کابل باختر دسلواغي لسمه
بسم الله الرحمن الرحیم
وزیر صاحب محترم انرژی، برادر عزیز و مجاهد ما الحاج اسماعیل خان وزیر صاحب های محترم، که در محفل امروز ما لطف نموده اند، تشریف دارند، اعضای محترم شورای ملی افغانستان، مهمانان خارجی، اعضای دارالانشای شورای آب، خواهران و برادران عزیز، مطبوعات عزیز بسیار خوش آمدید.
بالای یک مسئله نهایت مهم ملی در حقیقت یک مسئله نهایت مهم جهانی صحبت میکنیم، مشکل آب و تغییر در اقلیم جهانی مشکل بزرگ جهان امروز است و افغانستان در قطار کشور های است که زیادتر از این تغییر اقلیم جهانی امکان ضرر را خدای ناخواسته، دارد. چون عقب مانده هستیم، توسط وسایل تخنیکی و زراعتی دیگران میتوانند که با اثرات ناگوار تغییر اقلیم یک نوع مبارزه کنند، ولی ما نمیتوانیم، تا پانزده، بیست سال پیش به این فکر بودیم، که افغانستان یک کشور سیر آب است، دارای منابع آب است که بدون شک بودیم و هستیم، ولی باز هم تکرار میکنم که تغییر در اقلیم جهان که البته در آن گناه ما نیست، نتیجه صنعت بی پیمانه جهانی و تولید و مصرف است که جهان هوا و فضایش را آلوده ساخته و باعث تغییر اقلیم شده است ولی اثرات اش به ما هم رسیده است. کمبود باران و برف بالای کشور ما اثر بسیار بزرگ دارد، ده پانزده سال پیش دیدید که مهاجرت های در خاک ما به دلیل نبود باران صورت گرفت و در کشور های همسایه ما پاکستان و ایران و همچنان کشور های آسیای میانه، پس چه باید کرد، افغانستان هنوز هم الحمدلله منابع دارد که اگر از آن منابع استفاده درست کنیم آینده ما با وجود خطرات اقلیم که متوجه ما است، میتواند که نسبت به امروز مصئون تر باشد ولی این منابع آبی ما را تنها و تنها به ابتکار ملی خود ما میتوانیم. تجربه دوازده سال ما نشان میدهد، که در حالی که ما از کمک های جامعه جهانی در امورات آبی ما و تولید برق و انرژی ما تشکر میکنیم، کار اساسی و کار اصلی را فقط ما میتوانیم.
من تقریباً هشت سال پیش با حکومت امریکا در مورد بند کوکچه در بدخشان، صحبت کردم و دو سه بند بزرگ دیگر افغانستان و همچنین به همراه حکومت های دیگر غربی آنها دلچسپی نگرفتند و گفتند که این مسئله یی است که شما با بانک های آزاد و بانک جهانی و دیگران باید به نتیجه برسید.
الحمد لله افغانستان امروز منابع مالی ای را دارد که به تدریج به طرف ساختن بند های بزرگ خود ما اقدام کنیم و این را باید ما آغاز کنیم، که الحمد الله آغاز کردیم. مسئله بعدی اش احداث بند های کوچگ آبگردان در سراسر کشور، در دهات، ولسوالی ها و در ولایات کشور ما است.
