کابل باختر د زمري اته ويشتمه
جناب دانش صاحب، جناب داکتر صاحب، شخصیت جهادی جناب حضرت صاحب، روسای مجلسین، علمای کرام، جناب کشاف صاحب، اعضای محترم کابینه، جنرالان ماموریت قاطع، اعضای کوردپیلوماتیک، جنرالان رشید و شجاع افغانستان، جوانان، خواهران و برادران!
نخست تحفه پیشوای بشریت را خدمت تان تقدیم می کنم،
السلام و علیکم و رحمه الله برکاته!
قبل از همه سالروز استرداد استقلال کشور را به همه هموطنان عزیز تبریک می گویم. بگذارید در این روز، سخنم را با تقدیر و تشکر شروع کنم. تشکر از نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان که با رادمردی و سلحشوریِ تمام، به پاسداری از این وطن کمر بسته اند، و نقشه های شیطانی کسانی را که در پی ویرانی و بربادی این مُلک بودند، نقش بر آب ساختند. شما اولاد های اصیل بزرگانی هستید که استقلال که این مملکت را کمایی کردند.
ما به رشادت و جوانمردیِ فرزندان دلیر خود می نازیم، و می خواهیم فرهنگ قدردانی از جانفشانی های این دلیر مردان در میان ما عمومیت یابد و نهادینه گردد. در همین راستا، و به استقبال از روز بازپس گیری و دفاع از استقلال کشور، از میان یک هزار مدال، بخش عمدۀ آن را به سربازان، افسران و منسوبان نهادهای دفاعی و امنیتی اختصاص دادیم. بخش دیگر آن را به علما و روحانیون، استادان پوهنتون ها، معلمین، بانوان ممتاز، وارثین شهدا و معلولین و سایر شخصیت های مستحق تقدیر، اعطا نمودیم. همچنان هدایت دادیم که فرماندهان قول اردوها تا رتبه دگر جنرالی ترفیع کرده می توانند، و کسانی که مدت معینه خود در این رتبه را تکمیل کرده اند، اجراات ترفیع شان عملی گردد. سیستم ترفیعات پیلوتها، داکتران و سایر منسوبان نیروهای دفاعی و امنیتی را منظم ساخته و موانعی را که از نظر بست و تشکیل وجود داشت، برطرف کردیم.
همچنان هدایت دادیم که تمام مجروحین و آسیب دیدگان این نهادها در یک چارچوب منظم مورد تداوی قرار بگیرند، و قانون تدارکات را در این زمینه تعدیل خواهیم کرد تا با کیفیت ترین دواها برای آنان تهیه گردد. من از جناب داکتر صاحب عبدالله و دانش صاحب شخصاً تشکر می کنم که در هر جلسه تدارکات اشتراک کردند که ما بتوانیم به همه امور قوای امنیتی و دفاعی خود رسیده گی کنیم. ما نمیخواهیم سربازان ما دیگر از بابت غذا، لباس و سایر ما یحتاج شان رنج ببرند. همۀ این خدمات زیر نظر بلندترین سطح رهبری حکومت اجرا خواهد شد. تعهدات ما نسبت به حقوق خانوادههای شهدای نیروهای دفاعی و امنیتی به قوت خود باقی مانده است. همه ما مدیون شهادت این افراد هستیم، برای شان جنت های برین می خواهیم، اما در مقابل بازمانده گان شان مسئولیت دایمی داریم و تاکید ما بر رسیده گی به بازماندگان شهداست. تامین ما یحتاج غذایی نیروهای دفاعی و امنیتی را از راه مواد تولیدی وطن در نظر گرفته ایم، تا چرخۀ سودمند تولید ملی به کار افتد و دهقانان، باغداران و سایر تولید کنندگان ملی از آن مستفید شوند.
د افغانستان غیرتي خلکو،
تاسې چې خپل اولادونه د وطن د عزت او ناموس د ساتلو لپاره د ملي اردو، ملي پولیسو او نورو امنیتي ارګانونو صفونو ته استولي دي، خاصه مننه درڅخه پکار ده. ستاسې د همدې همکاري برکت دی چې په دې وروستیو میاشتو کې د ملي اردو جلب و جذب نهه (۹) فیصده زیات شو. هره ورځ زموږ قهرمان ولس وایي چې موږ د رضاکار په حیث حاضر یوو، چې له دې وطن نه دفاع وکړو او کله چې دا روحیه وي تل به وي افغانستان. زموږ ځوانان په خپله خوښه او خپله خوښه له امنیتي او دفاعي قوتونو سره یو ځای کیږي او دا ثابتوي چې زموږ خلک د وطن د استقلال، امنیت او ثبات ساتلو ته ژمن دي.
