متن کامل سخنرانی حامد کرزی رئیس جمهوری اسلامی در محفل بزرگداشت از هشتادومین سالروز تاسیس پوهنتون کابل

 

۱۹ ثور ۱۳۹۲

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین والصلواه والسلام علی خاتم النبین

 بزرگان عزیز تحصیلات عالی کشور، جوانان محصل، رئیس محترم مشرانو جرگه ، رئیس صاحب محترم کمیسیون تطبیق قانون اساسی، وزیرصاحب تحصیلات عالی، علمای محترم دین، وزیر صاحب های محترم ، اعضای محترم شورای ملی، نماینده های محترم دیپلوماتیک، السلام علیکم!

 بسیار خوشحال هستیم که امروز از یک روز نهایت بزرگی تاریخ افغانستان یاد آوری میکنیم. در حقیقت روزیکه تهداب گذاری قوت بخشیدن به ملت افغانستان صورت گرفت، هشتاد سال  پیش که تهداب فاکولته طب کابل گذاشته شد، دوست ترکی ما رفیقی کامل بیک آمدند و این تهداب را گذاشتند، افغانستان تا به امروز در جستجوی علم بوده، تعدادی بسیار زیادی از بزرگان وطن ما از علمای ما  از شخصیت های اکادمیک ما در اینجا درس خواندند و به کمالات علمی و اکادمیک رسیدند و پس از همان علم  و تحصیل خود به اولاد وطن توشه گذاشتند و خدمت کردند.  تعداد شان بسیار زیاد است همه شان را نمی توانم نام بگیرم ولی در پوهنتون یک لوحه نصب شود  و از آن بزرگان و بزرگان دیگر تا به امروز،  نام برده شود.

وزیر صاحب تحصیلات عالی بسیار به الفاظ خوب ، معنا دار و حقیقی یاد آوری از روزهای را کردند که پوهنتون کابل داشت میرفت بطرف همسری با پوهنتون های خوب جهان ،  یاد ما است، ما بچه های مکتب بودیم، استاد پوهنتون کابل یکی از با عزت ترین انسانهای کشور ما بود. وقتی میگفتند که استاد پوهنتون کابل است فوراً احترام و عزت  نزد انسان در مقابل آنها میامد.  مشکلاتی در این خاک آمد حاجت به یادآوری نیست. واقعه بسیار بدی بود که تیر شد ولی ما آموختیم که تنها از راه داشتن علم و فن است که کشور ها و ملت های قوت میگیرند. تنها از این راه است که بقاء و زندگی آرام شان تضمین میشود . خصوصاً در جهان امروز که هیچ قوت حاکم نیست مگر زور ، زور تن به تن نی ،  در مقابل تن به تن در جهان کسی توان مقابله با ما را ندارد. البته سفیر جاپان اینجا نشسته اند اینها هم یک ملت بسیار دلاور هستند. باخت ما امروز در نداشتن تهداب قوی علم و فن است و تنها از راه این اندوخته است که نسل جوان ما آینده قوتمند افغانستان را می سازند. در ده سال گذشته کار های زیادی شده ، جوانان زیادی به خارج برای تحصیلات رفتند ، پوهنتون های زیادی را ایجاد کردیم، رشته های مختلف را آغاز کردیم ولی به جای که باید برسیم هنوز آغاز نکردیم، فقط سنگ اول تهداب را گذاشتیم ، هنوز تهداب تکمیل نشده ، دیوار در کجاست که آباد شود، سقف در کجاست که انداخته شود. کلکین و دروازه در کجاست که بیاید و فرش و خانه زندگی دورتر است. ولی به این امید و به این آرزو سخت به عجله هستیم ، من شخصاً به حیث یک فرد افغانستان شدیداً به عجله هستم. با درک اینکه به منزل مقصود قوت علم و فن عجله باید بکنیم ولی به عجله نمی رسیم با اقدام درست با  گذاشتن قدم ها استوار و سنجیده به جائیکه آرزو داریم میرسیم.

