متن کامل سخنرانی محمد اشرف غنی رئیس جمهوری اسلامی افغانستان در پنجمین کنفرانس ملی مشورتی شوراهای انکشافی قریه

۱۰ عقرب ۱۳۹۴ خورشیدی
  نحمده و نصلي على رسوله الكريم
أمابعد
فأعوذ بالله من الشيطان الرجيم
بسم الله الرحمن الرحيم
خوش گلدینگز!
به خیر آمدید، ښه راغلاست!
جناب داکتر صاحب عبدالله عبدالله، رییس اجراییه حکومت وحدت ملی جمهوری اسلامی افغانستان، اعضای محترم کابینه، مهمانان کور دیپلوماتیک، اعضای محترم شورا های ولایتی افغانستان، خواهران و برادران!
السلام علیکم و رحمت الله و برکاته!
به خانه خود خوش آمدید! خدای مو همیشه ساته!
صحبت های ما در چند بخش است، اول تشکر؛ تشکر از اینکه امروز شورا های ولایتی افغانستان وحدت ملی افغانستان را به صورت کامل انعکاس میدهند و به یک آواز رسا

میگویند که ما ملت واحد و غیر قابل تجزیه و متحد هستیم. تشکر از باور تان بالای حکومت وحدت ملی. تشکر از اینکه ما را با مسوولیت دنیوی و اخروی متوجه کردید.
این حکومت حسابده است و هر وقتیکه مردم محترم، ما را متوجه ادای مسوولیت ما می کند، تشکری می نمائیم و تشکر از اینکه یک فرضیه را وقتی که داکتر صاحب عبدالله و ما در حکومت انتقالی بودیم اکثر مردم فکر نمی کردند که قابل عمل باشد، شما مردم نشان دادید که عملی است و آن پروگرام همبستگی ملی  می باشد.
وقتی ما این پروگرام را در آن وقت مطرح کردیم مردم می گفتند در هیچ نقطه دنیا این طور پروگرام و به این وسعت و سرعت که شما میخواهید، عملی نیست. دوستان خارجی ما می گفتند زن های افغان سهم گرفته نمی توانند، مقابل شان حساسیت ها وجود دارد. جواب ما این بود که زنان ما از مادر کلان ما درس گرفتند، همیشه میتوانند سهم بگیرند و می گفتند پول را در اختیار شورا ها قرار میدهند، چطور این مردم حساب خواهند داد. همه این فرضیه ها را ملت بزرگ افغانستان به فضل خداوند ثابت کرد که شک و تردید در قسمت ظرفیت مردم افغانستان در سطح قریه باید زدوده شود.
تشکر از اعتماد به نفس تان و تشکر از اعتماد به دولت تان.
مخصوصاً حضور گرم خواهران ما را و اشتراک مساوی خواهران و برادران ما را قدم بسیار بزرگ و امیدواری برای آینده افغانستان میدانم. اشتراک خواهران ما به اساس فرمایشات و احکام دین مبین اسلام و اساس بهترین عرف و عنعنات ما است. زن افغان باور مند به احکام و آداب دین مبین اسلام و اخلاق پسندیده ملی است و در پهلوی برادر خود نقش ملی خویش را ایفا میکند.
زه غواړم تاسو ته مبارکي درکړم. لومړۍ ډلې چې د کلیو کوم انځور وړاندې کړ. دا واقعاً د ټول افغانستان انځور و. کله چې ډاکټر صافي ستونزه ونیوله. مانا یې دا ده چې، د افغانستان  د ټولو کلیو درد ته ده انعکاس ورکړ. د دې حکومت ټوله هیله، ژمنه، او ورځنی کار دا دی، چې زموږ د کلیوالو ستوني بند نه شي. زموږ کلیوال په عزت او احترام سره وکړی شي د راتلونکي په تړاو فکر وکړي او په ګډه سره دا ولس وساتو. زه مننه کوم، چې دغه دردونه تاسې په ډېره واضح او تحلیلي توګه تعریف  کړل. موږ خارجي تحلیل ته، پوهنتونونو ته سره له ټول احترام ، نور ورته ضرورت نه لرو.ځکه نن زه مننه کوم چې زموږ کلیوال کولی چې د ټولو عمده موضوعاتو تحلیل وکړي. تاسو پوهېږئ چې څه غواړئ او پر دې هم پوهېږئ، چې له حکومت نه څه غواړی او حکومت هم ژمنه کوي، هغه شی چې تاسو یې غواړئ هغه شی ټول حکومت هم غواړي. دردونه او غمونه ډېر دي. ترخې خاطرې شته. ولې نن زه تاسو ته مبارکي درکوم چې د دې پر ځای چې د ترخو خاطرو تعریف وکړئ، راتلونکي ته مو تهداب کېښود او دا مو لارښودنه وکړه، چې څنګه دغه وطن به یو شي، متحد وي او خپلې ټولې هیلې به انشاالله تعالی په ګډه ترسره کوي.