تیر کال همدا وخت ، ځینو کسانو تصور کاوه چې د خارجي قوتونو له وتلو او افغان ځواکونو ته د امنیتي مسولیتونو له انتقاله وروسته به ، په افغانستان کې خدای مه کړه د امنیت او کراري دښمنان ځینې ولایتونه ونیسي خو زموږ غیرتمنو عسکرو او پولیسو د افغانستان دښمنانو ته نه یوازې د ولایتونو د نیولو اجازه ورنه کړه بلکې د ولسوالیو نیولو ته یې هم نه دي پرې ایښي او د سولې او امنیت مخالفانو چې د افغانستان په هر ګوټ کې د پرمختګ هڅه کړې ده، د افغانستان زړه ورو بچو سم سبق ورکړی او بیا او بیا به سبق ورکړي.
زموږ امنیتي او دفاعي قوتونو ثابته کړه چې انسجام یې ورځ په ورځ بهتره کیږي او د تحرک سرعت یې زیات دی. دغه راز د جنګ مدیریت یې عالي دی او د وطن د دفاع لپاره انګیزه یې ډیره قوي ده. که څوک د معاش لپاره کار کوي، نو معاش او مادي منفعت خو په ملکي کارونو کې هم شته دی. زموږ عسکر او پولیس د جبر له لارې نه بلکې په خپله رضا او خپله خوښه له امنیتي او دفاعي لیکو سره یو ځای کیږي. دغو حقایقو ته په پام سره ویلای شو چې زموږ دفاعي او امنیتي قوتونه د افغانستان لپاره په یوه باثباته، ملي او متحد نظام باور لري او د شخصي ګټو یا د یوې ډلې د مقصدونو لپاره نه بلکې د ټول افغانستان د خیر لپاره په مبارزه او مجاهده بوخت دي. زه د افغانستان د وسلوالو قواوو د اعلی سرقومندان په حیث د خپل وطن په دفاعي او امنیتي قوتونو ویاړم او افتخار کوم.
دلته یو بل ټکي ته اشاره هم لازمه ګڼم او هغه دا چې په جګړو کې د ملکي تلفاتو اصلي مسولیت د باغیانو په غاړه دی. دا باغیان دي چې په عامو لارو کې ماینونه ږدي او لارویان قتلِ عام کوي. دا باغیان دي چې په بازارونو، مېلو، اخترونو ، ودونو او حتی د جنازې په لمونځونو او جوماتونو کې انتحاري حملې کوي او یا د کلیوالو له کورونو سنګرونه جوړوي. د افتخار ځای دی چې زموږ امنیتي او دفاعي قوتونو د ملکي تلفاتو د مخنیوي لپاره پوره پوره کوښښ کړی دی. ډیر ځله داسې شوي چې باغیانو د خلکو په کورونو کې ځانونه پټ کړي دي او امنیتي قواوو د خپل سر خطر منلی، خو عامو خلکو ته د تاوان نه رسیدو په خاطر یې د دښمن له تعقیبه صرفِ نظر کړی دی.
قدرمنو هیوادوالو
دلته پکار ده چې د افغانستان له دیني علماوو او قومي مشرانوهم تشکر او قدرداني وکړم چې زموږ د دفاعي او امنیتي قواوو د برحقه دریځ ملاتړ یې کړی او په ټولنه کې یې د قتل، ترور، ناامني او خونریزي شدیده غندنه کړې ده. حقیقت دا دی چې زموږ په ټول تاریخ کې د علماوو نقش ډیر مهم و او جناب حضرت صاحب څخه مننه کوو، چې دا نقش یې د استقلال په وخت کې هم وویلې. زموږ د هیواد په استقلال کې هم ، چې نن یې کالیزه لمانځو، د علماوو لویه برخه ده. دا علما وو چې د استقلال په غزا کې یې د غازي امان الله خان حمایت وکړ او دې ته یې لاره اواره کړه چې افغانستان د نړۍ د نورو ازادو هیوادونو غوندې یو ازاد او مستقل هیواد واوسي.