ما از لحاظ کمیت الحمدلله بسیار خوب هستیم، دو صدو پنجاه هزار محصل در پوهنتون های کشور یک پیشرفت بسیار عظیم است آنهم در ده سال، ازدیاد پوهنتونهای ما یک پیشرفت عظیم است. ولی پیشرفت حقیقی به همراه کمیت در تحصیلات عالی ،کیفیت عالی تحصیلات است. نبود کیفیت است که ما در ساحه زندگی مجبور به دیگران هستیم ، برای علاج خود به خارج میرویم . انجنیر بهتر از خارج میاوریم  و صدها و هزار ها مثال دیگر، چطور میتوانیم به این منزل مقصود خود را برسانیم، به شتاب ولی با محکم کاری خود را برسانیم.

 اقدام اول ما اصلاح سیتسم کانکور است. از دید من که در فراخوان ملی که وزیر صاحب تحصیلات عالی خواسته بودند، صحبت هم شد ما تقویت علم را در مکتب با رشته بندی از  صنف نهم باید آغاز کنیم، با وزیر صاحب معارف و وزیر صاحب تحصیلات عالی روز ها در این مورد صحبت کردیم، و بچه ها و دختر های ما که در صنف نهم ، دهم ، یازدهم و دوازدهم با نمرات بلند کامیاب میشوند، آنها به رشته های که میخواهند آسانتر شامل پوهنتون ها ما شوند. دوم در خود امتحان کانکور اگر ضرورت باشد، تغییرات بیاید تا که شکایت نباشد. امتحانات کانکور تا پیش از کودتا ثور در افغانستان داشتیم ، من خودم از جمله محصلین بودم که امتحان دادم ولی هیچکس در آنزمان شکایت نکرد، استاد های محترم ما شاهد هستند که هیچ شکایتی در آن زمان نبود که کسی با واسطه کامیاب شود، من به یاد ندارم، میگویند دختر شهید داود خان در فاکولته یی کامیاب شده بود که خوش نبود اگر راست باشد، پدرش نتوانست که رئیس جمهور بود که کسی را شامل بسازد، حقیقت امروز اینست که اگر من بخواهم مداخله کرده میتوانم و کسی را شامل کرده میتوانم، این باید نا ممکن شود، اینکه من این کار را میکنم یا خیر آن حرف دیگر است. نمی کنم ، نکردیم، توصیه کردیم به بزرگان تحصیلات عالی ما که واسطه را  در تحصیلات عالی نگذارید، ما مجموعاً کار کردیم، مثلاً گفتیم که دختران خوست را  راه بدهید تا به پوهنتون ها بروند، گفتیم جا های که زیر  حمله تروریزم است و دختر و بچه اش نمی توانند، امتیازی برای شان قایل شوید، و یا جا های که درس نخواندند. ولی به فرد این کار را اصلاً نکردیم و نمی کنیم و درست هم نیست و جفا در حق محصل است.

 استادان با میتود و علوم و فن امروزی داشتیم و آن استادان جوانان پشت سر خود را که استادان تازه وارد هستند، درست رهنمای کردند و پیش آوردند. اگر امروز من کوشش کردم که از من کرده رئیس جمهور بهتری در این خاک نیاید من با خود و با این خاک جفا کرده ام و یک قسمت بزرگ کار خود را انجام نداده ام، کامیابی من در این خواهد بود که رئیس جمهور آینده افغانستان شخص بهتر و با کفایت تر  از من باشد و زیادتر به درد این وطن بخورد، در آنجاست که کامیاب میشویم.

 پس استادهای ما در این راستا یک وظیفه مهمتر دارند که جوانهای پشت سر خود را پیش بیاورند و تقویه کنند هر چیزی که دارند پیش آنها بگذارند و محصل ما از این کشور بیچاره و رنج دیده، شب و روز خود را یکی کرده کوشش و تلاش برای درس بکند و پوهنتونها را صحنه هیچگونه سیاست و سیاست بازی نسازد بلکه صحنه علم و انسانیت باشد، جای علم پروری و انسان پروری باشد، در آنجاست که کشور ما می رسد.