موضوع اول؛ میخواهم از نگاه پالیسی بالای شان تمرکز کنم. همبستگی در زلزله است. اول به روح پاک تمام هموطنان ما که جان های شرین شان را در این زلزله از دست دادند دعا میکنم و از خداوند (ج) جنت برین برایش میخواهم. اما دوم برای کسانیکه که متضرر شدند، میخواهم اعلان کنم که به تاسی از تحقق مواد قانون اساسی جمهور اسلامی افغانستان در مورد حفظ ملکیت های شخصی و عامه دولت جمهور اسلامی افغانستان خود را مکلف می داند تا در امر ترمیم و احیأ مجدد منازل مسکونی، مکاتب و مساجد که به اساس زلزله ۴ عقرب ۱۳۹۴ تخریب و یا شهید گردیده است با در نظرداشت وضع کنونی کشور در حد توان به اساس یک میکانیزم مشخص و شفاف مساعدت نماید.
تا حالا ۱۰۲۴۶ منزل مسکونی، ۱۲ باب مکاتب و ۱۷ محراب مسجد تخریب شده، سروی ادامه دارد و تقاضای حکومت از شورای همبستگی ملی این است که جاه های اعمار مجدد را تشخیص کنند، جناب برمک مسئولیت ریاست کمیته حوادث را به عهده دارند و وزیر دولت هستند، تا از طریق شما ما بتوانیم کمک ها را به طور شفاف به متضررین برسانیم. ما نمیخواهیم که بین محروم ترین اقشار و دولت شخص سومی قرار بگیرد. ما بالای مردم خود اعتماد داریم و امکانات را به مردم میرسانیم.
او دا به د هغو ژمنو او خبرو یو امتحان وي، چې تاسو په تفسیر کې هلته ولیکه. ما واورېدل او مونږ واورېدل او ټول په دې خوښ شو، چې ټول شفافیت او مسوولیت غواړو. مخصوصا په دې باندې چې هغه اشخاص او کورنۍ چې ډېر بې وزله دي باید دې پروګرام کې ډېر لویه برخه واخلي او هیله ده، چې دا لویه برخه تامین شي.موضوع دومی که من رویش میایم قریه است. مونږ او تاسو ټول د کلي یوو. زما آرزو دا ده چې پس له دې نه چې د دې مسوولیت نه خلاص شم دا ده ،زه غواړم چې خپل کلي ته لاړ شم. زما کلی چېرې دی؟ د افغانستان ټول کلي. ځکه تر څو چې د افغانستان ټول کلي خوندي نه وي، زه نشم کولای چې په کلي کې واوسم.
از این جهت است که حکومت وحدت ملی تصمیم گرفته که برنامه همبستگی ملی را به برنامه میثاق شهروندی مبدل کند. معنی این چیست؟ اول اینست که همبستگی ملی به صورت متداوم دوام میکند. هیچ شک و شبهه نداشته باشید که در پروگرام های دولت تمویل همبستگی ملی اولویت دارد. من به نمایندگی از وزیر مالیه صحبت میکنم که تمویل در بودجه سال آینده وجود دارد اما فرق در چیست، از یک جهت شما پیش قدم شدید کمیته که شما ایجاد کنید درحقیقت پیش از این که ما درخواست کنیم، شما قدم عملی را برداشتید.