سالروز استقلال کشور فرصتی است تا این افتخار بزرگ را به یکدیگر شاد باش و تهنیت بگوییم، همچنان زمینهای است تا تجربۀ تاریخی خود را دوباره بررسی کرده و در روشنایی آن بسوی آینده گام برداریم.
افتخار این رویداد بزرگ تاریخی با نام شاه امان الله خان پیوند خورده است، اما قسمیکه جناب داکتر صاحب توضیح دادند، روشنفکران، علما، مشروطه خواهان، جوانان، همه و همه در این حرکت شامل بودند، اما اهمیت او برای ما نه به حیث فرد بلکه به حیث یک اندیشه مطرح است، زیرا او نه تنها استقلال سیاسی کشور را به آن بازگردانید، بلکه افزون بر آن، توانست دیدگاهی را برای دولت سازی ارائه کند که تا دهه¬ها بعد از او مبنای دولتداری در افغانستان باشد. او برنامه¬های مختلفی را برای ترقی کشور روی دست گرفت، مانند قانونمند ساختن صلاحیت¬های پادشاه، آزادی مطبوعات، عصری ساختن تعلیم، میدان دادن به قوای بشری برای سهمگیری در فعالیت¬های سیاسی و اجتماعی، اقدام به کشیدن خطوط آهن، وغیره.. اگر چه متاسفانه او نتوانست این راه را تا به پایان ادامه دهد، چرا که اجماعی بر سر إصلاحات وجود نداشت، اتحاد قشر سیاسی از هم پاشید و مهمتر اینکه افغانستان در آن شرایط در انزوای شدید سیاسی قرار داشت.
پس از امان الله خان، بارها تلاش بر این صورت گرفت که راه نا تمام او در پیش گرفته شده و تکمیل گردد. سردار محمد داوود خان در زمان صدارت وبعدا در زمان ریاست جمهوریاش و اعلیحضرت محمد ظاهرشاه در دهۀ دموکراسی در زمان حاکمیت شان به نحوی از انحا به آجندای دورۀ امانی برگشتند تا این فصل ناتمام تاریخ ما را تمام کنند، هرچند افغانستان با تجاوز وحشیانه اتحاد شوروی سابق وارد یک مرحلۀ اسارت استعماری و مقاومت ملی گردید، آنهم در زمانه¬ای که بسیاری از کشورهای مستعمره در جهان، آزادی خود را باز پس گرفته بودند. بر روح تمام مجاهدین که آزادی دوباره افغانستان را به دست آوردند، اتحاف دعا می کنیم.
دښمنان غواړي چې افغانستان دې ضعیف یا په نورو متکي حکومت ولري، خو د ولس هیله او د هېواد اساسي اړتیا دا ده چې افغانستان د داسې قوي، متحد او قانونمند دولت خاوند شي، چې د هېواد د لنډمهالو، منځمهالو او اوږدمهالو ګټو ساتنه وکړای شي. دا چې د ولس دا غوښتنه ترسره کېدای شي او کنه، ځواب یې بیا هم له ولس سره دی.
د جنوبي کوریا، مالیزیا او سینګاپور حال زموږ په څېر و، خو هغوی وکړای شول د خپلې ښې راتلونکي لپاره هدفمند خوځښتونه رامنځته او ځانونه د فقیرو، نا امنه او محرومو هېوادونو پر ځای د نړۍ په غښتلیو او معتبرو هېوادونو بدل کړي.
گرانو وطنوالو
موږ څو لارې لرو: یا به سیاسي انتحار کوو. سیاسي انتحار دا دی چې د نظام د تقویې پر ځای په شعوري او غیرشعوري توګه، پر نظام د خلکو اعتماد او باور ضعیف کړو او د نظام ریښې په تبر ووهو.
دوهمه لاره دا ده چې په نیم نس د ګوزارې ژوند وکړو. که د قدرت په ناوړه استعمال او د اتباعو، په ځانګړې توګه د ښځو، ځوانانو او بې وزلو اقشارو د حقونو په پایمالولو، د نظام ضعیفولو ته دوام ورکړو، تل به د هیله مندۍ او بحران ترمنځ په کشمکش کې اوسېږو.