نو دګران افغانستان خویندو او وړونو! ددغه علمی ټولنو په انتظار ناست یو څنګه چی افغانان نن موږ دلته روزو دوی به دافغانستان دقوت ستنې وي او دا هېواد به ودان کړي دا هېواد به ددوی دعلم دقوت له لارې ونورو ته بې نیازه وي . زما ډېره لویه آرزو د ژوند ده  چې کله زه ناجوړه یم او سپین ږیری یم، نو زما علاج دی په دغه خاوره کې وشی، نه په پردۍ خاوره کې، ډېره لویه آرزو د ژوند می همدا ده ، چې لابراتوار مو خپل وي ، دلابراتوار کارکونکی مو خپل وی ډاکتر مو خپل وی او شفاخانه مو خپله وي. دا یو مثال دی دغه مثال د ژوندانه په ټولو اړخو کې کیدای شي ، په ټولو علومو کې چې روزمره د ژوند سره ارتباط لري، که ټیلفون دی که پل دی ، که د ریل خط دی که فابریکه ده که معدن دی که جیولوجی ده که بله هره ساحه ده دژوند چې اقتصاد  پرې پیاوړی کېږي ستاسو په لاس کې دی، د استادانو او د محصلینو، چې آینده افغانستان ته یې مهیا کړي، ترتیب یې کړي .

په ډېر مهم مجلس کې ولاړ یم ، غواړم د افغانستان د نن د حالاتو او د سبا د ترتیباتو په اړه یو څه خبرې وکړم . ګرانو حضارو!  افغانستان د خپل تاریخ په ډېره حساسه مرحله کې دی، په دې مانا چې که په دقت اقدام وکړو، په دقت خپل روابط وسنجوو، افغانستان به یو ډیر پیاوړی هیواد شی ، چې له یوې خوا به زموږ دتعلیم وده وي او انشاالله اینده کال ته به دعالی تحصیلاتو بودجه او دسکالرشیپو بودجه لا ډېره کړو او نوی حکومت چې راځی زه مطیمن یم چې پردې تهداب به لاښه ګامونه کیږدی او لاډېره بودجه به ورکړی، خو  یوه لاره یې دتعلیم وده ده بله لاره یې دهغو اساساتو ایښوول دی چې دا خاوره خوندي شي ، هغه څه دي؟ امن او سوله دټولو خبرو اساس دی، که په موږ باندی دالس کاله بیاهم جنګ او بدبختی او تروریزم نه وای تحمیل شوی،  موږ به  په سلهاوو میلیونه ډالره درلودی چې موږ خپل ځوانان خارج ته ولېږو او یا دلته داسې پوهنتونه جوړ کړو چې ساری یې نه وی لیدل شوي، نو سوله او امن بیاهم زموږ اوله هڅه ده او ددې لپاره ټول کوښښ جاری ساتو.  دوهم کوښښ مو د امریکې سره دامنیتی قرارداد جوړول دی . دستراتیژیکو اړیکو قرارداد مو پروسږ کال ورسره وکړ، نن پر یوه ډېره حساسه او جدی مذاکره له امریکې سره بوخت یو. امریکا خپلې غوښتنې لري ، خپل پیشنهادات لري، خپل منفعت لري چې موږ یې قدر کوو ، افغانستان هم خپلې غوښتنې لري او خپل منفعت لري، کوښښ مو دادی چې د دوی او زموږ منفعت په امنیتی قرارداد کې داسې وشي چې(( نه سیخ بسوزد و نه کباب)) چې دوی خپل منفعت ترلاسه کړي اوموږ خپل منفعت ترلاسه کړو. د امریکې منفعت هرڅه چې دی هغوی به یې بیانوی دافغانستان منفعت به زه بیانوم .دافغانستان منفعت دا دی چې افغانستان ته امن راشی، دافغانستان منفعت دا دی چې دافغانستان مسلح قوا او امنیتی قوا پیاوړې وي  ، دافغانستان منفعت دا دی چې دقوی اقتصاد خاوند وي ، دافغانستان منفعت دا دی چې افغانستان د یو قوی دولت خاوند شي، د یو مظبوط دولت خاوند وي،  ملت یې ډېر مظبوط دی ملت یې بی ساری ملت دی، مګر حکومت یې او دولتی تهدابونه یې کمزوری دی. نو د امریکې سره زموږ شرایط دادی: اډې درکوو، له افغانستان څخه نهه اډې غواړي په ټول افغانستان کې، کابل، بګرام، مزار، جلال آباد ، ګردیز، قندهار ، هلمند ، شینډند او هرات. موږ موافق یو چې دا اډې ورکړو. موږ د دوی د ۲۰۱۴ کال په اخوا اوسېدل په افغانستان کې، رابطه زموږ سره،  دافغانستان په خیرګڼو.

