د ملي شورا اولسمې تقنیني دورې د دویم کال د پرانیستې په مراسمو کې د افغانستان د اسلامي جمهوریت د جمهوررییس د وینا متن

کابل / ۱۷ حوت /باختر
د ملي شورا اولسمې تقنیني دورې د دویم کال د پرانیستې په مراسمو کې د افغانستان د اسلامي جمهوریت د جمهوررییس د وینا متن
۱۳۹۸ د کب  ۱۷امه
کابل- د ملي شورا ودانۍ
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب رحمانی صاحب، جناب مسلمیار صاحب، جناب داکتر صاحب عبدالله، جناب استاد دانش، جناب قاضی‌القضات صاحب، اعضای محترم کابینه، اعضای محترم شورای ملی افغانستان، جناب لوی‌څارانوال صاحب، جناب لوی درستیز صاحب، رییس صاحب عمومی امنیت ملی، هیئت اداری، وزیر صاحب پارلمانی، علمای کرام، سفرای محترم، حاضرین مجلس، تمام هموطنان!
جای افتخار است برایم که طبق وظیفه‌ قانون اساسی، امروز مجلس باشکوه شما را افتتاح می نمایم، برایتان مبارک باشد.
ښه راغلاست، ولس سره مو کتلي دي ډېرو نظریاتو سره راغلي یاست حتماً وړاندیزو سره راغلي یاست زه  د دې انتظار لرم چې ستاسې وړاندیزونه واورم او ژر تر ژره ان شاالله و تعالی ورباندې عمل وکړو، فضل د خدای ده چې مطلق اکثریت مو په نوم او په څېره پېژنم ځکه مونږ او تاسې ډېر مجالس سره نیولي دي او هغه احترام چې زه یې مقننې قوې ته لرم هیله ده چې له هیچاته پټ نه وي.
شما یکی از سه اجزای دولت جمهوری اسلامی افغانستان و ممثل تعادل سه قوا هستید و همه افغان های که به قانون اساسی متعهد هستند، احترام شورای ملی افغانستان سر شان واجب است.
لومړی تر ټولو د بشریت د ستر پېشوا ډالۍ درته وړاندې کوم
السلام علیکم و رحمت الله و برکاته!
در نخست می‌خواهم به روح شهدای نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان که قهرمانانه و با فداکاری، به بهترین وجه از عزت، تمامیت ارضی و ارزش‌های جمهوری اسلامی افغانستان دفاع و صیانت کرده اند، درود بفرستم.
لوی درستیز صاحب ټولو ته زما تسلیت وړاندې کړئ
جناب رییس صاحب امنیت ملی، به همه مراتب قدردانی ملت افغانستان را ابراز کنید!
من به آنان لقب محافظان مردم‌سالاری را داده ام. قهرمانی‌های نیروهای امنیتی و دفاعی ما باعث شد که امروز فرصت صلح به میان بیاید. همین‌گونه درود می‌فرستم به روح شهدای حادثه‌ی المناک دیروز که در آن شماری زیادی از هموطنان ما، جان‌های شیرین‌شان‌ را در نتیجه‌یی یک حمله‌ بزدلانه‌ تروریستی از دست دادند و شکر خداوند جل‌شأنه را ادا می کنیم که جناب داکتر صاحب عبدالله، استاد خلیلی، استاد محقق و بزرگان دیگر ما به سلامت از این فاجعه برآمدند. 
همچنان درود می‌فرستم به شهدای قوه‌ی قضاییه، سارنوالان، شورای ملی، انتخابات پالمانی و ریاست جمهوری. مردم ما قهرمانانه در این انتخابات سهم گرفتند و شهدای انتخابات، شهدای مردم‌سالاری هستند. 
حمله‌ی تروریستی دیروز را بر مراسم یادبود سالیاد شهید مزاری به شدیدترین الفاظ محکوم می‌نمایم. این حمله‌ی تروریستی که گروه داعش مسوولیت آن را به عهده گرفته، جنایت علیه بشریت و حمله بالای وحدت ملی و کشور ماست. هداست واضح داده ام، جناب رحمانی صاحب که قوای امنیتی و دفاعی ما در کشف و به قانون سپردن این مجرمین از هیچ نوعه تلاش خودداری نکنند.
