او خلك هره ورځ سره نژدې كيږي، نه يوازې فُرصتونه، بلكه مشترك مشكلات دا ايجابوي څو له نړۍ سره ډير نږدې مراوده ولرو. دا امر زموږ غوندې هيوادونو ته ځانگړى اهميت لري. په تيرو دولسو كلونو كې زموږ په هيواد كې د خارجي قواوو حضور ددې سبب شو څو موږ له دغو هيوادونو سره ډير خاص او پيچلي روابط ولرو. بې له شكه چې له نړۍ سره زموږ روابط په ځینو مواردو كې مشكلات درلودل، خو څه چې زموږ تگلاره ټاكي د هيواد ملي حاكميت، ملي گټې، د سولې تامين او زموږ د خلكو د ژوند او عزت ساتنه را چاپيروي. زه بشپړ يقين لرم چې زموږ اّينده حكومتونه به هم په همدې روحيه كار وكړي.
دلته لازمه گڼم له ټولو هغو هيوادونو مننه وكړم چې په تيرو دولسو كلونو كې يې له افغانستان سره مرسته كړې ده. په وروستيو كلونو كې ددغو هيوادونو له همكارۍ پرته – چې د اّيساف له لارې يې له موږ سره مرسته كړې او يا يې زموږ د هيواد په بازسازى كې برخه اخيستي ده- زموږ ټولې لاس ته راوړنې به آسانه نه واى.
د نړيوالو او سيمه ييزو پيچلتياوو، ستونزو او باريكيو ترمنځ د افغانستان دمنافعو تامين او په روابطو كې د تعادل ساتل، د افغانستان د كثيرالمحور خارجي سياست بنسټيز اصل دى. په دې سيمه كې د داسې سياست تحقق – چې نړيوال او سيمه ييز قدرتونه يې يو له بل سره په رقابت كې واقع دي، اّسان كار نه دى. موجود تهديدونه، فرصتونه او د افغانستان تمدني او جغرافيايى واقعيتونه زموږ دهيواد د خارجي سياست د ټاكونكو عواملو په توگه، ددې سبب شوى دى چې د جهان او سيمې له هيوادونو سره يوه متوازنه رابطه جوړه كړو.
له بلې خوا مو د ایران، چین او روسیې سره هم ډیرې نږدې او دوستانه راوبط مو تاسیس کړي دي. او دواړه روابط مو دوستانه او موازي یوله بل سره چلولي دي. دا زموږ د خارجی سیاست یو ډیره لویه کامیابي وه، چې ډاډه یم، چې په آینده کې به هم ادامه وکړي.
افغانستان نن د نړۍ له ډيرو هيوادونو سره دوستانه روابط لري. له هند سره زموږ روابط ځانګړي، پراخ، ژور او تاريخي دي. موږ له خپل گاونډي هيواد چين سره روابط عالي سطحې ته ورسول. روسيه زموږ د سيمې يو تاريخي او د پياوړي فرهنگ خاوند هيواد دى، له روسیې سره زموږ روابط دوستانه او له موجودو واقعيتونو رنگ اخلي. له تركيې، سعودي عربستان، عربي متحده اماراتو او ډيرو اسلامي هيوادونو سره د اسلامي ورورولۍ پربنسټ ژور دوستانه روابط لرو. دا روابط په بشپړ ډول زموږ د هيواد په گټه دي، څو موږ خپل هيواد له منطقه يى رقابتونو لرې وساتو. افغانستان بايد د سيمې نورو هيوادونو ته د تهديد په ځاله بدل نه شي، موږ د همدې سيمې يو او دغه واقعيت ته بايد هميشه د خپل هيواد د خارجي سياست په تدوين كې پاملرنه وكړو. لنډه دا چې زموږ هيواد اوس بيرته د نړۍ د هيوادونو په قطار كې خپل ځای موندلى او له ښه موقفه برخوردار دى.
دلته لازمه گڼم له ټولو هغو هيوادونو مننه وكړم چې په تيرو دولسو كلونو كې يې له افغانستان سره مرسته كړې ده. په وروستيو كلونو كې ددغو هيوادونو له همكارۍ پرته په ځینو مواردو کې به زموږ لاس ته راوړنې آسانه نه واى. نو له ټولو هیوادونو څخه، چې له موږ سره یې مرسته کړې ده مننه کوم. له امریکا څخه نیولې تر اروپا پورې تر آسیا پورې اسلامي هیوادونو پورې تر جاپان او چین پورې او ټولو هغو هیوادونو، چې له موږ سره شناخت، دوستي او مرسته کړې ده د افغانستان د خلکو په نمایندګي یوځل بیا ورڅخه مننه کوم.