هدف اینست که تمام پروگرام های دولت در سطح قریه از راه یک وسیله واضح که همبستگی ملی است اجرا شود. همبستگی ملی تعلق به وزارت محترم انکشاف ندارد بلکه تعلق به تمام دولت و تمام ملت افغانستان دارد. بنا اداره اراضی، وزارت زراعت، انرژی، معارف، فواید عامه، تجارت همه و همه از راه یک برنامه کار خواهد کردیم. دلیلش بسیار ساده است.، تاسو ډېر مصروف خلک یئ. که هره ورځ درته و وایي، چې راشه یو بله شورا
جو‌ړه کړه، د دې وخت نلرئ. یوه شورا دې فرعي کمېټې ولري او د فرعي کمېتې تر لاس لاندې دې دا کارونه ترسره شي.
و هدف ما این است که در تمام قریه های افغانستان تا مدت ۴ سال آینده ما بتوانیم خدمات همسانی را ارایه کنیم. ما نمیخواهیم وعده هایی را کنیم که در آسمان باشد و عملی نباشد. بنابر این پروگرام عملی کردن این مثلیکه در دوران همبستگی اول دیدید با تأمل و تعمق و تفکر عمیق پیاده خواهد شد. اما نقطه را که اطمینان میدهیم مثلیکه در همبستگی اول پیاده شد، تمام ولایات افغانستان مخصوصاً در محروم ترین ولایات در صف اول قرار خواهد گرفتند. اما دا مهم هدف ستاسو له مشارکت نه پرته ترسره کېدای نشي. تاسو په هغه بیاناتو کې، چې ورکړې، ثابته کړه چې هم د مشارکت توان لرئ او  هم اراده لرئ او هم یې  تجربه لرئ. دغه مشارکت باید ډېرترسره شي. مالي برخه مو هم لس فیصده وویله په څنګ کې مو هم و ویل ،چې د عشر ذکات نه مو هم استفاده کړې، نورو وسایلو نه مو هم استفاده کړې. هغه قوت چې د ولس په همغږۍ کې ده په هیڅ بل ځای کی نشته.
بناً امید است که امروز و فردا که امروز هم همراه با درانی صاحب و همکاران شان بحث دارید روی انواع مشخص مشارکت و حسابدهی فکر جدی شود. چون در این بخش بدون مشارکت فعال شما امکانات به بهترین صورت استفاده شده نمیتواند. تقاضای ملت افغانستان مشروع و همه جانبه است. اجماع بر این است که تحول باید سریع و همه جانبه باشد اما امکانات ما محدود است. از این جهت موثریت استفاده از امکانات یک نقطه بنیادی است. چون تا از امکانات استفاده موثر و شفاف نشود، امکانات ضایع میشود. او دلته ده چې باید تاسو بېرته فیصله وکرئ چې کومه طریقه ډېره شفافه طریقه ده.
تصمیم گیری باید ارتباط داشته باشد به زیادترین فایده و به زیادترین قشر جامعه. در بخش قراردادی ها ما مشکل جدی داشتیم از این جهت اصلاح سیستم قراردادی در صدر کار ما قرار دارد. در کیفیت پروژه های زیربنایی مشکلات جدی داشتیم. نقطه  درخواست من در قسمت مشارکت این است که یک بیلانس واضح مشکلات گذشته بصورت بسیار بیطرفانه ترسیم شود. و از قریه های محترم نماینده های شورا ها بخواهیم که راه های حل را در چی میبینند تا راه های حل واضح وجود داشته باشد و سر این باید موافقه شود و این موافقه به شکل تحریری درآید تا در چارجوب حسابدهی باشد. اکثریت مطلق شورا ها ان شاالله تعالی کارهای نیک انجام خواهد دادند اما همیشه امکان اشتباه است و برای رفع اشتباه میکانیزم های مشخص و واضح وجود داشته باشد.
در پهلوی یکی از موضوعاتی را که سرش تأکید کردید ارتباط شهر و ده است در چند هفته آینده برنامه همبستگی ملی از یک برنامه دهاتی به یک برنامۀ واقعی سرتاسری ملی مبدل میشود همبستگی شهری همزمان شروع میشود. چرا همبستگی شهری؟ اول اینکه ارتباط شهر و ده را از نگاه تولید و مصرف خدمات شهری در قریه و پیداوار قریه جات در شهر ما باید تأمین کنیم.