درېیمه او تر ټولو غوره لار، ملي وحدت دی، چې یواځې او یواځې د اساسي قانون په شعوري تطبیق ترلاسه کېدای شي. اساسي قانون د دولت او ملت وجایب او حقوق تعیین کړي دي. اساسي قانون د قدرت سیالي، چې تل د جانشینانو ترمنځ د کشمکش لامل وه، مهار کړې او د ولس د ارادې تطبیق ته یې لاره هواره کړې ده. د ولس په اراده ولاړ قانونمند دولت به ولس ته د حساب ورکولو پر اصل ولاړ وي.
د ملتونو استقلال تر هر څه مخکې، د ولس او دولت د نظر او عمل له همغږۍ څخه لاسته راځي، او اساسي معادله یې د دولت، ولس او امنیتي ځواکونو وحدت دی. کله چې یو دولت د خلکو د ارادې پر اساس ایجاد شي ، هغه بیا له خلکو بیل نه شي ګڼل کېدای. موږ د دولت د ناکامولو پر ځای باید پر دې تمرکز وکړو چې " څرنګه یو موفق ملت به وګرځو؟ ". دولت باید یواځې د خلکو د ارادې ممثل او اجراء کوونکی وګڼل شي. په امنیتي برخه کې هم باید پر امنیتي ځواکونو د اعتراض پر ځای هر افغان ځان د امنیتي مسایلو په وړاندې مسؤول احساس کړي لکه چې همېشه مو احساس کړی دی. د دولت وظیفه دا ده چې په ملي مسایلو او دندو کې د ولس برخې اخیستنې ته لاره هواره کړي.
وطنداران گرامی
با سهمگیری مردم، بدخواهان این کشور به این نتیجه می رسند که اکنون با یک ملت قهرمان و مصمم مقابل هستند و نه با یک نهاد دفاعی و امنیتی. ما پیوسته از دو مفهوم سخن میگوییم یکی امنیت و دیگری ثبات، و این دو از همدیگر فرق دارند. امنیت از راه به کارگیری زور و قوۀ قهریۀ مشروع تحقق میپذیرد، اما ثبات از راه مشارکت و سهمگیری و باورمندی ملی. سهمی که بخشهای ملکی میتوانند در جهاد ملی برای بقا و ثبات أفغانستان داشته باشند به همان پیمانه است که بخشهای نظامی در عرصۀ کار خود دارند.
حکومت وحدت ملی در همین راستا گامهایی زیربنایی را برداشته است. نهاد ریاست جمهوری در حال تحول به یک نهاد تسهیل کننده و تعقیب کنندۀ أمور است. از شورای امنیت ملی، تا شورای آب و زمین، کمیسیون تدارکات و سایر نهادها در حال تحول هستند. کابینۀ کشور مرکز تصمیم گیری است، و من نهایت خوشوقتم که می بینم روز به روز بر کارایی شان افزوده شده و حد اقل ۵۰ در صد ابتکارات از خود این نهادها میآید. راز موفقیت در ابتکار است.
أساساً حکومت وحدت ملی پدیدهای نیست که از روی تصادف و اتفاق شکل گرفته باشد، بلکه بر أساس تجاربی است که ما از گذشته داریم. این حکومت روز به روز در حال قوت گرفتن است. موقف حکومت وحدت ملی چنانکه در عرصۀ أمور داخلی بارها تشریح شده است، در عرصۀ أمور خارجی نیز واضح بوده است.
در آخرین بیانیهام شاهد بودید که پیام خود را به همۀ همسایه ها رساندیم و واضح ساختیم که باید مبارزه با ترور در صدر برنامههای کشورهای منطقه قرار بگیرد. خواستیم همه بدانند که کسی نمیتواند خواسته خود را با تهدید بر افغانها بقبولاند. اما همچنان تاکید داریم که ما خواهان صلح با عزت، پایدار و برقراری روابط نیک با همۀ همسایگان، منطقه و جهان هستیم.