مسئله سوم استفاده درست از آب است، نه تنها از آب زراعتی و از آب تولید برق و جوی ها و دریا های ما بلکه استفاده درست از واترپمپ ها و چاه های عمیق، بزرگترین ضرر را به محیط زیست چاه های عمیق میرساند، همین چاه ها کاریز های ما را خشک کرده در حالیکه کاریز یکی از بهترین وسایل متداوم استفاده درست از آب است، پس چاه های عمیق که در هر جا زده میشود و ناتوانی حکومت در کنترول استفاده از این چاه ها و از این آب ها مسایلی است که دولت افغانستان به آن توجه بسیار جدی کند. حتی در خانه و منازل ما باید استفاده زیاد از آب صورت نگیرد، بلکه ما در استفاده آب صرفه جویی کنیم و سخی نباشیم اگر این استفاده را برای خود میکنیم بسیار با دست بسته استفاده کنیم در وضو در حمام و در نوشیدن آب، باز گذاشتن نل آب، از باز گذاشتن نل آب تا آبیاری و زراعت، استفاده درست از آب باعث این میشود که از منابع دست داشته خود ما بتوانیم استفادهء را بکنیم که هم وطن ما به طرف آبادانی و زراعت و ضروریات روزمره ما شده باشد و هم منابع ما استهلاک و ضعیف نشوند و از بین نروند.
به یاد شما است که سال ها پیش از دریای پغمان تا بسیار دیر آب میامد، در این سال های اخیر در ماه های اول بهار این آب به طرف خشکیدن میرود، و این نه تنها در پغمان بلکه در هر نقطه دیگر افغانستان در جاهائیکه دریا های موسمی داریم، به همین ترتیب است.
پس محفل امروز، ما را و این ابتکار که وزیر صاحب انرژی و رفقا و برادران کردند، در وزارت انرژی ما سخت مهم میدانم، بسیار حیاتی و ملی میدانم با دو پیشنهاد خاص، یکی که ما در مهار کردن آب های ما چه تاسیس بند های بزرگ باشد، برای زراعت و برای تولید برق، چه ساختن بند های کوچک آبگردان باشد، حکومت افغانستان دست ابتکار خود را داشته باشد به تدریج و آهستگی از منابع آبی خود استفاده کنیم.
دوم در استفاده از آب و در بکار بردن تخنیک درست در سیستم آبیاری و استفاده روزمره از آب منازل مواظبت بسیار جدی داشته باشیم، این یک نعمت بزرگ خداوند است، باید با احترام همرایش برخورد کنیم، آب را احترام کنیم، آب حیات است و اگر این کار را کردیم نه تنها که بر نسل امروزی ما بلکه بر نسل های فردای ما صاحب منابع آبی میباشیم و آب ما ان شاالله کافی میباشد و اگر فراوان نباشد بر استفاده ما کافی میباشد. او په دې هکله زموږ او همسایه ګانو خبرې ډیرې مهمې دي. د افغانستان ډیرې اوبه همسایه ګانو ته ځي، همسایه ګان زموږ د او بو څخه استفاده کوي. افغانستان ضرورت لري چې پر دغو اوبو باندې بندونه او د برق دستګا، وې جوړې کړي. موږ به ټولې هغه کوشش وکړو چې زموږ همسایه چې ورځي د دوی حق دی هغه ورشي خو زموږ همسایه هم باید پوه شي چې افغانستان هم د ترقۍ حق لري، افغانستان هم د ښه ژوندانه حق لري او دا حق افغانستان هرو مرو غواړي،او غواړي چې ترې استفاده وکړي. په دې لاره کې موږ حاضر یو چې دخپلو همسایه ګانو سره د همسایه ګۍ او دوستۍ پر بنا خبرې وکړو، چې حق دې حق دار ته ورسیږي، زموږ حق خوړل شوی دی. زموږ حق را کول شوی نه دی ، د آمو له دریا څخه د افغانستان خلکو هیڅ استفاده نه ده کړې، که یې کړې ده ډیره لږ یې کړې. نو تحکیم د سواحلو چې وزیر صاحب اشاره ورته وکړه خصوصاً د آمو دریا زموږ لپاره حیاتی مساله ده او نور منابع د اوبو که دا هلمند دۍ ،که دا هریرود، که دا د کونړ رود که دانور هغه رودونه دي چې په افغانستان کې اویا د افغانستان نه د باندې په دې کې د افغانستان دملت حق محفوظ دی او د دې حق حفاظت د افغانستان د حکومت وظیفه ده چې د خپلو خلکو ته یې وسپاري. د دې محفل څخه ډير تشکر کوم خو غواړم چې د دې محفل څخه په استفادې د افغانستان یوې دیرې مهمی ملي قضیې ته راشم. هغه د افغانستان دصلحې پروسه ده .
