کابل باختر د چنګاښ نهمه :
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بسم الله الرحمن الرحیم
ژورنالیستان عزیز خوش امدید
خرسندم که امروز پیام های اساسی مربوط به کشور را از طریق شما ژورنالیستان عزیز با ملت عظیم خود شریک می سازم.
در نخست، درود می فرستم به روح همه شهدا بخصوص شهدای نیروهای امنیتی و دفاعی و شهدای آزادی بیان که، جان های شیرین خود را قربان نمودند و نامهای شان در تاریخ افغانستان جاویدانه خواهد ماند.
ګرانو وطنوالو!
ما د ملي وحدت حکومت له ابتدا څخه لومړى د ټولنې له مختلفو اقشارو سره د سولې په اړه مشورتي ناستې پیل کړي او کوشش مې وکړ چې د سولې د راتلو په اړه د هر چا نظر ته غوږ ونیسم. د افغانستان د سولې په اړه اوسنۍ بین المللي، منطقوي او ملي اجماع په دوامداره او تکراري ډول له بيلا بيلو مرحلو تېره شوې ده، چې اوس الحمدالله په یوې سراسري ملي اجماع او غوښتنې بدله شوې ده.
د سولې دا اجماع له بېلابېلو اجتماعي اقشارو او ټول ولس سره د مشورو په نتیجه کې رامنځته شوې ده، هماغسې چې د افغانانو د جهاد حماسه د چا په انحصار کې نه ده او ټولو خلکو پورې اړه لري، دغه راز هیڅوک د سولې په پروسه کې هم د انحصار حق نه لري، ټولو سره مشوره شوې ده او د ټولو اجماع په سولې ده او د ټولو افغانانو غوښتنه سوله ده.
دا د مشورو وطن دی، یوازې د روژې په مبارکه میاشت کې زرهاو وطنوالو سره مې وکتل او د اختر په ورځ تقریبا څلور زره نورو ته مې د اختر مبارکي وویله، زه ټولو سره روغبړ کوم. ۹۵ فیصده دا خلک چې راغلل ماته یې ویل سوله غواړو. د روژې په میاشت کې د ۳۴ ولایتونو قاریان او د حج او اوقافو رئیسان ارګ ته راغلل، او ټولو د سولې غوښتنه وکړه.
زما د انتخاباتي کمپاین لومړى ژمنه سوله وه او ټولو ته مې وویل لومړى کار به مې دا وي چې سوله راولم، زما تګلاره سوله وه او سوله ده. له حزب اسلامي سره سوله د دغې ژمنې د پوره کولو لومړى قدم وو، چې له اوږدو مذاکراتو وروسته بریالۍ شوه. اوس به وړاندې ځو، د سولې لپاره زموږ هر قدم په پلان او ستراتېژۍ استوار دی، عاجل او احساساتي نه دی.
بل ګام د سولې د مذاکراتو لپاره پر طرحو اجماع ده، سولې باندې منطقوي اجماع تر ډېره جوړه شوې ده، د جنګ په هکله منطقوي اجماع نشته، د پخوا برعکس د سیمې هېوادونو راسره ژمنه کړې ده چې د سولې لپاره راسره همکاري وکړي، موږ نه غوښتل چې منطقه د افغانستان په جنګ کې دخیله شي.
څلور کاله پخوا د شانګهای کنفرانس غړو هېوادونو د افغانستان د وضعیت په هکله اندېښنې درلودې هغه اندېښنې مو رفع کړې، اوس وضعیت بدل شوی دی، تاسې ولیدل تېره میاشت د شانګهای کنفرانس ټولو غړو هېوادونو په اتفاق سره د افغانستان له سولې ملاتړ وکړ او د همکارۍ ډاډ یې راکړ، د افغانستان په هکله د شانګهای کنفرانس دا ګام بې سابقې و.
هموطنان گرامی!
مشوره منحیث یک اصل برای ما اهمیت خاص دارد، بخصوص مشوره در مورد صلح که ریشه در ارزشهای اسلامی ما دارد، چون ما یک عنعنه عظیم صلح داریم، ما سعی می کنم در تسلسل و تداوم ارزشهای اسلامی خود به آن دست یابیم. بحث ما در رابطه به صلح در چوکات دین مبین اسلام است و متعلق به رفتار پيامبر(ص) است، زندگی او برای ما یک الگوی بارز است.
صلاحیت ها و مسوولیت های رئیس جمهور در قانون اساسی مشخص و واضح است، اینکه چه کسی از مردم نمایندگی می کند این هم معلوم است، اینکه اعلان جنگ و صلح از کدام مراجع صورت گیرد، واضح و روشن است.
همانطوری که ما طرف مقابل جنگ را تعریف کردیم که با کی درگیر هستیم، حالا طرف صلح را نیز تعریف کرده میتوانیم که با کی صلح میکنیم.
