تبصره 

کابل/  ۲۷  دلو/ باختر

آتش سوزی اخیردر گمرک اسلام قلعۀ هرات٬ تنها روایتی از یک زیان اقتصادی نیست بل روایت اسفباری ازبی مدیریتی٬ فساد و کمبود ظرفیت ها است.

مفسرآژانس باخترمی نگارد؛ بعد از چاشت ۲۵ دلو٬ فاجعG اسفباری در گمرک اسلام قلعۀ هرات رخ داد٬آتش سوزی در این گمرک که بزرگترین گمرک در افغانستان است٬ خسارات عظیمی مالی را نه تنها به تجار و سرمایه گذاران وارد کرد بل تاسیسات و دار و ندار این گمرک  هم به هیچ مبدل شد٬ روایت شده است  که در جریان دو دهۀ اخیر، چنین رویدادی نه تنهادر سطح کشور بل در سطح کشور های منطقه بی سابقه بوده است.

شاهدان رویداد گفته اند که آتش سوزی از یک تانکر حامل گاز آغاز شد و به سرعت گسترش یافت٬ ارقام متفاوت که درخصوص این حادثه که چه تعداد وسایط باربری و نفت کش در آتش سوخت، وجود دارد مگر می توان گفت که بین سه صد تا پنجصد وسایط باربری در این حادثه دچارآتش سوزی شده است بر علاوه هنگر ها و گدام های نیز آتش گرفته است٬ مقدار خسارۀ وارده تا کنون تثبیت نشده است و در این باره ارقام متفاوت ارائه می شود٬ مگراین  یقینی است که این رویداد ده ها ملیون دالرخساره بر جا گذاشته است.

مقام های ارشد دولتی از بروز چنین یک حادثه و خسارات وارده اظهار تاسف کرده اند٫ مگر این کافی نیست٬ تاجرانی که زیان دیده اند٬ رانندگانی که وسایط شان در این حادثه سوخته اند و گواهان دیگر رویداد٬ روایت های اسفباری دارند که نشان می دهد خلا ها و نارسایی های زیادی در گمرک اسلام قلعه وجود داشته است.

شماری از رانندگان و تجار گفته اند که وسایط و کالا های آنان بیشتر از پانزده روز در این گمرک بدون طی مراحل اداری متوقف بوده است.

 در حالی که  قانون گمرکات تاکید دارد «مراحل اداری در گمرکات در یک روز باید انجام پذیرد»  آنان نبود زیر بنا ها و تاسیسات٬ فساد و کارشکنی در گمرک اسلام‌قلعه را عامل هر حادثه و هر رویدادی می دانند.

 گواهان گفته اند٬ حادثه از یک تانکر شروع شد مگر واکنش مسوولان اداری و امنیتی گمرک غیر مسلکی بود٬ پولیس اجازه نداد که تانکر های دیگر از محل دور شود٬ حرف از خشونت و گرفتن پول است که شماری از افراد پولیس مرتکب آن شدند.

رانند‌گان تانکرهای مواد سوخت مدعی‌اند « پس از آتش‌ گرفتن اولین تانکر گاز و آغاز آتش‌سوزی، آنان تلاش کردند موترهای باربری و تانکرهای سوخت را از محوطۀ گمرک خارج کنند، اما قومندان گمرک دروازۀ خروجی را مسدود کرد و اجازه خروج موترها را نداد.»

 اگر پولیس  و مسوولان اداری برای بیرون کشیدن تانکر و وسایط دیگر ابتکار می کردند نه آن که مانع می شدند٬ سطح خسارات به مراتب پائین می بود٬ بی مدیریتی در این جا خلاصه نمی شود٬ یورش مردم محل و افراد دیگر به داخل گمرک آنهم به قصد تاراج و چپاول، نمونۀ دیگری از بی مدیریتی مسوولان امنیتی و اداری این گمرک است.

منابع معتبر از حملۀ صدها تن بر نمایند‌گی بانک‌های خصوصی و دولتی در بندر اسلام‌قلعه و تاسیسات دیگر این گمرک سخن گفته اند در چنین یک وضعیت نمی توان امید داشت که وضعیت کنترول خواهد شد.

از گفته های گواهان رویداد٬ رانندگان و تاجرانی که کالا های تجاری شان در این حادثه تلف شده است بر می آید که توقف طولانی‌مدت تانکرهای سوخت٬ طویل بودن و تاخیر در اجراات اداری٬ فساد اداری٬ نبود ظرفیت ها٬ کمبود زیر بنا  و عدم مدیریت در بخش های امنیتی و اداری… عامل این حادثه است و مسوولان در هر بخش که اند شیوۀ مقابله با حالات اضطرار را بلد نبودند

نیاز است که حادثۀ گمرک از زوایای مختلف بررسی شود٬ زمان آن فرا رسیده است که روی شیوۀ مدیریت گمرک هرات و گمرک های دیگر در کشور تجدید نظر شود٬ برای ساخت و ساز زیر بنا ها کار شود٬ مکلفیت تاجر تنها دادن مالیه نیست و وظیفه وزارت مالیه تنها گرفتن مالیه نیست٬ تجار حق دارند که در سهولت و مصوونیت اداری کار کنند ووزارت مالیه هم مکلفیت دارد که برای مدیریت بهتر و ساخت زیر بنا در گمرک ها کار کند٬ اگر واقعۀ اخیر بیشتر و بهتر موشگافی شود٬ مسوولان دولت به  واقعیت های زیادی بر خواهند خورد و خلا های زیادی در ابعاد مختلف به رخ مسوولان کشیده خواهد شد٬ مردم منتظر اند که بدانند در اسلام قلعه چه گذشت ؟  صائم