آگاهان امور سیاسی: افغانستان باید سیاست روشن آبی داشته باشد

کابل باختر 13 حوت
تصمیم حکومت پاکستان مبنی بر احداث بند آب در بخش های کوهستانی ایالت خیبر پشتونخوا تخطی از حقوق بین الدول بوده و فرصت طلبی زمامداران پاکستانی را درآن نشان میدهد بآنکه مساله حقابه میان دوکشور حل نگردیده ، آنها دست به چنین کاری میزنند .
اخیراً حکومت پاکستان میخواهد درمناطق کوهستانی ایالت خیبر پشتونخوا بالای رودخانه کابل – ادوس یک بند آبگردان را احداث نماید . حکومت پاکستان غرض تمویل هزینه این پروژه طرح آن را به بانک جهانی گسیل داشته است  و بانک جهانی به اساس مکلفیت که درروابط بین المللی دارد از این قضیه جانب افغانی را آگاه ساخته تا موافقت دولت افغانستان را بدست آورد.
شورای امنیت ملی افغانستان به وزارت های امور خارجه و مالیه هدایت داد تا مسله از مراجع دیپلوماتیک تعقیب نمایند و نگرانی دولت افغانستان را دراین مورد به بانک جهانی انتقال دهند و تاکید نمایند که تاکنون روی این پروژه میان دو دولت موافقت صورت نگرفته است درحالیکه حکومت پاکستان قبل از آغاز برنامه احداث این بند باید با جانب افغانی تفاهم میکرد که این کاررا نکرده است .
آگاهان امور درافغانستان قبل ازآنکه دررابطه به تصمیم حکومت پاکستان دررابطه به احداث بند بالای رودخانه کابل – ادوس بحث کنند، مقامات دولت کنونی و نظام های گذشته افغانستان را متهم میسازند که نتوانسته اند یک سیاست و برنامه جامع مدیریت از آبهای کشور را به میان آورند با آنکه خود یک کشور فقیر هستیم سالانه تا پنجاه ملیارد دالر آب مفت و رایگان را به کشور های همسایه و به صورت مشخص به ایران و پاکستان تحفه میدهیم .
ذخایره آبی افغانستان سالانه به پنجاه و هفت ملیارد متر مکعب میرسد مگر افغانستان تنها تا حدود سی فیصد آن را استفاده میکند وهفتاد فیصد دیگر آن به کام کشور های بیرونی میچکد . درحالیکه دشت های افغانستان که میتوانند به مزارع حاصل خیز تبدیل شوند، همچنان تشنه اند و هیچ حکومت در افغانستان نتوانست زمینه آن را مساعد سازد تا چند بند آبگردان بسازد تا حداقل ما از مقدار بیشتر آب های خدا داد خود استفاده کنیم که نکردیم .
آذرخش حافظی یکی از آگاهان اقتصادی میگوید، دولت نتوانست درجریان دوازده سال گذشته سیاست آبی خود را روشن سازد و حقابه خود را با کشور همسایه و بخصوص با ایران و پاکستان معین نماید.
همچنان شماری دیگری از آگاهان اقتصادی نیز به همین عقیده اند زیرا با سردرگمی چگونگی حقابه میان افغانستان وکشور های همسایه ، افغانستان بیشترین زیان را دیده است.
درهمین حال باشنده گان ولایت نیمروز درحالیکه رودخانه هلمند آب دارد مگر آنها با مشکل آب آشامیدنی مواجه اند.
به هر ترتیب مشکل آب و استفاده بدون محاسبه آن ازسوی کشورهای همسایه یک بحث جداگانه است . در اینجا احداث بند ادوس مورد بحث است که پاکستان در فضای موجود که افغانستان با اقتصاد نابسامان ، مشکلات تحمیل شدن امنیتی، عدم ظرفیت تکنالوژی معاصر ، مداخلات بیرونی و حقه بازی های سیاسی و مداخلات بیرونی مواجه است میکوشد، استفاده نموده دور از تعهدات و قرار داد های بین المللی میخواهد حق و حقوق کشور همسایه را زیر پا نموده به احداث یک بند برق آنهم بالای آب یک کشور همسایه و به پول دیگران اقدام نماید . درحالیکه خود برای افغانستان درساخت و ساز بند های برق و سایر پروژه های زیر بنای ایجاد مشکلات میکند که نمونه های بارز آن تاخیر دراحداث بند سلما ، تاخیر در کار استخراج مس عینک لوگر ، تاخیر در احداث شاهراه تورخم جلال آباد و پروژه های دیگر.
تخطی دیگر پاکستان این است که آن کشور هنگام برنامه ریزی غرض احداث بند برق بالای رودخانه کابل – ادوس عرف دیپلوماتیک را در نظر نگرفته مقامات افغانی را درجریان نگذاشته است طرح احداث را ایجاد نموده  و کچکول برای ساختمان آن را به بانک جهانی پیش نموده تا چند روپیه کمایی نماید . درحالیکه افغانستان با درایت و شهامت که درحال و گذشته داشته حق همسایگی را به جاگذاشته و از هر پروژه عمرانی همسایگان خود را آگاه ساخته است.
از احداث بند سلما ایران ، پاکستان و ترکمنستان آگاه ساخته شده اند، از احداث بند کمال خان ایران آگاه گردیده و از احداث بند کنر به عنوان طرح مشترک ازپاکستان دعوت شده است.
با آنکه تمامی این پروژه ها سبوتاژ گردیده مگر با آنهم افغانها عرف و عادت مشوره و تصمیم گیری مشترک را فراموش نکرده و حق همسایگی را ادا کرده اند درحالکیه همیشه جفا دیده اند.
چنانچه زمانیکه طرح احداث بند سروبی در زمان سلطنت محمد ظاهر شاه ریخته شد زمان احداث 4 سال تعیین گردید مگر جاه طلبی و سنگ اندازی های پاکستان این طرح را به چهارده سال کشانید .
پس سیر حوادث نشان میدهد که این کشور همیشه با اغراض و کینه در برابر افغانستان برخورد کرده است.
مگر اکنون زمان آن فرا رسیده که زمامداران پاکستانی کلاه شان را پیش رو گذاشته و به اصطلاح خودشان (سوچ) نمایند که چه میکنند آنها باید بدانند عصر جدید عصر یاوه گویی و عصر حقه بازی نیست و نمیتوان خود را بر دیگران تحمیل کرد.