اعضای معزز شورای ملی!
ما در یک مرحلۀ حساس از تاریخ خویش قرار داریم که نیازمند تمرکز بیشتر ما بر درک درست از فرصت‌ها و خطرات پروسه‌ی صلح را خواهان است. صلحی که پایداری داشته باشد و در آن، عزت و منافع همه افغان‌ها حفظ شود. تعریف صلح از دیدگاه شهروند افغان این‌است که خشونت ۴۰ ساله‌ افغانستان پایان یابد و ان شاءالله و تعالی پایان خواهد یافت.
تاکید و ایستادگی با تدبیر ما در پروسۀ صلح هرگز به معنی مخالفت تلقی نشود، بلکه ناشی از سوگندی است که در مراسم تحلیف به عنوان رییس جمهوری اسلامی افغانستان، تعهد نموده‌ام که از قانون اساسی و منافع علیای کشور پاسداری می کنم.
ما متعهد هستیم جلو خطرات ناشی از بازگشت احتمالی به یک جنگ دوامدار و بدون کنترول را که از طرف گروه های سازمان‌یافته‌یی تروریستی و جنایی، به ویژه مواد مخدر و با حفظ پناه گاه در بیرون و تمویل همسایه ها بالای ما تحمیل شود، بگیریم. ما خواهان ضمانت‌های منطقه‌یی و بین‌المللی در مبارزه با مواد مخدر و نهادهای بین المللی فرامرزی تروریستی هستیم.
حقوق و آزادی‌های شهروندی، نقش فعال زنان و جوانان در عرصه‌های سیاسی و ملکی که جوهر رشد و تعالی امروز و فردای کشور ماست، از خطرات بالقوه باید حفاظت شوند. زن افغان باید خود را محفوظ حس کند و حس مشارکت داشته باشد.
برداشتن شرایط از سر راه پروسه‌ی صلح و اعلام آتش‌بس دوسال قبل، نشان‌دهنده‌ی نیت، اراده و برنامه‌ی ما برای ختم جنگ و رسیدن به یک صلح پایدار است. اساس موقف اصولی جمهوری اسلامی افغانستان در پروسۀ صلح، از مشورت‌ها با اقشار مختلف جامعه در مرکز و ولایات،  سیاسیون و نمایندگان مردم در شورای ملی نشأت کرده است.
من به صورت مستمر در دوماه گذشته، تلاش‌های خود را برای مشوره با اکثریت از نمایندگان مردم در شورای ملی، اعضای شورای‌های ولایتی، قوماندان‌های قول اردو و پولیس ملی، والیان، نمایندگان جامعه‌ی مدنی، زنان، جوانان و رسانه‌ها و همچنان منسوبین امنیت ملی ما راجع به پروسه‌ی صلح، چند برابر ساختم.
دولت جمهوری اسلامی افغانستان متعهد است که پروسه‌ی صلح را در مشوره با اقشار مختلف جامعه و هم‌گام با جامعه‌ی‌ جهانی، به پیش‌ ببرد؛ پیشرفت‌هایی پروسه‌ی صلح را در روشنایی منافع ملی و مصالح علیای کشور با دقت، تدبیر لازم و به گونه‌ی مسئولانه تسهیل، نظارت و رهبری کند.
دولت جمهوری اسلامی افغانستان متعهد است تا در جریان مذاکرات، از پیشرفت آن، قدم به قدم نمایندگان معزز مردم را در شورای ملی آگاه ساخته و مسوده‌ی نهایی موافقت‌نامۀ صلح را که انشاءالله به آن خواهیم رسید، برای تصویب با شما و یا در صورت نیاز با لوی جرگه که شما نیز در آن حضور خواهید داشت، شریک سازم.
من به عنوان رییس جمهور صلاحیت نهایی تصویب را به تنهایی ندارم، نقش پارلمان، نقش اساسی است؛ مشورت و نظر و بالاخره تصویب هرسندی که از نتیجۀ مذاکرات بیرون می‌شود، مربوط به پارلمان و بعداً لویه جرگه خواهد بود.
در اینجا می خواهم از تمام کشورهای و سازمان‌های که برای پروسۀ صلح افغانستان تلاش کرده اند، خاصتاً شریک استراتیژیک ما ایالات متحده ی امریکا نیز ابراز تشکر نمایم.
