تبصره

کابل/ ۱۰ حوت/ باختر

محمد اشرف غنی در روز حمایت از نیروهای دفاعی- امنیتی٬ مطرح کرد« جامعه بین‌المللی ۴۰ سال مردم افغانستان را از صلح محروم کرده است»

مفسرآژانس باختر می نگارد؛ رییس جمهوری کشور دیروز  در مراسم گرامیداشت از نهم حوت روز حمایت از نیروهای دفاعی- امنیتی گفت «جامعه بین‌المللی چهل سال است که یک ملت را با تاریخ عظیم، تمدن درخشان و مردم زنده از بنیاد ‌ترین حق که همانا صلح است، محروم کرده اندو این قابل تحمل نیست و ما صلح پایدار و باعزت می‌خواهیم و آمدنی است.»

او گفت « … جنگی که در برابر مردم ما در جریان است، در تضاد با انسانیت، عدالت و حقانیت است و به اسلام ربطی ندارد.»

این گفته ها نشان دهندۀ آن است که معضل افغانستان٬ عوامل بیرونی دارد و نمی تواند در قالب یک جنگ داخلی تعریف شود٬ اگر به پیشینۀ این جنگ یعنی به چهل سال قبل از امروز مراجعه کنیم٬ پیدا است که کشور آرام ما٬ با تجاوز یک بیگانه به میدان رقابت و جنگ نیابتی بیرونی مبدل شد و اضافه از چهار دهه است که مردم افغانستان در آتشی می سوزند که دیگران در خانۀ آنان افروخته اند.

تجاوز ارتش سرخ با اندیشه های کمونستی بر کشور نهایت سنتی و مذهبی فرصت آن را مساعد کرد که رقیبان دیرینۀ اتحاد شوروی٬ افغانستان را مکان و فرصت خوبی برای زمینگیر کردن شوروی و عقده گشایی در برابر این ابر قدرت دریابند و به نام حمایت از جهاد مردم افغانستان در برابر حریف دیرینه ایستاده شوند.

 کشورهای زیادی یا  بر مبنای عقیدتی  دینی ومذهبی ویا هم بر اساس رقابت های منطقه یی وسیاسی وارد جنگ با شوروی در میدان افغانستان شدند، بحران را دراین کشور گسترش دادند و یا هم کشور هایی بودند که خود از سالیان متمادی با افغانستان دشمنی و کدورت داشتند٬ باحضور شوروی سابق و سرازیر شدن مهاجران افغان به این کشور ها٬ زمینۀ آن دریافتند که برای تضعیف افغانستان دست به کار شوند٬ ادامۀ رقابت های این کشور ها بود که عمق فاجعه را در افغانستان بیشتر کرد و اوضاع چنان پیچیده شد که ۳۲ سال از خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان می گذرد مگر زخم های جنگ همچنان تازه است.

مشکل در این است که خارجیان از رقابت در افغانستان کوتاه نیآمده اند و جنگ های نیابتی شان را قطع نکرده اند وبا راهکار های مشخص و راهبردی هر کدام به جان مردم افغانستان افتاده اند و  به نام های مختلف چه در قالب حمایت از طالبان است و یا داعش سازی در این کشور٬ افغانستان را به زخم ناسور مبدل کرده اند٬ سازمان ملل متحد خود می گوید که حدودی۱۰ هزار جنگجوی خارجی در افغانستان حضور دارند که از آن جمله ۶ هزارو ۵۰۰ تن آنان پاکستانی استند٬ موجودیت شهروندان کشور های آسیای میانه٬ روسیه٬ چین٬ اعراب و حتا کشور های اروپایی و امریکایی٬ پیچیدگی‌های  یی در روند صلح افغانستان به وجود آورده است.

باور ها براین است که عملکرد طالبان مبنای اسلامی ندارد٬ بل اندیشه و عمل آنان زادۀ برنامه های استخباراتی است که بیشتر از مقولۀ جنگ های نیابتی منشا گرفته است و این سبب شده است که خارجیان در کنار آنان حضور یابند و اوضاع را به سمت ناهنجاری هدایت کنند.

 ازپاکستان که به عنوان کشور سازنده و صادر کنندۀ طالبان یاد می شود٬گاهی این گروه را برای مقاصد راهبردی خود در خدمت امریکا و کشور های حوزۀ خلیج قرار داد و گاهی هم  این گروه را برای روسیه و چین معرفی کرد٬ چند دستگی و چند پارچگی طالبان فرصت آن را مساعد کرده است که جنگ نیابتی خارجی در افغانستان بیشتر شود.

این که روسیه می گوید٬ داعش ساخته و پرداخته امریکا در افغانستان است و ادعا دارد حلقه هایی در بیرون از افغانستان داعش را از عراق و سوریه از مسیر کشور های خلیج و پاکستان به افغانستان انتقال می دهند٬ یا این که امریکا مطرح می کند٬ روسیه برای طالبان پول و اسلحه می دهد٬ و یا این که ایران  با سعودی و امارت در افغانستان در جنگ است و یا هم امریکا و ایران در ضربه زدن به یکدیگرافغانستان را میدان جنگ نیابتی شان انتخاب کرده اند و یا این که پاکستان افغانستان را عمق سیاست های راهبردی خود در منطقه می داند و کشور های دیگر هم برنامه و اهدافی در افغانستان دارند چه مفهومی را غیر ازادامۀ جنگ های نیابتی و رقابت ها در افغانستان ارائه می کند٬؟

کشورهای زیادی در بحران سازی افغانستان نقش دارند وهرکشور به نحوی بر مبنای تعریف منافع شان در افغانستان و حاد شدن بحران در این کشور دخیل اند بعضی کشورها به لباس دوست وبعضی هم به صورت غیر مستقیم تلاش دارند که طبق استراتیژی خود وضعیت را در افغانستان رقم زنند .

 در جنگ خارجیان در میدان افغانستان ٬از آنان تنها پول و وسایل شان به کار می رود مگر این  افغانان اند که قربانی می دهند٬وطن شان ویران تر شده می رود و ایده صلح همچو رویا برای آنان باقی مانده است٬ فقط خرد و دانش سیاسی است که می تواند ما و کشور ما را از وضعیت ناهنجار کنونی نجات دهد. تحلیل سیاسی