تاسې وویل، چې پیداوار او کیفیت ښه نه دی او خارجي پیداوار راځي او ضمیر صاحب درته وویل، چې څلور میلیارد ډالره په کال کې واردات کوو، ولې؟ ځکه موږ د ښار او کلي ارتباط نه ده ټینګ کړی.
بناً هدف اول ما این است که در چهار سال آینده از نگاه زراعت ما باید خودکفا شویم و آن سرمایه گذاری همه جانبه سر قریه های افغانستان است، باز هم صافی صاحب و فاطمه جان و همکاران شان همه در بیانات خود گفتند که امکانات وجود دارد از امکانات استفادۀ اعظمیی نشده است. از کدام امکانات استفاده نکردیم اول از آب خود استفاده نکردیم، ما سخی ترین مملکت دنیا استیم از خاطریکه آب خود را به دیگران می بخشیم یا آب را به سیلاب مبدل میکنیم که وسیله تخریب ما شود از این خاطر ضرورت است که آبهای ما عیار شود و مورد استفاده قرار بگیرد در ده سال آینده هر قطره آب ما برابر یک قطره تیل همسایه یا زیاد تر از آن ارزش خواهد داشت.
در سطح قریه چی میخواهیم؟ از جوی تا مزرعه ۴۵ فیصد آبی که امروز ضایع میشود باید مورد استفاده قرار بگیرد. دوم از زمین خود استفاده درست نمی کنیم مشکل ما در چیست؟ بعد از چهارده سال سرمایه گذاری، بعد از چهارده سال زحمت همه جانبه شما هنوز هم مقدار زمینی که در دوران داوود خان مرحوم زیر بذر بود، زیر بذر نیست. یعنی افغانستان بعد از چهارده سال زحمت نتوانسته آن مقدار زمینی که در آن وقت کشت میشد، کشت کند، در چهار سال آینده ما باید نه تنها که این مقدار را تکمیل کنیم بلکه امید است که یکصدو بیست هزار هکتار  زمین دیگر را زیر آبیاری بیاوریم، بنابرین استفاده آب و زمین ما یک استفاده اساسی است. دغه بخش کې تاسې وویل، چې د ځمکې غصب ، د اوبو غصب ، د ویالو غصب یوه ستونزه ده زما غوښتنه جناب دراني صاحب نه او د همبستګۍ شوراګانو نه دا ده چې د غصب مساله په واضح توګه، په مشخصه توګه تشخیص کړي، چې موږ واضح او مشخص، اما تدرجي او معقول اقدامات په دې برخه کې وکړو ترڅو وکړای شو دې منابعو نه ډېره ګټه واخلو. 
اما مهمترین ناکامی ها و فرصتی که داریم امروز شما برای ما تشریح کردید، او چیست؟ گفتید که در زمانی با گرافهای که از عاید و مصرف تان داشتید نشان دادید که در ماه های زمستان زیاد ترین کارگر های ما بیکار  می باشند و به شدیدترین مشکلات دچار هستند و از سه ماه تا شش ماه اینها کار ندارند این ضایع کردن سرمایه بشریست بنابرین ما پیغام تان را گرفتیم در قسمت کاریابی در چند هفته آینده انشاالله تعالی برای تان پروگرامهای مشخص را ارائه میکنیم و در عین حال بسیار واضح بود از ارقامی که شما دادید، من همیشه از شما درس میگیرم از آن خاطر امروز جای بسیار خوشی بود که از شما بشنویم. درس دیگری را که شما امروز شرح کردید این بود که کی امکان خوردن سه نان را در روز دارد، کی امکان خوردن دو نان و کی امکان خوردن یک نان را در روز دارد و در عین حال با متانت تمام این را ارتباط دادید که اولاد کی به فاکولته رفته میتواند، اولاد کی صنف دوازده را تمام کرده