اعضای محترم شورای ملی!
تعهد ما برای هفتۀ کاهش چمشگیر خشونت تا زمینه برای آتش‌بس دایمی و مذاکره مستقیم میان دولت جمهوری اسلامی افغانستان و گروه طالبان فراهم گردد و امضای موافقتنامه میان ایالات متحدۀ امریکا و گروه طالبان، یک گام مهم در پروسه‌ی صلح کشور ما است. حضور وزیر دفاع ایالات متحده امریکا و سکرترجنرال ناتو در افغانستان و اعلامیه‌ی مشترک، بیانگر ادامه‌ی تعهدات جامعه‌ی جهانی براساس معاهدات دوجانبه و چند جانبه که از طرف پارلمان به تصویب رسیده، با مردم افغانستان است. تعهدات ایالات متحده‌ی امریکا و سازمان ناتو برای افغانستان پابرجا است.
در اعلامیۀ مشترک که میان افغانستان، ایالات متحده‌ی امریکا و سازمان ناتو نشر گردید، به صورت واضح تجدید تعهد صورت گرفت.
په دغه اعلامیه کې یو ځل بیا ټینګار شوی دی چې د افغانستان د اسلامي جمهوري دولت د ملګرو ملتونو سازمان د یو غړي په توګه او د نړیوالو قوانینو په اساس یو مستقل او خپلواک هېواد دی او د افغانستان اسلامي جمهوري دولت د امریکا متحدو ایالتونو او نړیوالې ټولنې له خوا په رسمیت پېژندل شوی دی.
په دې معنی چې د افغانستان ملي امنیتي او دفاعي ځواکونو سره زموږ د نړیوالو ملګرو ژمنې په خپل ځای پاتې دي او د امریکا متحدو ایالتونو سره په ګډه اعلامیه کې ټول دغه تعهدات ذکر شوي دي. د دې ګډې اعلامیې په اساس زموږ روابط نړیوالې ټولنې خصوصاً د امریکا متحدو ایالتونو سره په متقابل احترام او د مشترکو ګټو پر بنسټ ولاړې دي.  د افغانستان د اسلامي جمهوریت او د ناټو سازمان ترمنځ او دغه راز د امریکا متحدو ایالتونو سره زموږ دوه اړخیز امنیتي تړونونه پر ځای دي
د افغانستان دولت د امریکا متحدو ایالتونو او طالبانو ترمنځ د توافق نامې هغه برخې چې تاوتریخوالي او بالاخره دایمي اوربند ته په کې اشاره شوې ده، همدارانګه د افغانستان د اسلامي جمهوریت او طالبانو ترمنځ د مخامخ مذاکراتو د پیل په اړه توافق شوی دی.
د دې دواړو هرکلی کوو.
آنچه را که طالبان و امریکا موافقه کرده اند با وجودی که یک اقدام مهم است اما نکات عمده از قبیل اشاره نشدن به بحث شفافیت در رابطه طالبان با کشور میزبان شان، پناه گاه‌های بیرونی و غیره، ضرورت به مذارکرات رو در رو داریم.
اعضای محترم شورای ملی!
دولت جمهوری اسلامی افغانستان آماده است تا بر بنیاد اصول پذیرفته‌شده وارد مذاکره با گروه طالبان شود. خواست طالبان را برای رهایی پنچ‌هزار زندانی قبل از آغاز مذاکره می‌دانیم. من به حیث رییس جمهور، هیچ آرزوی ندارم که زندانی طالب داشته باشیم، اما رهایی آن‌ها به اساس یک پروسه‌ی شفاف و میکانیزم واضح صورت گیرد تا مردم ما مطمئن شوند که بعد از رهایی آن‌ها چه گونه تغییر مثبت و تطبیق آتش‌بس کامل را شاهد خواهند بود.
آتش‌بس سرتاسری خواستۀ هر زن و مرد، طفل و جوان، پیر و عالم و تمام اقشار  افغانستان است.
