تفسیر برخبر: آگاهان اقتصاد: سخنان رئیس جمهور به آدرس فعالان اقتصادی ، نقشۀ راه برای انکشاف اقتصادی افغانستان ومنطقه است

کابل باختر اول ثور
رئیس جمهور غنی درنشست مشترک  فعالان اقتصادی  افغانستان وایران  پنج عرصه مهم اقتصادی افغانستان را برشمرده  که می تواند نقشۀ راه برای انکشاف اقتصادی  افغانستان ونشانی خطوط  برای همکاری های منطقه یی باشد .
به گزارش آژانس باختر  محمد اشرف غنی درجریان سفر رسمی خود به ایران  که به دو روز به طول انجامید درکنارملاقات  ها و برنامه های دیگر ، درنشست مشترک  فعالان اقتصادی  افغانستان  وایران  نیز  سخنرانی  کرد ، رئیس جمهور غنی دراین سخنرانی عرصه های عمدۀ  اقتصادی  افغانستان را بیان کرد وراه های چگونگی  رسیدگی  به آن وجنبۀ  تحقق آن را نیز  روشن ساخت .
رئیس جمهور  دراین سخنرانی  ، موقعیت افغانستان ،منابع آبی ، زمین ، معادن نفت وگاز  پول وتشبث را عرصه های  مهم اقتصادی  افغانستان معرفی کرده وهر کدام   از این موارد را توضیح داد.
وی به موقعیت افغانستان به عنوان   اتصال  دهنده آسیا مرکزی ، جنوبی  ، عربی و شمالی تعریف  کرد و واضح ساخت که اتصال جغرافیایی  آسیا بدون  یک افغانستان  آرام وآباد ازامکان  به دور است  .
درحالیکه طی 20 سال آینده  ، آسیا از محدوده ومفکوره جغرافیایی به یک خشکه اقتصادی  مبدل خواهد شد  واتصال  ایران  وکشور های دیگر  به چین  وآسیای میانه  از طریق  افغانستان  یک تغییر وسیع را  درمنطقه  ایجاد خواهد کرد.
به باور آگاهان  امور اقتصادی  هدف  ازاین گفته های  رئیس جمهور  غنی دعوت از کشورهای  منطقه درخصوص استفاده  معقول   ومثبت از موقعیت اتصالی افغانستان است  که می تواند زمینه شعار همکاری منطقه یی  را به عمل تغییر شکل دهد تا فشار   اقتصادی  ورقابت های منفی  که میان کشور  منطقه وجود دارد کاهش یابد  وارادۀ همگانی  را برای همکاری اقتصادی ریشه کن  سازی فقر که نه تنها گربیانگیر مردم ها در آسیای جنوبی  وآسیای میانه است بل بسیاری  از کشور های آسیایی را رنج میدهد ،فراهم  سازد وهمچنان  شدت تحرکات اقتصادی آنهم  درموقعیت استثنایی افغانستان این امتیاز را برای افغانستان میدهد تا این کشور  دیگر تجارت یک طرفه نداشته باشد.
مسئله دیگر که درسخنان  رئیس جمهور  غنی بازتاب  یافت منابع آبی  افغانستان بود.
افغانستان  از جمله کشور های به شمار  میرود که درسطح  منطقه بزرگترین  منابع آبی را دارد مگر  حجم استفاده  از این منابع  درداخل کشور درسطح  پائین واندک قرار دارد  منابع رسمی   دولت افغانستان  خود اعتراف  می نمایند که افغانستان درحال  حاضر تنها  ازسی فیصد منابع آبی  خود استفاده  میکند ومتباقی  بدون کدام میکانیزم  به کشور همسایه  هدر میشود درحالیکه  مدیریت آبها افغانستان می تواند موقعیت  سیاسی واقتصادی  این کشور را  درمیان  کشور های منطقه  تبارز دهد.
رئیس جمهور غنی درمورد استفاده درست از آب وزمین افغانستان ، سرمایه  گذاری  درعرصه زراعت ومبدل ساختن  این کشور به یک کشور صادر کننده مواد غذایی  واضح ساخت که افغانستان  دیگر نمی خواهد تنها به حیث یک کشور صادر  کننده مواد خام  باقی بماند.
وی کشورهای  دیگر  بخصوص  ایران  را دعوت در ایجاد زنجیره ارزش نمود.
به باور اگاهان اقتصادی  دولت  افغانستان  میکوشد تا آبهای  افغانستان  که درگام نخست سرمایه ملی افغانستان  است به گونه یی درست مدیریت شود و از آن  سود متقابل  بدست آید  . در  اینجا لازمی است تا کشور های همجوار  افغانستان به خصوص ایران وپاکستان  که آبهای افغانستان  را رایگان بدست میاورند درایجاد  زیربنا های آبی  در افغانستان  سرمایه گذاری   نمایند  که این امر تولید برق ومحصولات زراعتی را افزایش  خواهد داد .همچنان معادن افغانستان فرصت دیگری  در راستای  همکاری منطقه  یی است .
رئیس جمهور غنی معادن ، نفت وگاز را از عرصه های دیگر اقتصادی  افغانستان  دانست  که از ارزش ولا برخوردار اند  تنها  ارزش 33 درصد  معادن این کشور تاسه  تریلیون  دالر تخمین شده است. افغانستان  بزرگترین  معادن  آهن ومس را درسطح جهان دارد همچنان  موجودیت  معادن دیگر درافغانستان  موقعیت  این کشور را درسطح منطقه وفراتر از آن درسطح جهان  تحکیم بخشیده است درحال حاضر  کشور های چون هند وچین  گام های  اولی را درخصوص  سرمایه گذاری برمعادن افغانستان بخشیده اند دوکشور که باهم  مشکلات معین سیاسی  ، جغرافیایی و سلیقوی دارند  مگر موجودیت  آنان در افغانستان  گواه این است که  افغانستان  یک فرصت  برای سرمایه گذاری است  که می تواند  جای تقابل  وکشیدگی  های سیاسی را بگیرد .
همچنان  افغانستان می تواند  مسیرخوب  برای ترانزیت باشد درحال حاضر افغانستان منبع دهلیز عبور امتعه پاکستانی وایران  به سوی  آسیای میانه است مگر خود کمتر از  این وضعیت  سود برده است .
رئیس جمهور غنی  درسخنرانی  خود درنشست  مشترک فعالان اقتصادی  افغانستان وایران  واضح ساخت  که ایجاد یک سیستم  ترانزیت قابل باور ویدون مشکلات  برای افغانستان ومنطقه حیاتی خواند .
سخنان  رئیس جمهور غنی بازتاب  خوبی درمیان  حلقه های تجارتی  وسرمایه گذاران ایرانی داشت به گفته آگاهان اقتصادی ، درمبادلات وهمکاری  تجارتی و اقتصادی تنها استقبال کردن وحق  به جانب   دانستن کافی نیست بل رشد  اقتصادی به تحرک  نیاز دارد  واین درمورد  این گفته آقای  غنی قابل دقت است که دیدگاه  مانسبت به رشد اقتصادی  افغانستان  ومنطقه  یک دیدگاه  چهار  روزه نیست  بل چهار صد ساله  است که میتواند  رفاه وآسایش را به منطقه  باز گرداند.