میتواند، اولاد کی صنف شش را و اولاد کی هیچ به مکتب رسیده نمیتواند. ما را به مسؤلیت بزرگ ما دوباره متوجه ساختید که اگر واقعاً ما از صدق دل باور داریم که هیچ افغان از افغان دیگر کمتر نیست، هیچ افغان از افغان دیگر برتر نیست. زدودن فقر و ایجاد کار وظیفه اصلی حکومت وحدت ملی است ما این وظیفه را جدی میگیریم، این پیغام شما را به صورت اساسی در داخل امکانات موجود کار میکنیم خوش خبری این است که به اثر کوشش های دوامدار ما جامعه بین المللی تجدید پیمان کرده و افغانستان را تنها نخواهند گذاشت. این موفقیت را به تمام حکومت وحدت ملی و به تمام مردم افغانستان تبریک میگویم اما کار بسیار پیش رو داریم و ضرورت این است که پیغام شما را ما مبدل به برنامه های مشخص کنیم، وعده ما به شما این است که همانطور که از شما در سطح قریه واقعاً همبستگی و وحدت میخواهیم ما در سطح حکومت نماینده واقعی وحدت هماهنگی و همکاری باشیم حرکت ما خوب بود به مراتب سریعتر و بهتر خواهد شد روی برنامه های بزرگ من نمی خواهم زیاد صحبت کنم اما بر اینکه اولاد غریب که یک یکباردر روز نان میخورد به مقام ریاست جمهوری افغانستان برسد، به مقام رهبری سرتاسری در بخشهای مختلف علمی و فرهنگی برسد، ضرورت رشد اقتصادی است و تمام بودجه وپروگرام های بزرگ ما سر رشد اقتصادی متمرکز باشد، خوشبختی در کجاست؟ و مشکل در کجاست؟
خوشبختی در این است که افغانستان یک مملکت غنی است که اکثریت مردم اش فقیر هستند موقعیت ما، آب ما، زمین ما، معادن ما همه اینها سرمایه وغنای ملی ما است. تا حال از آن استفاده درست نشده است از آن جهت برنامه های بزرگ از همین خاطر طرح میشود از اینکه مصرف کننده برق باشیم، تولید کننده برق میشویم، از اینکه وارد کننده مواد غذایی باشیم صادر کننده مواد غذایی خواهیم شد، از اینکه آب ما ضایع شود و به صورت سیلاب زنده گی ما را تباه کند موجب تولید آب و برق خواهد شد، عوض اینکه کیفیت معارف ما خراب باشد، معارف با کیفیت خواهیم داشت که در همه جا افغانها کار پیدا کنند وموجب زنده گی شوند.
نکته دیگر که میخواهم به تعقیب حرفهای که پوپل صاحب بگویم این است که بنیاد ثبات در افغانستان قریه می باشد بعد از آن ولسوالی، سپس شاروالی و بعد از آن  ولایت است و بعد از آن حکومت مرکزی می باشد که این پنج بخش باید باهم همگام و همنوا باشند.یکی از پیغامهای تان این بود مخصوصا از دایکندی، تنها در ولایت دایکندی این مشکل نیست یک قسمت زیادی از ولسوالی های افغانستان  هنوز هم تمویل ندارد، حضور دولت به صورت اساسی در ولسوالی های افغانستان و ولایات افغانستان تامین میشود همچنین موضوع زمین را اداره محترم اراضی ما جناب پیکار صاحب نشسته ان شاالله تا پنج سال آینده از راه فضا تثبیت خواهد شد، ما بار اول واقعا به این معلومات دست یابی خواهیم داشت که تعداد خانه ها در افغانستان چند دانه است و نفوس تقریبی را خواهیم داشت.
زه په آخر کې هغو غوښتنو ته راځم چې له تاسو نه یې لرو او دا په دې معنی نده، دا غوښتنې د دې لپاره دي چې مونږ او تاسو نه یو که زه وایم چې زه یم او ته وایې چې زه یم، نه به ته یې نه به زه یم، خو که ته وایې چې ته یې، او زه وایم چې ته یې، هم به ته یې هم به زه یم. 
نظام په تاسې درېدلی، شیخ سعدی گفته است که مردم ریشه هستند و حکومت درخت، مردم هر قدر تنومند باشند، اگر ریشه اش خدا نکرده خشک شد، نظام سقوط میکند.
