مهاجرت های دسته جمعی، خطری برای از هم پاشیدن تنوع قومی در افغانستان

کابل / ۲۳  اسد/ باختر
آگاهان سیاسی و فعالان جامعه مدنی هشدار می دهندکه با ترک افغانستان از سوی  اقلیت های دینی و مذهبی، تنوع قومی در کشورآسیب جدی خواهد دید.
این هشدار درست زمانی مطرح می شود که یک گروه ۱۸۰ نفری سیکان و هندوان افغانستان دیروز افغانستان را به قصد هند ترک کردند.
این گروه از بسته‌گان قربانیان آن یک حادثه تروریستی اند که اوایل سال جاری هجری خرشیدی دریک درمسال سیک باوران در ساحه شوربازار کابل به وقوع پیوست  که در آن ۲۵ تن ازهموطنان  سیک‌ما، جان باختند.
اکنون این سوال مطرح است که چرا هند و باوران  و سیکان افغانستان کشور شان را ترک می کنند؟
آنان ادعا دارند که در کشور شان مورد تبعیض و تهدیدهای فزاینده امنیتی قرار دارند و جز ترک کشور راه دیگری برای آنان باقی نمانده است.
نخستین گروه از سیکانی افغانستان ۵ اسد سال روان هجری خورشیدی، به هند رفتند.
افغانستان با گذشته باستانی و تاریخ کهن آن در طول قرن ها تنوع قومی و مذهبی داشته است.
موجودیت اقوام متعدد و موجودیت پیروان مذاهب متعدد که هر کدام سنن ،فرهنگ و داشته های پر بار معنوی را داشته اند در شکل گیری یک تنوع مثبت و فعال در کشور نفش داشته اند.
اما امروز این تنوع با چالش و مشکلات مواجه شده است .
شماری از فعالان مدنی و آگاهان سیاسی نگرانی های هموطنان هند باور و سیک ما را موجه می دانند و دولت ها در افغانستان به بی غوری در برابر اقلیت های دینی و مذهبی در کشور متهم می کنند.
در کنار آن  نبود امنیت  وتبعیض یک مشکل واضح هندو باوران و سیک های افغانستان است شماری از سیاست مداران و حلقات مذهبی در کشور های دیگر برای تقویت موضع سیاسی و شخصی شان  مساله پذیرش اقلیت های مذهبی افغانستان را در کشور های شان مطرح کرده اند.
هند، کانادا ،امریکا … کشور های اند که به صورت رسمی مساله پذیرش اقلیت های مذهبی افغانستان را در کشور های شان بیان داشته اند .
اگر به اصل ماجرا نگاه کنیم در عقب این برنامه اهداف معین نهفته است وآمادگی  دو کشور امریکا و کانادا برای پذیرش اقلیت های مذهبی افغانستان، انگیزه مهاجرت از افغانستان را به این دو کشورپنهاور بیشتر کرده است.
میر احمد جوینده، فعال مدنی در این باره به خبرنگار آژانس باختر گفت که این وظیفه دولت ها است تا از اقلیت های خود حفاظت کند ، منافع شان را حفظ کند و حق و حقوق آنان را در نظر داشته باشد.
او در خصوص انفجاری که دراوایل امسال در، درمسال هموطنان سیک ما در کابل رخ داد گفت تا اکنون در  باره چگونگی انفجار و عملی شدن خواست بازماندگان قربانیان اقدام صورت نگرفته است.
مگر جوینده به یک مساله دیگر هم اشاره کرد،این که  وزیر دفاع کانادا از پیروان  سیک است و برای انتقال سیک ها هر کاری می کند.
در همین حال عتیق الله امرخیل، آگاه سیاسی می گوید جوامع که بدبخت شده اند دلیل این بوده است که دولت های آن  خود خواه و خود پرست بوده اند.
امرخیل می گوید که یک دولت با ادعای قومی و مذهبی آباد نمی شود،اقوام و ملیت های که در این  کشورها نسل به نسل زندگی کرده اند مردمان همان سرزمین گفته می شوند و حق زندگی را در خاک شان  دارند و باید مورد حمایت قرار بگیرند.
امرخیل می گوید که در طول تاریخ این سیک ها و هندو با وران ما  بودند که تجارت و مسایل اقتصادی را در کشور رونق دادند بانک داری را رایج کردند اما بعضی حلقات، اقلیت ها را مورد تجاوز قرار دادند به خانه و مال و اطفال شان تعرض کردند چور و چپاول کردند.
این مردمان دزد با اهدافی که داشتند خواستند به اقلیت های مذهبی و دینی در کشور تعرض کنند که هم روابط افغانستان را با همسایه  اش‹ هندوستان› خراب کنند و هم مال و ثروت اقلیت های دینی را از آن خود کنندو این کلان ترین جنایت و بدبختی در یک مملکت است.
سناتور انارکلی هنریار در رابطه به مهاجرت  و یا ترک وطن از سوی هندو باوران و سیک های افغانستان به خبرنگارآژانس باختر گفت: سال ها گذشت مگر مشکلات اقلیت های دینی در افغانستان برطرف نشد بل بیشترشد.
این که ،پیروان اقلیت های دینی افغانستان را ترک می کنند مشکل اول و عمده آنان نبود امنیت است،فرزندان شان درس خوانده نمی توانند و زمینه کاربرای شان مساعد نیست. در حالی که در گذشته سیک و هندوان افغانستان چرخ اقتصاد را در دست داشتند سرمایه داشتند کار می کردند و حمایت می شدند.