حضار گرامی در سفر ما به امریکا، حکومت امریکا به ما گفت، که اینها بعد از 2014 با طالب ها جنگ ندارند یعنی بعد از 2014 با طالب ها جنگ نمیکنند، ما لبیک گفتیم ما سال ها پیش گفته بودیم که جنگ علیه تروریزم در دهات و خانه های مردم افغانستان نیست، ما سال پیش گفته بودیم که این جنگ را امریکا در دهات و قصابات ما متوقف کند و جنگی را که این ها علیه تروریزم بنا کرده اند در خاک ما نیست چون تروریزم در خاک ما نیست، لانه هایش در خاک ما نیست، تمویل گاه در خاک ما نیست، پناهگاه اش در خاک ما نیست، منابع مفکوره ایی اش در خاک ما نیست، پس ما از این اقدام امریکا، از این تصمیم امریکا و یا از این نتیجه گیری امریکا خوش هستیم و این را خوش آمد میگویم، و به همین دلیل هم پروسه صلح ما از مهم ترین پروسه های ملی افغانستان است، پروسه که فرد فرد ملت افغانستان آرزویش را دارد و در انتظارش است، نه از امروز بلکه از سی سال به این طرف و دیدیم که اگر عمیق نباشیم و اگر متحد نباشیم و اگر دورنگر نباشیم هر اقدامی که ما برای آبادانی افغانستان کردیم، و برای صلح در افغانستان کردیم، منتج به آن آرزوی ما نشد. شوروی سابق از افغانستان رفت، مجاهدین پیروز آمدند نظام خلق و پرچم تسلیم مجاهدین شد، ولی کشور ما صاحب صلح نشد، بلکه بدبختی بزرگتری برای ما آمد، از داخل خود را برباد کردیم، دیدیم که از آن جنگ و بدبختی بین خود ما مجاهدین، طالب سر را بلند کرد که من ناجی افغانستان هستم، و ما اکثریت مردم ما به این امید که طالب ناجی مردم افغانستان است تسلیم به طالب شدیم، پناه بردیم به امید اینکه طالب ما را نجات می دهد، ولی دیدیم که آن هم نشد بلکه جنگ شدید شد و کوشش بر این شد که در افغانستان جنگ قومی شود و دربدر شد، ملت ما زیادتر باز حادثه یازدهم سپتمبر در امریکا شد و جهان به افغانستان آمد. اینجا تروریزم آمده ما می خواهیم این مملکت را نجات بدهیم و پروسه بن شد، و نتیجه پروسه بن حکومت انتقالی بود، که ایجاد شد دیدم که آن هم باعث نجات افغانستان و آوردن صلح در کشور ما نشد. جنگ به بهانه های ادامه پیدا کرد، طالبی که تسلیم شده بود به حکومت افغانستان دوباره بنای جنگ را گرفت، اینکه که، جنگ را طالب کرد، کی کرد عوامل اش چی بود، بحث امروز نیست بحث ما امروز این است که آیا ما از تجربه های تاریخی خود آموختیم یا نیاموختیم و یا اینکه ما هدفمند به طرف صلح می رویم و یا فکر عمیق در این مورد نکردیم. ما فکر عمیق در این مورد کردیم به همین دلیل هم بنای پروسه ای صلح خود را از جرگه امن مشورتی افغانستان کردیم، که در آن شانزده صد نفر حتی زیادتر از بزرگان و روحانیون و تعلیم یافته ها و از اصناف مختلفی مردم افغانستان جمع شدیم، باهم نتیجه آن جرگه امن ما ایجاد شورای عالی صلح بود به رهبری استاد ربانی شهید که بنام صلح، شهید شدند و نتیجه صلح ما هم صلح باشد و هم یک افغانستان قوی، نتیجه صلح ما هم صلح باشد هم یک افغانستان