ثبات نظام افغانستان به اراده مردم افغانستان و مخصوصاً ارادهء مردم افغانستان در دهات افغانستان است. نو غوښتنه مې څه ده؟ غوښتنه مې ډېره ساده ده، هر څوک چې د افغانستان د مشروع دولت په مقابل کې ټوپک جګوي له کلي نه یې وشړئ، تاسو په یو غږ آبادي غواړئ، هوساینه غواړئ، دا خلک چې ټوپک په لاس کې اخلي ویراني غواړي ،زمونږ وژل غواړي، جوماتونه شهیدانوی، مکتبونه سوزوي. دا ګمراه خلک دي. د اسلام مبین دین احکامو ته وګورئ او دوی ته هدایت ورکړئ او دوی انزوا ته یوسئ ،نو ځکه جناب دراني صاحب د ټولو شورا ګانو سره یو بحث وکړئ ،چې د شورا ګانو نظریات د امنیت په تامین کې او د دوی په برخه اخیستلو کې واخلي.  
تقاضای من این است که اردوی ملی، امنیت ملی از شماست، از ماست، اولاد های ما هستند، یکنفر در دستگاه امنیتی و دفاعی ما به زور و جبر نیامده، هر کدام اش رضاکار است، بدون اراده شما جلب و جذب صورت گرفته نمیتواند. از سطح پولیس محلی تا سطح اردو ملی و پولیس ملی همکاری کنید، وقتی که استعمال مشروع قوه را میخواهیم، باید  اولادهای ما سهم بگیرند و در این بخش من میخواهم از قربانی های قوای امنیتی و دفاعی ما ابراز امتنان کنم و امید است تمام مردم افغانستان بالای دستآورد های نیروهای امنیتی و دفاعای ما ببالند.
ګورئ، د دښمن طرحه څه ده، د دښمن طرحه دا وه، چې  خدای نا کرده د افغانستان سیاسې جغرافیه په دوو برخو ووېشي، مونږ پوهېږو، چې په هر ځای کې په دې نه یوو بریالي شوي چې امنیت تامین کړو اما لوی هدف چې د افغانستان ملي حاکمیت ساتل دي، په دې باندي بریالي شوي یوو او په دې باندي ویاړو. او هیڅ وخت به چاته اجازه ور نه کړو، چې د افغانستان سیاسي جغرافیه په دوو برخو ووېشي. دا یو واحد ملت دی، متحد ملت دی، او پیاوړی ملت دی او زمونږ په اراده کې دې څوک شک نه کوي خو سوله او ثبات د افغانستان ضرورت دی.
ثبات افغانستان، بدون ثبات قریه افغانستان غیر ممکن است اما رفاه قریه افغانستان وابسته است به سهم شورا های ما در ایجاد فضای صلح، در ایجاد فضای باور و ایجاد فضای صلح و ثبات از این کوشش های که در بخش رفع منازعات کردید. من ابراز امتنان میکنم و از پیغام تان که مقابل تعصب و مقابل هر نوع نفاق پیغام مشخص وحدت  دارید، من ابراز امتنان میکنم، اما ضرور است که این پیغام ها همه جانبه شوند، جناب داکتر صاحب عبدالله همرای تان شریک کردند که فکر کنید یک حکومتی که شب و روز به د فاع از مملکت کمر بسته است بالایش اتهام شود که سبب نا امنی خواهد شد. این تبلیغات دشمنان ما است و تبلیغات ضد روحیه ملی است و از این جهت خواهش من این است که شما منحیث فرزندان واقعی ملت به یک آواز اینطور توطئه ها را کنار بگذارید، افغانستان جای نفاق نیست، افغانستان جای اتفاق است، جای همکاری است و جای وحدت ملی است.
په پای کې د جناب دراني صاحب نه ،د کابینې له محترمو غړو نه، د ټولو همکارانو نه او خاصتاًد هغو آغلو او ښآغلو نه، چې د افغانستان د مختلفو کلیو نه، له مختلفو ولایاتو نه خپل کور ارګ ته راغلي دي د زړه له کومي مننه کوم. د مخدره موادو په برخه کې د خویندو په مشارکت کې بیا هم مننه کوم. واضح پیغامونه وو هیله مند یوو، چې مونږ او تاسو په ګډه  په راتلونکي کال کې چې بیا هم سره ټولېږو. په دې وتوانېږو، چې نه یوازې هغه مشکلات چې له پخوا نه را ته په  میراث رسېدلي. هغه مو حل کړي وي بلکې یو روښانه راتلونکي باندې اطمینان ولرو او په عزت او اعتماد مخکې لاړ شو.
تل دې وي افغانستان!
پاینده باد افغانستان!