پیشنهاد بی‌قید و شرط گفت وگو باگروه طالبان، برقراری آتش‌بس سه روزه، رهایی نزدیک به ۹۰۰ زندانی طالب به درخواست لویه‌ی جرگه‌ی مشورتی صلح، رهایی انس حقانی و دومقام ارشد دیگر گروه طالبان و رهایی ده‌ها تن دیگر از زندانیان طالب در روزهای عید، ماه رمضان و مناسبت‌های ملی در پنج‌سال گذشته، اقداماتی به هدف حسن نیت و پیش‌زمینه‌‌هایی برای آغاز گفت وگوهای صلح با طالبان بود که تعهد جدی حکومت در پروسه‌ی صلح را نشان می‌دهد. خواست مردم این‌است که باید ضمانت اجرایی وجود داشته باشد تا این افراد دوباره به خشونت‌ها متوصل نشوند.
وکلای گرامی، سناتوران ارجمند!
هیئت مذاکراتی ما زیر چتر جمهوری اسلامی افغانستان به مذاکرات خواهد رفت و از ارزش‌های جمهوری اسلامی افغانستان دفاع می‌کند؛ در این رابطه می‌خواهم به چند نکته اشاره کنم:
در تعیین هیئت مذاکره کننده، مؤثریت، مشارکت، صلاحیت و معیارهای واضح در نظر گرفته خواهد شد. اعضای هیئت مذاکره کننده باید مدافعین قانون اساسی،  جمهوریت و حقوق اساسی مردم افغانستان باشد. هیئت مذاکره کننده ما الی ۲۰ حوت سال روان، آماده خواهد بود.
نوع تصمیم‌گیری اینکه چگونه بالای یک شورای عالی یا هرساختار دیگری به نتیجه می‌رسیم که در آن نمایندگی از همه وجود داشته باشد، مشوره‌های صورت گرفته است. هفتۀ گذشته در این مورد بحث انجام شده است تا بتوانیم هیئتی را داشته باشیم که از تمام مردم افغانستان نمایندگی کرده بتواند.
به خاطری‌که در شورای عالی مصالحه، اعضای شورای ملی شرکت داشته باشند، از شما اعضای محترم می‌خواهم که دو عضو مشرانو جرگه که یک خانم و یک مرد باشد، همچنان پنج عضو از ولسی جرگه که دو خانم و سه مرد باشند تا فردا به حکومت رسما معرفی شوند.
خواهران و برادران عزیز!
تا این مرحله‌ی از صلح که رسیده‌ایم، نتیجه‌ی تلاش، فداکاری و قهرمانی‌ نیروهای امنیتی و دفاعی کشور است. آنان با متانت دسایس دشمنان افغانستان را که خواب تقسیم جغرافیای این سرزمین مقدس را داشتند، نابود ساختند. نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان در پنج سال گذشته، از یک تحول بنیادی گذشته اند. اصلاحات در سکتور امنیتی و دفاعی باعث شد تا بیش از ۹۴ درصد عملیات‌ها را نیروهای افغان رهبری نمایند.
نیروهای ما با تدبیر کامل توانستند تا آتش‌بس دوسال قبل و هفته کاهش خشونت را به بهترین وجه مدیریت کنند و نشان دادند که از یک رهبری واحد اطاعت می‌کنند، تنها و تنها به افغانستان عزیز می‌اندیشند.
نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان نه تنها برای محافظت از افغانستان، بلکه در خط نخست مبارزه با تروریزم بین‌المللی که یک تهدید جهانی است، می‌رزمند. آنان در راه حفاظت از بشریت قربانی می‌دهند. نیروهای افغان قوی‌تر از پیش خواهند شد. تمام تعهدات ایالات متحدۀ امریکا، سازمان ناتو و جامعۀ بین‌المللی بخاطر تجهیز، تمویل و تعلیم نیروهای امنیتی و دفاعی افغان پابرجاست. این تعهدات در چهارچوب توافقنامه های از قبل انجام شده، عملی می‌گردند.