قوی، و استوار و ناشکن، به همین دلیل با دولت امریکا در مذاکرات اخیر خود گفتیم که هیچ جانب خارجی کوشش برای این نکند که پروسه صلح افغانستان را به دست خود بگیرد و یا اینکه پروسه صلح افغانستان را از یک طرف برای آوردن صلح و از طرف دیگر برای ایجاد یک نظام ضعیف استفاده کنند و این بیانیه ما تنها به حکومت امریکا نیست بلکه به دیگر کشورهای غربی هم است به کشورهای همسایه ای ما هم است به تمام آنهایکه ذیدخل هستند در اینجا خارجی ها به آنها است و این گفته من برمی گردد به خود ما به سیاسیون افغانستان که از این حالت ده سال افغانستان سخت استفاده بزرگ کردند، دموکراسی آمد، آزادی های آمد، شورا آمد، انتخابات شد، همگی چیزی را که می خواستند بدست آوردند و باید متوجه باشند که پروسه صلح ما تنها و تنها در وحدت کامل ما و از طریق مرجع صلح ما که شورای عالی صلح است به نتیجه می رسد، که افغانستان خواهانش است هر کوشش دیگر متفرق نتایج اش نتایج سی سال گذشته می باشد، هر کوشش دیگر متفرق چه بدست خارجی باشد چه از هوس و هوای یک ساعته خود ما باشد. من اینجا بالای طالب ها صدا می کنم، خصوصاً آنهائیکه آزاد هستند، زیر اثر خارجی نیستند، وطندوست و مسلمان هستند و دل شان به افغانستان می سوزد که در مذاکره صلحی را که آغاز می کنیم آنها هم به فکر مذاکره صلحی باشند که نتیجه اش یک افغانستان قوی باشد نه یک افغانستان متزلزل به دست این یا آن خارجی، تکرار می کنم! هم به سیاسیون داخل کشور ما که از تجربه های سی سال گذشته ای ما یاد بگیرند، و آن آبرو و عزتی که الحمدالله امروز بدست آورده ایم، بخیر نسل های آینده ما استفاده درست بکنند و هم به طالبها آنهائیکه وطندوست و مسلمان و خیر اندیش این خاک هستند در طالبان به رهبران شان خصوصاً صدا می کنم که آغاز مذاکرات صلح باید نتیجه صلح و افغانستان قوی متحد باشد و فریب خارجی ها را نخورند به همین دلیل مذاکرات صلح ما تنها از یک مرجع شورای عالی صلح افغانستان می شود که از تمام مردم افغانستان و اقوام افغانستان آنجا مردم وجود دارد. نتیجه جرگه امن افغانستان است هر کوشش متفرق آینده نامعلوم و شاید دشوار به خود آنهایکه می کنند، و به کشور داشته باشد و دولت ما اجازه نخواهد داد که هیچ دست خارجی پروسه صلح ما را به تضعیف کشور ما منتج کند.
دا خبره په پښتو تکراروم چې په امریکا کې د امریکې حکومت ما ته او ملګرو ته مې چې پر مذاکره کې ور سره ناست وو، په تکرار وویل چې د ۲۰۱۴ میلادي کال وروسته به دوی د طالبانو سره جنګ نه کوي او د طالبانو سره به په جنګ کې نه وي، ما ورته وویل چې دا ښه خبره ده، مونږ خوشحاله یو،مونږ څو کاله د مخه دا غوښتنه کړې وه چې جنګ په افغانستان کې د تروریزم پر خلاف زمونږ په کلیو او زمونږ په کورو نو کې نه دی که د تروریزم پر خلاف جنګ دی نو هلته دې لاړ شی چې پناهګاه یې ده او تمویلګاه یې ده او روزل کیږي د افغانستان خلک دې په دې نامه نه ځورول کیږي .