 همداشان دناټو او د اروپا ، خو شرایط مو دا دی چې امریکا دی د امن په راوستو کې هڅه ګړندی کړي او ژر دی وکړي ، د افغانستان قواوی دې اساسی تقویه کړي، د افغانستان اقتصاد په روزنه کې دې پیاوړی کلکه مرسته وکړي، یعنې زموږ اقتصادی تهدابونه، بندونه، برق او لارې دې جوړ کړی او دحکومت او د نظام په تقویه کې دی اساسی او غښتلې مرسته وکړ ی، دا چې راسره وکړي موږ حاضر یو چې قرارداد ورسره امضا کړو ، کله چې موږ مطمینه شو بیا دا کار کوو،  نو مذاکره مو جریان لري.

 رابطه ای دوم ما در همین راستا با ناتو است و کشورهای ناتو، اول اینها گفتند که همه ای ما در 2014 می رویم حال هر کدام شان می آیند می گویند،  نمی رویم و می باشیم ما هم چون می فهمیم که نمی روند پای بند کردیم که ما از خود گپ داریم ما می خواهیم با هر کشور ناتو در حالیکه مجموعاً معامله عمومی می داشته باشیم، یک معامله مستقل داشته باشیم تا بفهمیم که اینها در کجای افغانستان به چه ترتیب به کدام شرایط و به کدام منفعت افغانستان جابجا می شوند و تذکره ایشان چه تعداد می باشد، ملکی شان چطور می باشند کمکهایشان از کدام درک است و مصرف اش چطور می شود، این یک مذاکره بسیار اساسی دیگری است. رابطه  ما با جهان گسترده و وسیع است که همین چند روز پیش رفته بودم استونیا، فلند و دنمارک با استونیا که یک کشور کوچک آزاد شده ای از شوروی سابق است بسیار یک مردم نیک رابطه خود را ایجاد کردیم و محکم تر ساختیم، با فلند پیمان همکاری استراتیژیک امضاء کردیم که باعث از این می شود که به افغانستان آنها برای ده سال آینده سالانه سی میلیون دالر کمک کنند با دنمارک همچین قراردادی امضاء کردیم آنها برای پنج سال آینده صد میلیون دالر سالانه می دهند و برای ده سال آینده هم متعهد هستند رابطه ای ما با همسایه ها نیک است رابطه ما با پاکستان حساس شده در حالیکه ما خواهان یک رابطه بسیار حسنه و نیک هستیم و هیچ زمانی در تاریخ شصت و پنج ساله پاکستان روابط اش با افغانستان کوشش مثل کوشش این ده سال با پاکستان نداشتیم کوشش عظیمی می کردیم برای ایجاد یک رابطه متمدن دور از خشونت، دور از دسیسه و از راه فهماندن به حکام پاکستان که زمانیکه افغانستان زیر پای شد بعد از پیروزی جهاد از خوشبینی ما مردم افغانستان نه از معامله ما و او باعث بربادی ما شد. امروز ما آگاهانه و با آگاهی و باخبری از تاریخ خود از سی سال گذشته خود قدم می گذاریم، پاکستان با تو دوستی می کنیم روابط متمدن می خواهیم ممکن نیست که باز مثل زمان پیش از امان الله خان غازی که سی سال پیش از او چهل سال پیش از او بر چهل سال روابط تاریخی افغانستان زیر اثر امپراتوری انگلیس بود با غازی امان الله خان و اعلان استقلال و جنگ علیه انگلیس، آن استقلالیت سیاست خارجی افغانستان دوباره بدست آورد بار دوم اش که افغانستان سیاست خارجی اش زیر اثر بیگانه شد در زمان طالبان بود که علناً سیاست خارجی افغانستان زیر اثر پاکستان شد اگر کسی در این منطقه و یا بیرون کوشش کند که بر منفعت خود در افغانستان و یا منطقه سیاست خارجی افغانستان در یک ساحه اش و یا تمام اش زیر اثر سیاست خارجی کدام همسایه بیاید خیال است و محال است و جنون. این ممکن نیست، ناممکن است هر چه کوشش کنند هر چه ترور بیاید هر چی دهشت و وحشت بیاید هر چی طفل و زن ما با خاک و خون غلتانده شود، ممکن نیست. چند روز پیش احساسات ملت افغانستان را دیدم و اگر توسط این حملاتی که سر افغانستان می شود تختی های می شود به این افغانستان فکر می کنند که  وادر می شود که خط دیورند را بپذیرید این هم ناممکن است، ملت افغانستان نپذیرفته و نمی پذیرد، این ناممکن است ولی روابط دوستانه و نیک همسایگی به تمام معنا روابط متمدن مثل که جامع اروپا با هم امروز دارند به آن کاملاً حاضر هستیم و پیشتاز می باشیم و قدم اول را می گذاریم.