رؤساي محترم مجلسين، نماينده گان محترم مردم افغانستان!
وقتى كنفرانس بُن مسووليت ادارهء مؤقت را به من تفويض كرد، بارها و بارها، به بارگاه خداوند متعال دعا نمودم تا مرا در اداى خدمت به اين ملت بزرگ و سرزمين زيبا مؤفق گرداند. از آن روز تا به حال بيشتر از دوازده سال مى گذرد. امروز كه به گذشته نگاه مى كنم، مي دانم كه ما مردم افغانستان با هم یکجا در کوشش و سعی همه ما فاصله بسيار بزرگى را پيموده ايم. از يك كشور ويران و منزوى، افغانستان كنونى را مشتركاً با ايثار و فداكارى و در مواردی بدون شك در همكاری با جهان ساختيم.
در دوازده سال گذشته مردم و دولت افغانستان تمام مسایل شانرا در جهت تحقق صلح سراسری مبذول داشته اند، یقین کامل دارم که مسوولان آینده کشور همچنان این موضوع را در صدر آجندای شان قرار میدهند. و درین راستا از پشتیبانی کامل من به حیث یک شهروند افغانستان برخوردار خواهند بود، همچنان یقین کامل دارم که کشور ما به صلح و امنیت پایدار دست میآبد. شکی نیست.
بزرگان عزیز! افغانستان، دارای ظرفیت های عظیم انسانی و منابع سرشار طبیعی می باشد. افغانستان، همانگونه که در گذشته یکی از کانون های بزرگ تمدن بشری بوده است، در آینده نیز این جایگاه را باز خواهد یافت. جوانان این سرزمین در دوازده سال گذشته نشان داده اند، هرجا که فرصت یافته اند، با غرور و سربلندی براى افغانستان افتخار آفريده اند. درخشش شکوهمند جوانان ما در تحصيلات عالی و ورزش گواه این مدعا می باشد. ما باید به نیروی بی پایان مردم خود باور داشته باشیم و از بارگاه خداوند متعال استدعا کنیم تا زمینه شگوفایی را به استعداد های جوانان ما بیش از پیش مساعد گرداند.
روسای محترم مجلسین، نمایندگان محترم ملت افغانستان، مهمانان عزیز و گرامی!
در اخير، به اين ملت بزرگ سعادت، نيك بختى، ترقى و صلح دایمی آرزو نموده و از بارگاه خداوند استدعا مى كنم تا همه خادمان اين كشور را مؤفق بدارد. از خداوند متعال مى خواهم تا بهشت برين را برهمه دليران و جانبازانى كه در راه دفاع از عزت و استقلال اين كشور شهيد شده اند، مكان بگرداند. به تمام خانواده هاى شهداى كشور تسليت مى گويم، به همه مصدومان و معلولان كشور شِفاى عاجل مى خواهم.
بزرگان عزیز کشور، اعضای محترم شورای ملی افغانستان!
ان شاالله سال آینده در افتتاح دوباره شورای ملی شما، اگر دعوت کردید، بحیث مهمان شما اینجا می باشم، بزودی انتخابات ریاست جمهوری داریم و برای ملت افغانستان یکی از کاندیدان بزرگوار ما که تعداد شان اینجا میباشند و تعداد شان به کمپاین های خود رفته اند، رییس جمهور افغانستان میباشند، برای رئیس جمهور آینده افغانستان کامیابی، سعادت و عزت میخواهم. بحیث یک شهروند افغانستان در خدمت اش میباشم، افغانستان بدون شک که به منزل و مقصود خود میرسد، به چیزی رسیدیم و چیزی هنوز راه داریم که برسیم و شکی نیست که افغانستان یک کشور با قدرت و با عزت میباشد، نشانه هایش دیده شده است و به این ترتیب سال چهارم تقنيني، دور شانزدهم شورای ملى را مطابق به احكام قانون اساسى كشور، به نام پروردگار منان افتتاح مى نمايم.
برافراشته باد، بیرق افغانستان.
