تبصره

کابل/ ۲۳  دلو/ باختر

حل معضل افغانستان به یک دیپلماسی فعال بین المللی و شکل گیری اجماع قوی داخلی نیاز دارد.

مفسرآژانس باختر می نگارد؛ معضل افغانستان نمی تواند تنها در تعریف ابعاد داخلی آن بگنجد٬ معضل این کشور بیشتر عوامل بیرونی دارد و حتا می توان مطرح کرد که بعد داخلی این معضل متاثر از ابعاد بیرونی آن است.

زمانی که طالبان در سال ۱۳۷۳ تحرک شان را از بولدک قندهار آغاز کردند٬ بیشتراز وابستگی این گروه باپاکستان و یا هم دو سه کشورعربی سخن گفته می شد و این گروه هم بیشتر در محور منافع همین کشور ها حرکت می کردند و این باعث شد که طالبان عاملی برای منافع این کشورها در منطقه باشند و به منافع دیگران آسیب رسانند٬ مگر حالا وضعیت فرق می کند٬ کشور های زیادی اند که در افغانستان منافع شان را به گونۀ تعریف می کنند و چنددستگی طالبان باعث شده است که ماجرای بیرونی در معضل افغانستان عمیق تر شود.

امروز وضعیت به گونه یی شکل گرفته است که هر کشور تلاش می کند٬ طالبان را در قالب منافع خود در آورند٬ چنددستگی در میان کشور های منطقه و فرامنطقه در خصوص بحران افغانستان٬ پیامدی جز طولانی تر شدن جنگ دراین کشور وادامۀ نگرانی هایی که از ناحیۀ بی ثباتی در افغانستان متوجه کشور های دیگر است،  نداشته است.

امروز حرف از ادامۀ همکاری طالبان با گروه های هراس افگن است و این برای اعادۀ ثبات در افغانستان می تواند مشکل ساز باشد در حالی که شماری از کشور ها یی که باید برای حل بحران افغانستان از مسیر سیاسی تلاش کنند که دیگر این کشور منبع نگرانی برای دیگران نباشد بیشتر روش تحریک آمیز را طالبان در پیش گرفته اند٬ سفر های اخیر هیئت های از طالبان به شماری از کشور های منطقه واظهارات نمایندگان این گروه در این کشور ه و در کنارآن رایزنی های دیگر این گروه باعث شده است که روند گفت وگو های دوحه بار دیگر به بن بست برود.

ادامۀ خشونت در افغانستان که بیشتر به طالبان نسبت داده می شود سبب شده است که  افغانستان با یک آیندۀ بی ثبات تعریف شودو امریکا از بازنگری توافق نامۀ دوحه سخن گوید و حالا هم جوبایدن رییس جمهوری امریکا گفته است « او می‌تواند مهلت خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در ماه می سال روان میلادی را کنار بگذارد.»

با آن هم بایدن تاکید کرده است « واشنگتن به دیپلماسی به عنوان اولین ماموریتش در افغانستان ادامه خواهد داد.»

برخورد نا متوازن کشور های دور و نزدیک افغانستان با قضایای این کشور نمایانگر آن است که معضل افغانستان هنوز هم با دید رقابتی دنبال می شود در حالی که اجماع منطقه یی و فرا منطقه یی و دیپلماسی فعال می تواند سازندۀ یک راه معقول باشد٬ دید رقابتی٬ نسبت به معضل افغانستان نه تنها بر کشیدگی ها در این کشور می افزاید٬بل تهدید هایی که از ناحیۀ بی ثباتی افغانستان متوجۀ کشور های منطقه است ادامه خواهد یافت٬ بهتر است که کشورهای منطقه و فرا منطقه دریک دیپلماسی فعال به  فکر تقویت همکاری های شان برای حل بحران افغانستان باشند .

در بعد داخلی هم باید به شکل گیری و تقویت اجماع داخلی فکر شود٬ افغانان در هر موقف و در هر موضعی که قرار دارند باید بپذیرند که حل معضل کشور شان به دست خود شان است باید طرح و ابتکار بیرونی را به طرح وابتکار داخلی مبدل کنند و بالاخره به این نتیجه برسند که این کشور٬ خانۀ  اول و آخر آنان است سرنوشت آنان وابسته به همین کشور است و از این سرنوشت راه فرار ندارند٬ پس چرا یک دیگر را تحمل نکنیم و برای حل خانۀ خود٬ خود دست به کار شویم . تحلیل سیاسی