 از ملت پاکستان به حیث یک ملت برادر و دوست که مردم افغانستان را در خانه های خود قدر کردند، همیشه شکر گذار هستیم، خداوند ملت پاکستان را سرفراز داشته باشد، حکومت و نظامی هایش خود اصلاح کنند ما فرق می گذاریم بین ملت و حکومت شان،  ملت شانرا  شدیداً از ته دل شکر گذار هستیم، سخت با ما دوستی و برادری و خواهری کردند و خواهان روابط بسیار حسنه هستند. از حکومت و بزرگهایشان می خواهیم که افغانستان از چیزی که هستی عظیم در این منطقه است ببینند، نه از آن بیچاره گی که از زمان شوروی سر ما آمد.  ملت افغانستان را که معزز است از روز مشکل اش قیاس نکنند، اینها را از احتیاج یک ثانیه اش که محتاج شد و یک روزی پیش ات آمد از آن قیاس نکن، زیرا یک درخت تنومند ریشه دار پنج هزار ساله است، این را با آن تاریخ و عظمت و ریشه هایش ببین، کهنه کار، مدبر و بزرگ است و نوجوانها را می خواهد به راه راست و به فلاح و بهبود زندگی ببرد. پس پاکستان عزیز و نوجوان  از تجربه این کهنه کار یاد بگیر و به همراه اش راه برو تا تو را هم بخیر برساند.

 از این مراحل حساس تاریخ خود با قدم محکم و هوشیاری می گذریم، با جهان غرب رابطهء ما بخیر افغانستان است با جاپان، چین، هند و روسیه، رابطهء ما بخیر افغانستان است، با جهان عرب رابطه ای ما بخیر افغانستان است، با کشورهای همسایه، کشور دوست می باشیم، همه را احترام می کنیم چون می خواهیم احترام شویم، به حیث ارزش انسانی احترام دیگران را می کنیم و احترام می خواهیم.

به امید افغانستان با قوت تر از امروز، سرفراز از امروز بدست جوانان عزیز وطن و به رهنمایی های بزرگان عزیز وطن و با منطقهء خالی از هر نوع ظلم، ستم، وحشت و دهشت و رابطه نیک با همگی خصوصاً پاکستان.

 خوش آمدید، بخیر باشید.