اوس چې امریکاوایي چې زه نور له طالب سره جنګ نه لرم مونږ لبیک ورته وایو، خوشحاله یو دا په دې معنی چې د سولې پروسه دې ګړندی شي او سرعت دې پیدا کړی، خو سوله او یو پیاوړی افغانستان حتمي باید ددې نتیجه وي. د تېر څخه باید درس واخلو، په همدې دلیل د سولې لپاره مذاکرات باید کاملاً د افغانستان د خلکو په کامل وحدت کې وشي، د ټولو خلکو نماینده ګې دې په دې مذاکراتو کې شوې وي خو د ټولو خلکو نماینده ګې د سولې د عالی شورا لخوا شوې وي او د سولې عالي شورا د افغانستان د خلکو په نماینده ګۍ کیني، طالبان هم او په داخل کې سیاسیون هم د افغانانو په توګه باید د دې خاورې د سولې او د یو قوي افغانستان لپاره کار وکړي، د هیڅ پردي په غوړو خبرو ونه غولیږی چې زه به تاسو نه شخصیت جوړوم، زه به تاسو نه رهبر جوړوم، زه به تاته دا درکوم، راشه ته بیل په دې مذاکراتو کې له طالبانو سره کینه.
مونږ خبر یو چې خارجیان ځينو ته دا وعدې ورکوي چې راشۍ تاسو به له طالبانو سره جلا د خبرو لپاره کینوو، تاسو د سولې د شورا لخوا له طالبانو سره مه کینی، او مونږ به له تاسو څخه شخصیتونه جوړ کړو، خو دا فریب دی دا ټول د دوی او دافغانستان د کمزورتیا لپاره کیږي.
هم پر طالبانو غږ کوم چې دوی دې خصوصاً هغه طالبان چې ځان ددې خاورې بچیان بولي او دي، چې ځان مسلمانان بولي او مسلمانان دي او د پردیو په لاس کې نه دي، چې په دې غوړو خبرو هغوی هم و نه غولیږي هغه خارجی چې دلته زمونږ ځینو سیاسیونو ته مراجعه کوي چې زه به تا د طالبانو سره جلا کینوم، هغه خارجی طالب ته هم ورځي او ورته وایي چې ته د سولې د شورا سره خبرې مه کوه د افرادو سره خبرې وکه، دلته توطیه ده توطیه داده چې سوله به راشي، خو سر سرکي او سطحي سوله او دا سې ځای چې افغانستان به په کې کمزوری وی.
د ا زما خبرې دې مطبوعات د یوې ملي وجیبې په توګه په امانت دارۍ سره ورسوي، نو هر هغه کوښښ چې د یوې متفرقې پروسې خوا ته افغانستان بیایي، هغه د افغانستان د سولې لپاره کوښښ نه دی، بلکې د یو کمزوري افغانستان لپاره د خارجیانو دسیسه ده او دا دسیسه شنډه ده ځکه چې مونږ پرې خبر شوي یو، په یو شي چې خبر شو او پوه شوهغه شنډوو او دا شنډه ده ځکه چې مونږ پرې خبر یو چې دا کوښښ کیږي او دې کوښښ ته اجازه نه ورکوو،خو بیا هم پر طالبانو غږکوم د افغانانو په توګه او د افغانستان پر سیاسیونو غږکوم چې د پردو په غوړو خبرو غولیږی مه، یواځې د یوې مرجع له لارې چې هغه د افغانستان د سولې عالی شورا ده چې مشر یې دشهید استاد رباني زوی صلاح الدین رباني دی او د ټول افغانستان د ګوندونو او تنظیمونو استازي په کې ګډون لري او د ټولو شخصیتونو استازي پکې دي، له دې لارې دې دا پروسه پرمخ لاړه شي، بله لاره نشته او نه یې پریږدو.