مشروعیت نیابتی نیست، اگر کسی به نمایندگی از ملت صحبت می کند باید مشخص شود که مشروعیت شان ناشی از چیست، به اساس کدام قانون و میکانیزم حق صحبت کردن به نمایندگی از ملت را دارند؟
حماسه جهاد افتخار علما و ملت افغانستان است، نظام و دولت فعلی میراث جهاد برحق مردم افغانستان می باشد. همان طوریکه افتخار حماسه جهاد از ملت است، تصمیم گیری در مورد صلح نیز متعلق به ملت می باشد. از این جهت باید به صورت واضح بدانیم که تصامیم ما به اساس شخصی و سلیقوی گرفته نمی شود.
در استراتیژی امریکا در رابطه به افغانستان و جنوب آسیا، هدف از استعمال قوه، صلح است. هدف یک افغانستان با ثبات و امن در یک منطقه با ثبات و امن است.
سه چیز باعث شد تا پروسه صلح را تشدید بخشیم.
اول، گردهم آمدن ۲۹۰۷ عالم دین از سرتاسر کشور در کابل که دیدگاه واضح و فتوای متفقهای شان را طبق اوامر و احکامی قرآنی در مورد ضرورت صلح بیان داشتند، و علما کشور صدای شان را بخاطر تامین صلح بلند نمودند.
دوم، علمای دینی ما دو انتخاب داشتند، جنگ و صلح، اما علمای دینی ما طبق احکام قرآنی راه صلح را انتخاب کردند. چون صلح از سنت رسول اکرم(ص) است و این بحث ریشه عمیق در دین مبین اسلام دارد.
سوم، برای اینکه بحث صلح به باورمندی تبدیل شود، ما برای آتشبس نیت، اراده و امادگی داشتیم، تقدس ماه مبارک رمضان، تقدس شب قدر و عید سعید فطر باعث شد که این آتشبس را زود اعلام کنیم. و بعد از ختم آتشبس بهخاطر ارج گذاشتن به زندگی، آن را تمدید نمودیم.
باوجود اجماعی که در مورد صلح موجود بود، هیچ حرکت فعال در مورد آتشبس و صلح دیده نمیشد، اگر ما اول منتظر این می بودیم که پیمان صلح به امضا برسد و بر اساس آن آتشبس صورت گیرد، ما باید تا زمان نامعلوم منتظر اقدام برای توقف خونریزی می بودیم، ما در یک بن بست قرار داشتیم، مانند دو موتر که در یک پُل از دو طرف میایند و هیچ کس نمیخواهد عقب نشینی موقتی کند تا هر دو بگذرند، آتشبس این بن بست را شکستاند و یک تحرک ایجاد کرد.
این یک تجربه کنترول شده بود. جنگ جریان داشت، در صورت حمله جواب میدادیم و همه نیروهای امنیتی و دفاعی در حالت تیارسی و احضارات درجه یک قرار داشتند و قرار دارند.
پس له اوربنده فضا بدله شوه، کله چې چمن حضوري ته د هلمند د سولې کاروان ته ورغلم او د اوربند د تمدید غوښتنه یې وکړه، ما همالته ځای په ځای د دوی غوښتنه ومنله او د سولې کاروان ته زموږ ريښتینولي، استقلال او د حکومت نیت او اراده ثابته شوه. ټولو ته معلومه شوه چې بل څوک موږ ته سوله نشي راوستی، یوازې افغانان سوله، رفاه او امنیت راوستی شي.
فساد، قانون شکنی و جرم میراثی است که از دهههای گذشته به ارث برده ایم، ما اراده محکم داریم تا تصمیم بگیریم که انحصار در رابطه به صلح از بین برود، اقدام مسوولانه مسوولیت میخواهد و در این مورد معامله نخواهد شد، هیچ کس حق ویتو ندارد.
در مورد اجماع صلح، تواضع، شجاعت و اراده در کار است، تا به صدای مردم گوش داده شود و به اساس فرمایشات آنها اقدام صورت گیرد. منافع ملت باید همیشه بالای منافع عدهی محدود با تمام احترام به ازادی شان و افکار شان ترجیح داده شود.
تشویش و نگرانی در کجاست؟
من به نمایندگی از مردم افغانستان می پرسم، با دوام جنگ چقدر افغان باید از بین برود، و تا چه وقت این جنگ و کشتار ادامه داشته باشد. قصه ماه گل از یادم نمی رود، خانم ماهگل که تازه با امیدهای زیادی با خانوادۀ خویش از ایران به وطن برگشته بود، در رویداد تروریستی در هنگام توزیع تذکره، یک دختر کوچکش اش شهید و دیگرش زخم برداشت و شوهرش هم زخمی گردید. در شفاخانه ایمرجنسی ماه گل برایم گفت که دخترم را برایم دوباره بده، چگونه قلبی باشد که از شنیدن این تقاضا آب نگردد.
