تبصره

کابل/  ۲۱  قوس/  باختر

معضل مواد مخدر در افغانستان یک معضل فرار تراز جغرافیای این کشور است، لازم است که کشور های منطقه با دید وسیع آن را دنبال کنند و برای مهار آن هماهنگ شوند.

مفسر آژانس باختر می نگارد؛ اخیراً یک رسانۀ غربی  در گزارشی ادعا کرده است که گویا بعد از تحولات اخیر در افغانستان، کشت و تولید مواد مخد در این کشور بیشتر شده است، در گزارش تذکر رفته است که روزانه حدود ۳۰۰۰ کیلوگرم شیشه دربیش از ۵۰۰ کارخانه موقت در یک منطقه دورافتاده در جنوب غرب کشور تولید می‌شود، گزارش حرف های دیگری نیز دارد که بیشتر روی منفعت زارعان و چگونگی تولید مواد مخدردر این مناطق تمرکز دارد .

با آن که نمی توان کشت و قاچاق مواد مخدر در افغانستان را نادیده گرفت واین پدیده به عنوان یک معضل حاد اجتماعی در کشور قابل تعریف است مگر این پدیده بیشتر عوامل بیرونی دارد تا عوامل داخلی.

در بعد داخلی نهاد های امنیتی و کشفی کشور تلاش داشته اند که بر این معضل فایق آیند و آن را مهار کنند، به تازگی  وزارت داخله امارت اسلامی به مسوولان مبارزه با مواد مخدر در ولایت ها دستور داده‌است که هرچه زودتر جلو کشت، خرید و فروش مواد مخدر را بگیرند.همچنان این وزارت مدیران تازه برای مبارزه با مواد مخدر در ولایت ها گماشته است و به این مدیران هدایت داده شده است تا هرچه عاجل جلو کشت و خرید و فروش مواد مخدر در کشور را بگیرند.

نهاد های عدلی و قضایی، امنیتی و صحی متوجه اند که با معضل مواد مخدر چگونه مبارزه کنند، ما شاهد استیم که در روز های اخیر شماری از قاقچیان مواد مخدر در کشور بازداشت شده اند، روندجمعآوری معتادین در سطح کشور بیشتر شده است و تلاش برای تداوی آنان هم ازدیاد یافته است و کار های دیگر.

مگر مشکل مواد مخدر در افغانستان شاخ و پنجۀ بیرونی دارد، درست است که در بخش های از کشور خشخاش کشت می شود و در مناطق صفری در سرحدات به تریاک و هیروهین مبدل می شوند.

مگر بازار فروش در خارج از افغانستان گرم است، زارع افغان که خشخاش تولید می کند، بر مسیر تراتزیت این مواد حاکمیت ندارد، این مافیای بین المللی است که در تبانی با سازمان های استخباراتی شماری از کشور آن را مدیریت می کنند. ارزش مواد مخدر تولید شده در افغانستان به ملیارد ها دالر می رسد که سهم کشاورز افغان در آن نهایت ناچیز است، در حالی که منفعت اصلی به جیب مافیای بین المللی و سازمان های استخباراتی می رسد، زمانی که نیروهای خارجی در افغانستان حضور داشتند بار ها رسانه های غربی از قاچاق مواد مخدر از سوی این نیروها اخباری را منتشر کردند.

ازطرف دیگر؛ زمانی که مواد مخدر از افغانستان بیرون می شود راه و مسیبر قاچاق در دست افغانان نیست مگر اتهام قاچاق و یا هم کم و زیاد شدن کشت و تولید به افغانان وارد می شود.

واقعیت این است که مافیای جهانی و سازمان های استخباراتی شماری از کشور ها با استفاده از ناهنجاری ووضعیت پیچیده که افغانستان در طول سال ها با آن مواجه بوده است استفاده کردند و کشت مواد مخدر را رونق دادند.

شاید این حرف دقیق باشد که مواد مخدر در بخش های دور افتاده افغانستان و عمدتا در ساحات صفری سرحدات کشت و تولید می شود، مگر مواد کیمیاوی که در آن در تولید هیروهین و انواع دیگر مواد مخدر استفاده می شود در افغانستان تولید نمی شود، از بیرون حتا از کشور های غربی به افغانستان قاچاق می شود، از طرف دیگر حجم تقاضا در کشور های مصرف کننده باعث ازدیاد تولید درمناطق سرحدی افغانستان شده است.

هدف از این گفته ها این است که باید با معضل مواد مخدر در افغانستان با دید واقعی نگاه شود، این معضل ابعاد بیرونی دارد، اگر کشور ها هماهنگ شوند که جلو قاچاق آن مواد کیمیاوی به افغانستان را که  از آن برای تولید هیروهین استفاده می شود بگیرند، اگر کشورها، تقاضا برای مصرف را در بازار های داخلی شان کاهش دهند، بدون شک منابع تقاضا بند می شود و تولید خود به خود متوقف می شود، از طرف دیگر کشور های دور و نزدیک افغانستان بر نهاد های امنیتی  کشفی خود بیشتر تمرکز داشته باشند تا مسیر های ترانزیت این مواد بسته شود.

در کل  می توان گفت که معضل مواد مخدر در افغانستان بیشتر جنبۀ بیرونی دارد که باید کشور های منطقه، فرا منطقه و جهان با هم هماهنگ شوند و دولت افغانستان را در مبارزه با این پدیدۀ منفور کمک کنند.

برای افغانان و رهبری نظام جدید، معضل مواد مخدر یک معضل حاد اجتماعی است که می تواند پیامد های زشت داشته باشد، این معضل برای آینده می تواند تهدید امنیتی، یا منبع منازعه و یک مسئله ناهنجارصحی باشد.

دولت افغانستان در محدودۀ خود به این مشکل رسیدگی می کند و اگر دیگران می خواهند که از معضل در امان باشند به جای اتهام بستن و  ایراد ها، برای حل ریشه یی آن هماهنگ شوند.  تحلیل سیاسی