به گفته هنریار قبل از جنگ های تنظیمی در افغانستان اضافه از دو صد هزار خانواده از سیکان و هندوان در افغانستان زندگی می کردند مگر حالا شمار آنان به حد اقل رسیده است.
شماری دیگری از آگاهان سیاسی می گویند با آن که نگرانی های هندو باوران و سیکان افغانستان قابل درک است مگر ترک کردن وطن راه حل نیست.
سجیه خبرنگار آزاد  به این باور است :مساله پذیرش اقلیت های افغانستان از طرف کشورهای امریکا و کانادا از چند پهلو قابل دررنگ است. افعانستان کشور داری تنوع قومی است، واین تنوع مشارکت فرهنگی افغانستان را به نمایش می گذارد .دو دیگر این که مساله ناامنی تنها اقلیت های قومی ومذهبی را در افغانستان متاثر نه کرده است ،بل این نا میمونی را تمام مردم افغانستان دیده اند.
سه دیگر اینکه ،پذیرش اقلیت های مذهبی وقومی از جانب کشوری های امریکا ویا  کانادا که در عمق مسایل جهانی دخیل است می رساند که آینده سیاسی در افغانستان برای آنان تاریک است.در غیر آن نظام متکی به قانون اساسی مکلف به تامین حقوق آزادی های  تمام اقلیت هااست.
مراد ذکی دیپلمات پیشین افغانستان  می گوید ضرور است که در این خصوص هم دولت و بزرگان هموطنان هندو باور و سیک ماتوجه و دقت بیشتر داشته باشند و برای حل معضل و مشکلات این کتله از هموطنان ما یک راه حل پیدا کنند.
ذکی به ادامه گفت  اگر مساله نبود امنیت و تهدید های برخاسته از آن مطرح است، این مشکل همگانی است و اگر مساله تبعیض در میان است این پدیده  در کشور های دیگر ،هند ،امریکا ،پاکستان ،ایران… هم وجود دارد مگر دولت ها برای فایق شدن بر چنین مشکلات با راهکار و برنامه  عمل کرده اند.
اگر عادلانه گفته باشیم مشکل اقلیت های مذهبی و قومی  در افغانستان به اندازه که در هند و پاکستان و یا امریکا و جا های دیگر حاد است در افغانستان نیست.
نباید وقوع یک انفجار در یک  درمسال چنان بال  وپر داده شود که زمینه و بهانه  خروج برای کتله از هموطنان ما که قرن ها در افغانستان زندگی کرده اند و جز هویت وتمدن های گذشته دراین کشور اند مساعد ساخته شود.
واین که هند مساله پذیرش اقلیت های مذهبی از افغانستان ،پاکستان و بنگله دیش را مطرح می کند،این کار بیشتر برای تثبیت موقعیت نخست وزیر‹ مودی›در میان هندو آن کشور است در حالی  که رای جمعیت یکصد و هشتاد ملیونی مسلمانان هند که بزرگترین اقلیت قومی و دینی در آن کشور اند برای سیاست مداران در هند مطرح است و لغزش مسلمانان به یک سمت خاص درتعیین سرنوشت هر انتخاباتی در هند نقش داشته است.
ذکی به ادامه گفت :در جریان چند سال گذشته، مسلمانان هند چندان دل خوش از نخست وزیر فعلی ندارند و قانون تازه که برای پذیرش اقلیت های مذهبی از سه کشور یاد شده تصویب شد هند را بسوی تشنج برد ، به این خاطر است  که ‹مودی› برای تقویت وضعیت خود در آینده سیاسی هند بیشتر به فکر همسویی با تند روان هندو است پس برنامه پذیرش اقلیت های دینی افغانستان از سوی هند، بیشتر یک برنامه سیاسی است تا عاطفی.
ذکی می گوید: هراس افگنان به خاطر ایجاد فضای رعب ووحشت و گسستگی قومی و مذهبی در کشور دست به هر کاری زده اند اگر بریک درمسال در کابل حمله شد، هراس افگنان بار ها مساجد و علمای دینی را ما را در بخش های متعدد کشور آماج قرار داده اند.
بهتر است که دولت افغانستان برای جلوگیری از کوچ اقلیت های قومی و مذهبی دست به کار شود.
قبل از این قزاق های افغانستان در یک حرکت دسته جمعی، ترک تابعیت افغانستان کردند ، حالا برای کوچ کردن هندوان وسیکان افغانستان برنامه ریزی می شود. این می تواند که انگیزه بیرون شدن اقلیت های دیگر را از افغانستان را بیشتر کند.
یک منبع وزارت داخله می گوید که که مشکل امنیتی در کشور فرا گیر و عمومی است با آن هم، برای هندو با وران افغانستان و هموطنان سیک ما اقدامات ویژه صورت گرفته است و به هر نگرانی امنیتی آنان پاسخ داده شده است.
این که امروز شماری از این هموطنان ما از کشور بیرون می شوند ،تصمیم خود شان است و قانون حق سفر و رفت و برگشت هر شهروند کشور را محترم شمرده است.
گفته های این آگاهان این مساله را دقیق تر می کند که نبود امنیت  و نبود قانون دارد بافت اجتماعی کشور را متضرر می کند  و بهانه برای کوچ دسته جمعی شده است این دولت است که باید به نگرانی ها و خواست های معقول شهروندان بپر دازد .  صائم ذهاب زیوری