موږ په خپل خارجي سیاست کې هم د سیمې او نړۍ هېوادونو ته دا روښانه کړې چې افغانستان ښه آینده لرلای شي، موږ یو فقیر ولس خو بډایه هېواد یو. زموږ د هېواد طبیعي پانګه زموږ د رفاه لپاره کافي ده. موږ پوهېږو چې له اقتصادي تحرک پرته سیاسي استقلال خوندي نشي پاتې کېدای. په همدې دلیل، د خلکو اقتصادي حالت ښه کول او د هېواد رفاه او پراختیا ته توجه زموږ اساسي موخې دي. موږ په دې برخه کې اساسي ګامونه اخیستي او یقین لرو چې د راتلونکي کال له پیل څخه به زموږ د دې اساسي اقداماتو نتایج او تاثیرات د خلکو په دسترخوان کې را څرګند شي. په وروستیو کې د دښمنانو د بریدونو د زیاتېدلو یو هدف همدا و چې غواړي په هېواد کې د خارجي پانګه اچونې مخه ډب کړي. موږ په خپل خارجي سیاست کی دا خبره ټولو ته، لکه لمر، روښانه کړې چې آسیا له آرام او سوکاله افغانستان پرته ارامي او سوکالي ته نشي رسېدلی. موږ د اسیا زړه یوو او تر څو چې زړه ناکراره وي، ټوله اسیا به ناکراره وي.
یوې موضوع ته د ټولو پام غواړم. په نننۍ نړۍ کې استقلال له نورو څخه د ګوښه توب او یواځیتوب په معنا نه دی. افغانستان نن له ګڼو ګواښونو سره مخ دی، او د دې ګواښونو د مقابلې لپاره د سیمې او نړۍ له هېوادونو سره نېکو او نیږدې اړیکو ته ضرورت لري. موږ په تېرو لسو میاشتو کې قادر شو چې د خپلو امنیتي او دفاعي ځواکونو د روزنې، تجهیز او تمویل په برخه کې د اکثرو دوستو هېوادونو مرستې را جلب کړو او خاصتاً جنرال کمبل نه مننه کوم. غواړم همدلته د دې هېوادونو د مرستو مننه او قدردانی وکړم. موږ د صلحې، رفاه او ترقۍ اصولي غوښتنې ته د رسېدلو لپاره د دوی مرستې او حمایت ته اړتیا لرو.
هموطنان عزیز
اگرچه در دورۀ شاه امان الله خان مشارکت سیاسی جامعه در حدی نبود که روند إصلاحات با موفقیت به پیش برود، خوشبختانه امروز آگاهی و سهمگیری سیاسی مردم ما به شکل چشمگیری افزایش یافته است، و ما امیدواریم تصمیمهای امروز ما به گونهای باشد که هرگاه نسلهای آینده میخواهند بررسی کنند که ما چگونه از آزمون تاریخ بیرون آمدیم، امتحان ما را جزوهای دیگر از آن فصل نا تمام تاریخ افغانستان به حساب نیاورند. رسالت همۀ ما است که نهادهایی را ایجاد کنیم تا در آینده یک نظام قوی و مردم سالار بر اساس هدایات دین مبین اسلام و قانون اساسی که مطلقاً اسلامیست و یک اقتصاد پویا را به صورت پایدار داشته باشیم. ما همه بر اساس سنت لایزال الهی رفتنی هستیم، اما افغانستان به خواست الهی جاودانه و پاینده خواهد ماند، و این مسئولیت ما است که از این آزمون تاریخی به گونهای بیرون شویم که دیگر أفغانستان همیشه کشور آسیب پذیر نباشد. این، یک مسئولیت همگانی است، و هر افغان در آن سهیم است، سیاستمدار، نظامی، عالم دین، شاعر، بزرگ قوم، جوان، هنرمند، زن، فقیر و دیگران. ما میدانیم که افغانهای خارج از وطن، حتی آنانی که در شرایط بهتر و در کشورهای پیشرفته تر سکونت دارند، قلب شان به یاد این کشور میتپد، و ما از همۀ آنان میخواهیم که با اتحاد و انسجام در ترقی و رفاه این کشور سهم بگیرند. افغانستان خانۀ مشترک همۀ افغانها است، و هر افغان باید از آن حراست کند.
افغانستان هدیه ای هیچ کس به افغانها نیست، نتیجه قربانی های متداوم افغانها در طول قرن ها، مخصوصاً دو قرن اخیر و جهاد های بر حق ماست، بر ماست که این میراث تاریخی خود را حفظ و زمینه رفاه، ثبات و امنیت دوامدار مردم خود را فراهم کنیم.
زنده باد افغانستان
تل دې وي ازاد او پیاوړی افغانستان