ما برای افزایش عواید و کاهش مصارف پلان واضح داریم. در پنج سال گذشته، هر سال سهم مالی حکومت افغانستان در تمویل مصارف نیروهای امنیتی و دفاعی کشور افزایش یافته است و هدف اینست که در سال های آینده بتوانیم تمام مصارف قوت های امنیتی و دفاعی کشور را از منابع ملی تمویل نمایم. عملی‌شدن این هدف به یک بسیج ملی نیاز دارد تا برای رشد اقتصادی، مدیریت سالم و مؤثر، عواید ملی و انکشاف تمام چشمه های عایداتی عواید ملی ازدیاد یابد و مصارف غیر ضروری کاهش یابد. همکاری شما اعضای محترم شورای ملی در بدست آوردن این هدف بزرگ ملی، اشد ضرورت است.
به همین ترتیب، ظرفیت های ایجادشده در بخش انکشاف و تقویت نهادهای ملی نیز قابل تمجید است. پایه های نظام جمهوری اسلامی افغانستان نسبت به هر زمان دیگر مستحکم‌تر شده و ظیفه همه‌ی ماست تا در حفاظت آن بکوشیم تا دچار انقطاع مجدد نگردد. 
مبارزه جدی حکومت علیه فساد در پنچ سال گذشته و جلوگیری ضایع شدن منابع، عملی‌کردن اصلاحات سریع در دستگاه خدمات ملکی کشور، تلاش برای تغییر فرهنگ حکومت‌داری و خدمت‌رسانی، اصلاح تشکیلات و کم‌ساختن تشکیلات موازی، فراهم‌سازی فرصت مناسب برای همه شهروندان برای رقابت در احراز بست های خدمات ملکی، بخش مهی از تلاش های حکومت در چند سال پیشین بوده است.
در سال گذشته بیشتر ۲۰ از هزار نفر از طریق رقابت آزاد شامل بخش خدمات ملکی کشور گردیدند. در بخش قضا و سارنوالی کشور، دسترسی به عدالت بصورت قابل ملاحظه بهبود یافته است. ازجناب قاضی القضات صاحب و لوی‌څارنوال صاحب تشکر می کنم. از خانه ملت بخاطر تصویب قوانین مربوطه در این عرصه ها، سپاسگزاری می نمایم.
پایدار بودن این اصلاحات منوط به بنیادهای قانونی اند که خوش‌بختانه شما به آن مسئولانه لبیک گفته اید.
سرعت در انجام اصلاحات نیز یکی از ضروریات پروسه صلح است. هرقدر نهاد های ما مؤثر، منصف و عادل باشند به همان اندازه در ارائۀ خدمات به مردم ما کاراتر خواهد بود و از آن‌طریق‌ در مذاکره با طالبان چندین مراتبه بیشتر هیبت ما از صلاحیت اخلاقی بالاتر برخوردار خواهد بود و پایداربودن نهاد ها بیشتر تضمین خواهد شد. پس از شما وکلای معزز مردم می خواهم تا در امر سرعت بخشیدن اصلاحات حکومت را بیشتر همکاری کنید.
حضور فعال و با معنی زنان در عرصه های سیاسی و تصمیم‌گیری در پنچ سال گذشته جامعه ما را متحول ساخته و باعث شده ایجابات قانون اساسی ما عملی شود. دریافت جایزۀ شجاع توسط خانم ظریفه غفاری شاروال میدان شهر به سطح جهانی، بیانگر این تغییر بنیادی در نظام سیاسی ما است.
ما توانستیم افغانستان را در مسیر مبدل ساختن به مرکز انتقال انرژی از آسیای مرکزی به آسیای جنوبی و همچنان چهارراه اتصال منطقوی در حرکت بیاوریم. پروژه های بزرگ چندین ملیتی مانند پروژه تاپی و کاسا ۱۰۰۰ و ایجاد راه های ترانزیتی، افغانستان را به جایگاه تاریخی اش به حیث چهارراه منطقه برمی‌گرداند؛ این یک مسیر موفقیت است برای همه افغانان و افغانستان عزیز.
در جلسه اخیر تدارکات، چند پیشنهاد مشخص وزارت صحت عامه، اکمال ادویه، تجهیزات و ملزمۀ طبی برای مجادله با ویروس کرونا، جهت تهیه و تدارک وسایل و اجناس ضروری برای تجهیز معیاری مرکز ملی ایزولیشن در مرکز و زون های کشور، جهت جلوگیری از شیوع ویروس کرونا مربوط وزارت صحت عامه منظور گردید.