افغانستان یک جامعه باز است، پیمان صلح به شکل پنهانی صورت گرفته نمی تواند، سیاست صلح افغانستان نیز سیاست باز و سیاست مذاکره است، اعلان آتشبس ما مشروعیت دینی و اسلامی داشت به همین خاطر با استقبال گرم مردم و جهان قرار گرفت.
مشوره یک چیز است و تصمیم گیری چیزی دیگری است ـ بین اجماع و طرح صلح باید تفکیک قایل شویم، بالای طرح صلح بعداً در جریان مذاکره بحث میشود. تفکیک بین آتشبس، صلح و پیمان صلح ضروری است، روزی که به پیمان صلح انشاالله برسیم این پیمان به تائید و تصویب نیاز دارد.
مساله داخلی صلح افغانستان سه بعد دارد، مردم، حکومت و طالبان. مردم از حکومت و طالبان خواستار صلح و قطع جنگ هستند. حکومت این خواست مردم را پذیرفته است، زمان آن است که طالبان به این خواست مردم جواب مثبت بدهد.
اوس طالبان د ولس سره مواجه دي، د افغانستان له دیني علماوو سره مواجه دي، د اندونیزیا، پاکستان او د مکې و مدینې خطیبانو سره مواجه دي، د اسلامي نړۍ له علماوو سره مواجه دي، پر حکومت هم دغه فشار موجود وو، خو حکومت د یو مسوول حکومت په څېر د دغه فشار پر وړاندې خپل مسوولیت ادا کړ، اوس باید طالبان تصمیم ونیسي چې د سولې په خاطر له دومره فشارونو سره څه ډول برخورد کوي.
اولین وظیفه من این است که از خونریزی جلوگیری کنم، اول امن و بعد از آن رفاه آمده میتواند. این مرحلهی تجدید نظر است و آمادگی برای آغاز گفتگو صلح بین الافغانی، است.
هر تشویش بجاست، من بارها در جلسات مشورتی، با سیاسیون، احزاب سیاسی و جامعه مدنی، شبکه های زنان، جوانان و همه اقشار نه تنها خواستار فهرست نگرانی ها بلکه خواستار طرح های کتبی ایشان شده ام . بازهم از این تربیون اعلام میکنم که خواهان طرحها هستیم. امید است که مفکوره های منظم، منطقی و منسجم به صورت کتبی شریک شوند و مورد بحث و گفتمان ملی قرار بگیرند.
من اطمینان میدهم که در زمان آغاز مذکرات نظریات همه اقشار در نظر گرفته می شود. از آغاز حادثه هفت ثور تا کنون طرح عملی برای حل بحران که موجب اجماع ملی قرار بگیرد، متاسفانه ارائه نشده بود.
مشروعیت نظام دوامدار است، جامعه و قوانین ما مردم سالار است، ابزار من در هر اقدامی قانون بوده است و برای اصلاحات هر اقدام به اساس اصول و قوانین صورت گرفته است، مانند تطبیق قانون ذاتی افسران که پس از اجرا آن هیچ کس در مقابل آن اعتراض نکرد.
ملت ما بزرگ است و در زمان آتشبس بزرگی خود را نشان داد، من بالای مردم خود افتخار میکنم که ظرفیت و خویشتن داری خود را نشان دادند، بجای ابراز خشم بر طالبان با آنها با تواضع و محبت رو برو شدند. قشر سیاسی ما نیز باید از مردم بیاموزند که چگونه از خود حوصله نشان دادند، احترام به احساسات مردم مهم و لازم است و نباید در مقابل احساسات مردم قرار گیرند.
فساد کار یک اقلیت کوچک است، آرزوی ملت از بین بردن فساد است، و بخاطر برآورده شدن آرزوهای ملت اقدام میشود، با وجود تمام مشکلات میراثی، ما در جهت مثبت قرار داریم، ما در حال حل مسائل هستیم. اولین خواست مردم ختم جنگ و صلح است ، صلح خیر است و نعمت است.
طالبه!
راشه د سولې اراده وکړه، دا افغاني فشار دی، بهرنی نه دی. د عالمانو غوښتنه ده، د ولس او ښځو غوښتنه ده، فیصله وکړه.
عالمان درته قران مخې ته کوي. خلک درته اولادونه مخې ته کوي.
اوس به ته فیصله کوې چې ولس وژنې او که ولس ته مثبت ځواب ورکوې.
تل دې وي افغانستان، یشه سن افغانستان، زنده باد افغانستان
پاى- ع