هرگاه خدای ناخواسته، شیوع ویروس کرونا سرعت یابد، ممکن حکومت دوباره به شورای ملی بخاطر تعدیل فوق العادۀ بودجه مراجعه کند. از اثر شیوع این ویروس، ممکن اقتصاد دنیا صدمۀ جدی بیبیند.
بخاطر جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا و حفظ جان هموطنان عزیز ما، نیاز است تا در روابط اجتماعی خویش تغییرات لازم را بیاوریم.
در رابطه به موضوعات اقتصادی، برنامه های توسعه‌ی و انکشافی در یک فرصت زود دیگر من با شما اعضای محترم پارلمان صحبت های مفصل خواهم داشت. یقین داشته باشید که فرهنگ سرپرستی خاتمه می یابد و همه به زودی خدمت تان معرفی می شوند. 
وکلای عزیز مردم و سناتوران معظم!
شورای ملی کشور به حیث مظهر ارادۀ مردم افغانستان، از جایگاه خاص برخوردار است. حکومت با درک این مساله همواره کوشیده است تا در فضای مثبت فرهنگ همکاری سازنده و همیاری را نهادینه سازد.
ما در سال های گذشته تجربه بزرگی از مشوره و همکاری را در همه امور با شورای ملی تجربه کرده ایم. در خصوص مشورت در رابطه به موضوعات اساسی و ملی باهمه اعضای شورای ملی، هیئت اداری و روسای کمیسیون ها نشست های مشترک برگزار گردیده است.
در نتیجۀ این مشوره ها و رایزنی ها، توانستیم در لحظات سخت و دشوار تصامیم مهم بر مبنای قانون اساسی و منافع ملی، اتخاذ نمائیم. من به این باورم که اکنون نیز با همکاری مشترک قوای سه گانه به خصوص شورای ملی و حکومت، می توانیم امور کشور را به شکل درست و با درنظرداشت توقعات مردم رهبری کنیم.
افغانستان در این مرحله حساس نیاز جدی به وحدت و همبستگی دارد، ما تنها می توانیم در روشنایی همبستگی ملی از چالش ها عبور و به موفقیت برسیم.
د افغانستان د اوسني مقام د ساتلو لپاره اړتیا ده چې ټول ټولنیز او سیاسي چوکاټونه په یوه واحد صف کې ودرېږو او د سولې په نوي مسیر کې متحدانه پر مخ ولاړ شو. د سولې په اړه د افغانستان حکومت ټول تصامیم د مشورو پر اساس وو او وي به.
د افغانستان د خلکو معززو استازو، موږ د سولې په برخه کې حساس ځای ته رسېدلي یوو او د خلکو غوښتنه دا ده چې ټول یو ځای او په یو غږ پرمخ ولاړ شو. اړتیا دا ده چې د خلکو محترم استازي هماغسې چې د خلکو په مشورو او انسجام کې یې خپل نقش لوبولی د سولې په مذاکراتو کې وروستیو مشورو او فیصلو ته هم اماده واؤسي.
د تاریخ په پړاووکې موږ د یووالي او د نفاق دواړه حالتونه لیدلي دي. کله چې موږ د وحدت په صف کې درېدلي یوو، لوی ترینې کارنامې مو کړې دي او د نفاق په حالت کې برعکس ډېرې وړې ستونزې په لویو فاجعو بدلې شوې دي. نن چې د څلوېښت کالو تاوتریخوالو د پایته رسېدو فرصت برابر شوی دی، نو ملي وفاق ته اړتیا لرو. د پخوا برخلاف زموږ ملي وثیقه یعنې اساسي قانون زموږ د وفاق تګلاره ښیي.  
د افغانستان اوسنی ولس نه د تېرو ۹۰ کالو ولس دی او نه هم د تېرو څلوېښتو کالو، زمونږ اوسنی ولس ژوندی، پوه، ژمن او د پرمختګ غوښتونکی دی. پر مساوات او حقونو باندې ټینګه ټولنه لرو موږ به ان شاالله تعالی ملي وحدت، اتفاق، ارادې او برنامو باندې باثباته نظام او هوسا ټولنې ته ورسېږو.
یشه سن افغانستان
زنده باد افغانستان
ژوندی دې وي افغانستان
پاینده باد شورای ملی افغانستان!